Sharq tillari

Tinglaydi 
 
Mustaqil ishlash 
uchun 
topshiriqni 
yozib olishadi 
va bajaradi 
 
 
1-ilova (3.1) 
O‟quv vizual material: 
 
 
 
Yaqin joydagi predmetlarni ko'rsatish olmoshlari 
1-slayd 
 
 
 
 
 
 
 
Ko'plik son 
Ikkilik son 
Birlik son 
Jins 
Ula'i
-
bular
ءلاٝا 
Zani-bu ikkov i
ٕام
Za
-
bu 
ام 
Muzakkar 
Tani-bu ikkovi
بر
ٕ
-
بر
ta- tihi
ٚر
Muannas 

---

194 
 
 
 
 
 
 
 
 
2-slayd 
Uzoq 
masofadagi shaxs va predmetlarni ko'rsatuvchi olmoshlar
Ko'plik son 
Ikkilik son 
Birlik son 
Jins 
Ula'ika-anavilar 
يئُٝا 
Zanika-ana-u 
Ikkoviيٗام 
Zaka
ىام
=ana-u 
Zalikaيُم 
Muzakkar 
Tanika-ana-u ikkovi 
يٗبر 
Taka
ىبر
= ana-u 
Tilkaيِر 
Muannas 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ko'plik son 
Ikkilik son 
Birlik son 
Jins 
Ha'ula'i-bular 
ءلاٞٛ
Hazani-bu ikkovi- 
ٕانٛ 
Hatani-bu ikkovi- 
ٕبربٛ 
Haza-bu انٛ 
Hazihi-bu ٙنٛ 
Muzakkar 
Muannas 

---

195 
3-slayd 
Yaqin joydagi shaxs va predmetlarni ko'rsatish uchun sodda ko'rsatish olmoshlari

---

196 
 2-ilova (3.1) 
Kishilik omoshlari jadvali 
 
Ko'plik son 
Ikkilik son 
Birlik son 
Jins 
Sha
xs 
Nahnu-biz
ٖؾٗ
--- 
Ana-men بٗا 
Muzakkar 
Muannas 
1 
Antum-sizْزٗا 
Antunna-sizٖزٗا 
Antuma-siz 
ٔزٗا
ب
Ikkovingiz 
Anta-sen
ذٗا
Anti-sen ذٗا 
Muzakkar 
Muannas 
2 
Hum-ular
ْٛ
Hunna-ular ٖٛ 
Huma-ular
ikkovlari
بٔٛ
Huva-uٞٛ 
Hiya-u٢ٛ 
Muzakkar 
Muannas 
3 
Birikma olmashlar 
Ko‟plik son 
Ikkilik son 
Birlik son 
Jins 
shaxs 
na بٗ 
___ 
y ١ 
Muzakkar
Muannas 
1 
kum ًْ 
kunna ًٖ 
kuma بًٔ 
ka ى 
ki ى 
Muzakkar 
Muannas 
2 
hum ْٛ 
hunna ٖٛ
huma بٔٛ 
hu ٚـ 
ha بٛ 
Muzakkar 
Muannas 
3 
 
O’quv topshiriq: 
3-ilova (3.1)
 
FSMU texnologiyasi 

---

197 
Ushbu texnologiya munozarali masalalarni xal etishda xamda o‟quv jarayonini bahs-
munozarali o‟tkazishda qo‟llaniladi, chunki bu texnologiya talabalarni o‟z fikrini himoya 
qilishga, erkin fikrlash va o‟z fikrini boshqalarga o‟tkazishga, ochiq holda bahslashishga 
hamda shu bilan birga bahslashish madaniyatini o‟rgatadi.Tinglovchilarga tarqatilgan 
oddiy qog‟ozga o‟z fikrlarini aniq va qisqa holatda ifoda etib, tasdiqlovchi dalillar yoki 
inkor etuvchi fikrlarni bayon etishga yordam beradi. 
F – fikringizni bayon eting 
S – fikringiz bayoniga sabab ko‟rsating 
M – ko‟rsatgan sababingizni isbotlovchi dalil keltiring 
U – fikringizni umumlashtiring
FSMU texnologiyasi yordamida “Ijtimoiy birdamlik va kooperatsiya - 
jamiyat barqarorligining axamiyati nimada?” savolini yo’naltiruvchi uslubiy 
tavsiyalar asosida echish: 
 
 
Savol 
 
(F)Fikringizni bayon eting 
 
(S)Fikringiz bayoniga sabab 
ko’rsating 
 
(M)Ko’rsatgan sababingizni 
isbotlovchi dalil keltiring 
 
(U)Fikringizni 
umumlashtiring 
 
 
 
 
 
 
O’quv topshiriq: 
1.O‟qing. Tarjima qiling.
ٝ خکَُٔا ؟حوجؾُا ٝ خکَُٔا ٖ٣ا ٝخُٝبطُا یِػ حل٣وغُا ٝ خِغُٔا .حل٣وع ٝ خِغٓ خُٝبطُا یِػ ؟خُٝبطُا یِػ امبٓ
خُ ٝ بطُا یِػ یٛ ،لا ؟حلُٚ٘ٔا یِػ خػبَُا ٙنٛ َٛ .حلُٚ٘ٔا یِػ حوجؾُٔا 
2. 
Arab tiliga tarjima qiling. 
3.Senda kostyum bormi? Ha, menda qora kostyum bor. Qora kostyum stol ustida. Stol ustida rangli 
jurnal va kitob bor 

---

198 
  
خَِلٓ
 
 
 
ةاوؿ 
4.O‟qing. Tarjima qiling. Yozing. 
ةاوـُا ٖ٣ا .حل٣لغُا خَِـُٔا ب٘ٛ بٛ ؟حل٣لغُا خَِـُٔا ٖ٣ا .ءاوٚف خثبـُا ٙنٛ ،ْؼٗ ؟ءاوٚف خثبـُا ٙنٛ َٛ
غُٖ٘ٔا 
َفل٣ 
َٔؼُا 
.غٖ٘ٓ 
انٛ 
.حوغُْا 
یِػ 
ءاكَُٞا 
ةاوـُا 
؟ءاكَُٞا

---

199 
13 -MAVZU. ANIQLOVCHI
 
Laborotoriya mashg’ulotlari texnologiyasi 
Talabalar soni
: 12 
ta
 
Vaqti
: 4 soat.
 
O’quv 
mag’ulotining
shakli
Topshiriqlarni bajarishga asoslangan 
amaliy mashg’ulot
M
a
’
r
u
z
a
 
r
e
j
a
s
i

1. Aniqlovchi haqida ma‟umot berish 
2. Mavzuga oid mashq ishlash. 
3. Matn ustida ishlash 
O’quv mashg’ulotining maqsadi: 
Aniqlovchi aniqlanmish so'zining 
belgisini yoki unga qarashli ekanligini bildirib keladigan ikkinchi darajali 
gap bo‟lagi ekanligi haqida tushuncha berish.
 
Pedagogik vazifalar: 
O’quv faoliyati natijalari: 
Arab tilida moslashgan va moslashmagan 
aniqlovchilar mavjud tushunchasi va 
uning asosiy xususiyatlarini tushuntirish;

Moslashgan aniqlovchilar vazifasida 
sifat, sifatdosh, nisbiy sifatlar, tartib 
sonlar va ko'rsatish olmoshlari kiradi.

Ko'rsatish 
olmoshidan 
tashqari 
hammasi aniqlanadigan so'zdan keyin 
qo'yilib, 
jinslarda, 
sonlarda, 
kelishiklarda 
va 
holatlarda 
moslashadi.ochib berish;

Holatlardagi moslashuv aniqlanmish so'z 
birikmasini kerakli bo'lgan belgilaridan 
hisoblanadi. 
ko‟rinishlarini 
tushunib 
oladilar;

Moslashgan aniqlovchilar vazifasida sifat, 
sifatdosh, nisbiy sifatlar, tartib sonlar va 
ko'rsatish olmoshlaro‟rganadilar. 

Ko'rsatish olmoshidan tashqari hammasi 
aniqlanadigan 
so'zdan 
keyin 
qo'yilib, 
jinslarda, 
sonlarda, 
kelishiklarda 
va 
holatlarda moslashadi o‟rganadilar;
O’qitish usullari va 
texnika
 
Matn, baxs-munozara, slaydlar. 
O’qitish vositalari
 
matn, 
komp’yuter 
texnologiyasi, 
proektor, slaydlar, tarqatma manba.
O’qitish shakli 
Jamoa, to’g’ridan-to’g’ri va guruhlarda 
ishlash 
O’qitish shart-sharoitlari
 
 Texnik vositalar bilan ta’minlangan, 
o’qitish usullarini qo’llash mumkin 
bulgan ukuv xona. 
Monitoring va baxolash 
Kuzatish, og’zaki nazorat, yozma 

---

200 
nazorat, savol-javobli so’rov, o’quv 
topshiriq. 
 
 
 
 
 
 
Laborotoriya mashg’ulotlari
texnologik kartasi
Ish jarayon lari 
vaqti 
Faoliyatning mazmuni 
o’qituvchi 
Talaba 
Tashkiliy 
bosqich. 
(3 daqiqa) 
1.1. mavzu bo’yicha dokladlarning 
mavzularini avvalgi darsda beradi (1-
ilova). 
1.2. Berilgan mavzularning fanni 
o’zlashtirishdagi 
dolzarbligini 
tushuntiradi. 
1.3. Ma’ruzani o’rganish uchun 
adabiyotlar ro’yxatini tavsiya qiladi. 
1.4. Doklad mavzularini xamda xar 
bir mavzu bo’yicha opponent va 
taqrizchilarning erkin tanlovini 
tashkil etadi.
1.5. Guruhdagi qolgan talabalarga 
ma’ruza 
matnini 
o’rganib 
dokladchilar uchun savollar tuzishni 
vazifa qiladi (2-Ilova). 
1.6. Baholash tizimi bilan opponent 
va 
taqrizchilarni 
tanishtiradi. 
Dokladchilar bilan chiqish shakli va 
reglamentni muxokama qiladi (3-
Ilova). 
1.7. 
Referatlar 
mazmuni 
bilan 
tanishadi. 
Ma’ruzaga tayyorlanadi. 
 
O’UM ga qarang.
 
Opponentlar va retsenzentlar 
dokladchilarga birikadi. 
 
Dokladchilar referat rejasini 
tuzadi. 
 
Ma’ruza matnini o’rga-nadi, 
savollar tuzadi. 
 
Baholar tizimi va reg-lament 
bilan tanishadi 
 
 Javob berishga (chiqishga) 
tayyorlanadi 
1 bosqich. 
O’quv 
mashg’ulot-
ga kirish 
(5 daqiqa) 
1.1 Mavzuni va uning maqsadi, 
rejalashtirilgan o’quv natija-larni 
ko’rgazmali ravishda slayd yoki 
kafedra 
professor-o’qituvchilari 
tomonidan tayyorlangan elektron 
o’quv-uslubiy majmuani taqdim 
etgan xolda tanishtiradi.
1.2 
Ma’ruza-anjumanni 
baxs-
Tinglaydi 
Tinglaydi 

---

201 
munozara shaklida o’tilishini e’lon 
qiladi 
va 
baxolash 
mezonlarini 
ekranga chiqarib qo’yadi (4-Ilova). 
2 boskich. 
Infor matsion 
(axborot) 
(60 daqiqa) 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
2.1. Dokladchilarning chiqishlarini tashkil 
etadi. 
2.2. 
Doklad 
mazmuni 
bo‟yicha 
kollektiv muxokamani tashkil etadi va 
ilg‟or 
talabalar 
bilan 
kollektiv 
muxokama jarayonini yo‟naltiradi. 
- savollar beradi (2-ilova) 
-dokladning 
asosiy 
qismlarini 
aniqlashtiradi. 
-dokladda aytilgan gaplarga qiziqish 
uyg‟otadi. 
-doklad mazmuniga aloxida e‟tibor 
qaratadi. 
-dokladlarning 
e‟tiborli 
joy-larida 
ularni 
to‟xtatadi 
va 
kollektiv 
muxokamani tashkil etadi. 
-xar bir doklad qisqacha umum-
lashtiriladi. 
2.1.Talaba dokladni o’qiydi. 
Taqrizchi dokladning yutuq va 
kamchiliklarini aytadi. 
Opponentlar o’z fikrlarini 
bildirib savollar beradi. 
2.2. Talabalar jamoa bo’lib 
doklad maz-munini muxokama 
qiladilar, baxsla-shadilar. 
2.3. 
Mavzu 
bo’yicha 
munozaralarni 
ekspertlar 
baxolaydilar.
3 bosqich. 
YAkuniy 
bosqich
(12 daqiqa) 
3.1.. Mavzu bo’yicha umumiy 
xulosa qiladi.
3.2. Talabalarga baxolash nati-
jasini e’lon qiladi. Natijalarga izox 
beradi.
3.3. O’zini-o’zi nazorat qilish 
uchun savollar beradi (5-Ilova). 
 
Ekspertlar: 
1.Dokladchilar, opponentlar 
va retsenzentlarning faoliyatiga