«sharq» nashriyot-matbaa

4.
  Viloyatlarda  qanday  o‘simliklar  o‘sadi?   
5.
  Bu  viloyatlarning  hayvonot  olami  haqida  nimalarni 
bilasiz? 
Sirdaryo,  Jizzax  va  Samarqand  viloyatlarining 
tabiiy  xaritasidan  foydalanib,  yozuvsiz  xaritada 
bu  viloyat lar  hududini  turli  ranglarda  bo‘yang.
65-rasm. 
Sirdaryo, Jizzax va Samarqand viloyatlarining 
tabiiy xaritasi.

---

QASHQADARYO  VA
SURXONDARYO  VILOYATLARI
ni  Hisor  tog‘  tiz-
masi  Surxondaryo  viloyatidan  ajratib  tura-
shahri.  Viloyatda  Koson,  Shahrisabz,  Kitob,  Chiroq-
chi,  Qama shi,  G‘uzor,  Muborak,  Yakkabog‘  va  bosh-
qa  shaharlar  bor.
Viloyatning  asosiy  daryosi  –  Qashqa daryo.  Vilo-
yat  hududini  suv  bilan  ta’minlash  uchun  Talimarjon, 
Chimqo‘rg‘on,  Pachkamar  kabi  suv  omborlari,  Qar-
shi  magistral,  Eski  Anhor  kabi  kanallar  qazilgan.     
Qashqadaryo  viloyati  hududida  neft,  tabiiy  gaz, 
osh  tuzi,  marmar  kabi  foydali  qazilma  konlari  bor.
Qashqadaryo  viloyatining  g‘arbiy  qismini  Qar shi 
cho‘li  egallagan.  Cho‘lning  qumli  joylarida  juzg‘un, 
iloq,  selin,  kavrak,  qizil  qandim,  saksovul,  gilli  yer-
larida  esa  shuvoq,  sho‘ra,  mingbosh,  turli  boshoqli 
o‘simliklar  uchraydi.
ning maydoni – 20
  
100 kv. km, 
Surxondaryo  viloyati  hududida  Boysuntog‘,  Bobo-
tog‘,  Hisor  va  Ko‘hi tang tog‘  tizmalari  bor.  Amudaryo, 
Surxon daryo,  Sherobod ,  To‘palang  kabi  daryolar 
oqib  o‘tadi.  Janubiy  Surxon,  To‘palang  kabi  suv  om-
borlari  qurilgan.  O‘zlashtirilgan  yerlarga  suv  chiqa-
rish  uchun  esa  Sherobod,  Zang  va  boshqa  kanallar 
qazilgan.

---

Neft,  tabiiy  gaz,  toshko‘mir,  osh  tuzi,  marmar, 
ohak   tosh  viloyatdagi  asosiy  foydali  qazilmalar  hisob-
lanadi.
Viloyat  markazi  –  Termiz  shahri.  Viloyatda  Denov, 
Boysun,  Sho‘rchi,  Sherobod,  Jarqo‘rg‘on  va  boshqa 
shaharlar  ham  bor.
Qashqadaryo  va  Surxondaryo  viloyatlarining  adirla-
rida yulg‘un, bug‘doyiq,  kavrak,  astra gal  kabilar  o‘sadi. 
Tog‘  yonbag‘irlari  shirach,  rovoch,  itburun,  bodom, 
xandonpista,  do‘lana,  na’matak,  archa,  yong‘oq,  za-
rang,  qayin  kabilar  bilan  qoplangan.
Cho‘llarda  sariq  yumronqoziq,  qo‘shoyoq,  kalta-
Daryo  bo‘ylaridagi  to‘qaylarda  chiyabo‘ri,  qirg‘ovul, 
to‘qay  mushugi  uchraydi.  Tog‘li  hududlarda  silovsin, 
ayiq,  qoplon,  kiyik,  tog‘  echkisi,  tog‘  qo‘yi,  bo‘rsiq, 
to‘ng‘iz,  suvsar,  jayra  kabi  hayvonlar  yashaydi.
Qashqadaryo  va  Surxondaryo  hududlarining  tog‘li 
o‘lka  larida  noyob  o‘simlik  va  hayvonlarni  muhofaza 
qilish  maqsadida  qo‘riqxonalar  tashkil  etilgan.
Mamlakatimizning  janubiy  qismida  –  Ko‘hitangtog‘ 
tizmasida 
 
joylashgan. 
Qo‘riqxonada  burama  shoxli  tog‘  echkisi,  arxar,  Tur-
kiston    silovsini,  oq  tirnoqli  ayiq,  qoplon,  kapcha  ilon, 
burgut  kabilar  muhofazaga  olingan.   
Hisor tog‘  tizmasining g‘arbiy  qismida