«sharq» nashriyot-matbaa aksiyadorlik kompaniyasi

S
QQS
 = S
Tob
 * SS/100;
 (1)
Bunda: S
QQS
 – iste’molchilardan undiriladigan soliq summasi;
S
Tob
 - soliqqa tortiladigan aylanma;
SS — qo‘shilgan qiymat solig‘i stavkasi.
2) Tovar (ish, xizmat)lar qo‘shilgan qiymat solig‘ini  o‘z ichiga
olgan narxlar va tariflar bo‘yicha sotilganida soliq quyidagi formula
bo‘yicha aniqlanadi:
S
QQS
 = T
q
*SS/(SS+100);
(2)
bunda: T
q
 — qo‘shilgan qiymat solig‘i  ham  hisobga olingan tovar
(ish, xizmat)lar qiymati.
Masalan, «Imkoniyat» kompaniyasi mol yetkazib beruvchilardan
200000 so‘mlik material sotib oldi. Uning QQS summasi quyidagicha
bo‘ladi:
1-holat bo‘yicha:
QQS summasi=(200000*20%)/100%=40000 so‘m.
2-holat bo‘yicha:
QQS summasi=(200000*20%)/(100%+20%)=33333,(33) so‘m.
Moddiy boyliklarni xarid qilish bo‘yicha to‘lanadigan QQSni
buxgalteriya hisobida hisobga olib borish uchun 4410-«Soliq bo‘yicha
bo‘nak to‘lovlar» schyotidan foydalanish ko‘zda tutilgan.
Materiallar ishlab chiqarish va boshqa maqsadlarga sarflanishi
jarayonida hisoblangan QQS summasi 4410-«Soliq bo‘yicha bo‘nak
to‘lovlar» schyotidan 6410-«Budjetga to‘lovlar bo‘yicha qarzlar»
schyotiga sarflangan materiallar qiymatiga mutanosib ravishda o‘tkaziladi.
Misol. Korxona mol yetkazib beruvchidan 100000 so‘mlik material

---

60
qabul qilib oldi. QQS – 20000 so‘m. Jami – 120000 so‘m. Ushbu muoma-
laga quyidagicha buxgalteriya provodkasi beriladi:
– Sotib olingan material qiymatiga – 100000 so‘m:
D-t 1010-«Xomashyo va materiallar» – 100000 so‘m.
K-t 6010-«Mol yetkazib beruvchilar va pudratchilarga to‘lanadigan
schyotlar» – 100000 so‘m.
– Hisoblangan QQS summasiga – 20000 so‘m:
D-t 4410-«Soliq bo‘yicha bo‘nak to‘lovlar» – 20000 so‘m.
K-t 6010-«Mol yetkazib beruvchilar va pudratchilarga to‘lanadigan
schyotlar» – 20000 so‘m.
Mol yetkazib beruvchiga pul o‘tkazib berilganida:
D-t 6010-«Mol yetkazib beruvchilar va pudratchilarga to‘lanadigan
schyotlar» – 120000 so‘m.
K-t 5110-«Hisob-kitob schyoti» – 120000 so‘m.
Hisobot oyi davomida korxonada 45000 so‘mlik material ishlab
chiqarishga sarflandi. Demak, QQS 9000 so‘mga teng:
(45000*20%)/100%=9000 so‘m.
Bu summaga quyidagicha buxgalteriya provodkasi beriladi:
D-t 6410-«Budjetga to‘lovlar bo‘yicha qarzlar» – 9000 so‘m.
K-t 4410-«Soliq bo‘yicha bo‘nak to‘lovlar» – 9000 so‘m.