«sharq» nashriyot-matbaa aksiyadorlik kompaniyasi bosh tahririyati

Destruktiv  funksiyasi  nobud  bo‘lgan  organizmlar  tarkibidagi  organik 
birikmalarning parchalanishi va mine ral lashuvi,  tog‘ jinslarining yemirilishi, 
hosil  bo‘lgan  mineral  moddalar ning  biokimyoviy  aylanishga  –  biogen 
migratsiyaga  jalb  etilishi  kabi  jarayonlarda  namoyon  bo‘ladi.  Natijada 
biogen  moddalar  hamda  biogen  va  abiogen  hosil  bo‘luvchi  moddalar  paydo 
bo‘ladi.  Tog‘  jinslarining  yemirilishi  muhim  jarayon  hisoblanadi,  chunki 
tirik  moddaning  destruktiv  funksiyasi  tufayli  litosferadan  ajralgan  mineral 
moddalar  davriy  aylanishga  qo‘shi ladi.  Bakteriyalar,  ko‘k-yashil  suvo‘tlar, 
zamburug‘lar,  lishayniklar  tog‘  jinslarini  kimyoviy  moddalar  yordamida 
yemiradi.  Organik  birikmalarning  minerallashuvi  tufayli  hosil  bo‘lgan 
kalsiy,  kaliy,  natriy,  fosfor,  kremniy  kabi  biogen  elementlar  moddalarning 
biokimyoviy  aylanishiga  qo‘shiladi.