«sharq» nashriyot-matbaa aksiyadorlik kompaniyasi bosh tahririyati

Tabiiy  va  sun’iy  ekosistemalarning  qiyosiy  tavsifi
 Tabiiy ekosistemalar
Sun’iy ekosistemalar
Biosferaning evolutsiya jarayonida  shakllan-
gan birlamchi tabiiy elementar birligi
Biosferaning  inson  tomonidan  shakllan-
tirilgan ikkilamchi sun’iy tarkibiy qismi
Tabiiy  ekosistemalar  evolutsiyasida  tabiiy 
tanlanish  asosiy  harakatlantiruvchi  kuch 
hisoblanadi
Agroekosistemalarda  tabiiy  tanlanish  ku-
chi  inson  tomonidan  susaytirilgan,  asosiy 
yo‘nalish sun’iy tanlash hisoblanadi
Ko‘plab hayvon va o‘simlik turlaridan tar-
kib topgan,  bir necha turlarga mansub po-
pulatsiyalar  hukmronlik  qiladigan  murak-
kab biologik sistema
Bir  o‘simlik  yoki  havvon  turi  populatsi-
yalari  hukmronlik  qiladigan  soddalashgan 
ekosistema

---

121
Fitosenozning  ekologik  xilma-xilligi,  o‘z- 
o‘zini boshqarishi ekosistemaning dinamik 
muvozanatini ta’minlaydi 
Biomassasi  tarkibi,  mahsuldorlikning  tur-
g‘un ligi doimiy emas
Birlamchi mahsulot konsumentlar yoki re-
dutsentlar  tomonidan  iste’mol  qilinadi  va 
davriy aylanishda ishtirok etadi
Mahsulotning ma’lum qismi inson ehtiyoj-
larini  qondirish  maqsadida  ekosistemadan 
chiqarib yuboriladi
Quyosh energiyasini qabul qiladi,  
o‘zgartiradi, to‘playdi
Faqatgina quyosh energiyasidan emas, inson 
tomonidan  beriladigan  qo‘shimcha  energi-
yadan ham foydalanadi
Unumdor tuproqning hosil bo‘lishini 
ta’minlaydi
Tuproqning unumdorligini pasaytiradi
Suvni sekin-asta sarflaydi va tozalaydi
Suvni  sarflaydi, ifloslantiradi 
O‘zini o‘zi boshqarish va tiklash  
xusu siyatiga ega
Doimiyligini saqlash va tiklash uchun ko‘p 
kuch sarflanadi