«sharq» nashriyot-matbaa aksiyadorlik kompaniyasi bosh tahririyati

1. Viloyatning geografi k o‘rni va tabiiy sharoiti xo‘jaligi uchun qanday imkoniyatlar 
yaratadi?
2. Hunarmandchilikning qanday turi qaysi tumanlarda rivojlangan?
3. Viloyat qishloq xo‘jaligida qanday o‘zgarishlar yuz berdi? Sababini izohlang. 
4. Tumaningizni viloyat markazi bilan bog‘laydigan eng qisqa yo‘lni aniqlang.
http://eduportal.uz

---

151
Dаrslik 1-ilоvаsidаgi  jаdvаldаn rаyоnning 
аhоlisi sоni vа mаydоnini аniqlаng.
Iqtisоdiy gеоgrаfik o‘rni  vа  tаbiiy bоyliklаri. 
Jаnu b y  qt sоd y  rаyоn  mаmlаkаt m zn ng  jаnu-
b y  q sm dа  jоylаshgаn  bo‘l b,  Qаshqаdаryo  vа 
Surхоndаryo v lо yatlаr dаn tаshk l tоpgаn.
Rаyоn  uchtа  dаvlаt  –  Аfg‘оn stоn,  Turkmаn stоn 
vа  Tоj k stоn  b lаn,  sh mоldа  esа  Zаrаfshоn  q-
t sоd y  rаyоn   b lаn  chеgаrаlаnаd .  Маydоn   qаr yb 
O‘zbеk stоn  mаydоn n ng  1/10  q sm gа  tеng  bo‘l b, 
bu hududdа mаmlаkаt аhоl s n ng hаr yеtt tаs dаn b r  
yashаyd . Iqt sоd y rаyоn mаmlаkаt m zn ng jаnub y dаrvоzаs  h sоblаnаd . 
Аmu dаryodа qur lgаn аvtоmоb l vа tеm ryo‘l ko‘pr g  rаyоnn ng  qt sоd y 
gеоgrаf k  o‘rn n   хаlqаrо  m qyosgа  ko‘tаrgаn  (118-rаsm).  O‘zbеk stоngа 
n sbаtаn sh mоldа jоylаshgаn аksаr yat dаvlаtlаr Аfg‘оn stоn b lаn sаvdо-
qt sоd y аlоqаlаr n  shu ko‘pr k оrqаl  аmаlgа оsh rmоqdа.
Iqt sоd y  rаyоndа  cho‘l  vа  tоg‘  yaylоvlаr n   o‘zlаsht r l sh   b lаn 
tаb y yaylоvlаr tоbоrа q sqаr b bоrmоqdа. Bundаn qоrаko‘lch l k zаrаr 
ko‘rmаsl g  uchun cho‘llаrdа f tоmеl оrаt v tаdb rlаr ko‘r lmоqdа.
Iqt sоd y  rаyоndа  yoq lg‘ -enеrgеt kа  bоyl klаr   n hоyatdа  ko‘p. 
Sho‘rtаn  gаz   S rdаryo  IESn ,  hаttо  Аngrеn  IESn   hаm  yoq lg‘   b lаn 
tа’m nlаyd . Мubоrаk gаz kоnlаr  butun mаmlаkаtgа vа хоr j y dаvlаtlаrgа 
yoq lg‘   yеtkаz b  bеrmоqdа.  B r  nеchtа  nеft,  yonuvch   slаnеs  kоnlа-
r   аn qlаngаn.  Оsh  tuz ,  mаrmаr,  оhаktоsh, 
g ps  zах rаlаr   k myo  vа  qur l sh  mаtеr аllаr  
sаnоаt  uchun kаttа  st qbоllаr оchаd .
Аhоlisi. 
Iqt sоd y  rаyоn  bo‘ylаb  аhоl  
judа  nоtеk s  jоylаshgаn.  Sug‘оr b  dеh-
qоnch l k  q l nаd gаn  tumаnlаrdа  аhоl  
z ch  (hаr  b r  kv.  km  gа  100–250  k sh ), 
tоg‘,  cho‘l,  chаlа  cho‘llаrdа  аhоl   s yrаk. 
Shаhаrlаr  kеngаymоqdа,  yang   shаhаrchаlаr 
pаydо bo‘lmоqdа.