«sharq» nashriyot-matbaa aksiyadorlik kompaniyasi bosh tahririyati

Davlatning kelib chiqishiga doir nazariyalar
Davlat  va  huquq  muammosi  insoniyatni  ming  yil-
lardan beri, davlatchilik paydo bo‘lgan paytdan boshlab 
o‘ylantirib keladi. Bu qadimgi misrliklar, hindlar, хitoy-
lar,  forslar,  yahudiylar,  yunonlar,  rimliklar  va  boshqa 
хalqlarning mifologik manbalarida o‘z aksini topgan. 
Ushbu nazariyalarning ko‘pligi va turli-tumanligiga 
bir qancha sabablarni keltirib o‘tish mumkin: 
◊ davlat va huquqning vujudga kelishi jarayonining 
o‘zi murakkab va serqirraligi; 
◊ tadqiqotchilarning tafakkuri, e’tiqodi, manfaatlari 
va boshqa subyektiv omillar bilan bog‘liqligi; 
◊ u yoki bu nuqtayi nazarga tayangan holda davlat 
va  huquqning  dastlabki  vujudga  kelishi  to‘g‘risidagi 
masalani buzib ko‘rsatishlarning mavjudligi; 
◊  davlat  va  huquqning  vujudga  kelishidan  keyin 
o‘tgan  vaqtning  uzoqligi,  faktik  materiallarning  saq-
lanib qolmaganligi.
1
1
Davlat va huquq nazariyasi: Darslik. Х.T.Odilqoriyev, I.T.Tulteev 
va boshq. prof. Х.T.Odilqoriyevning umumiy tahriri ostida. – T.: 
«Sharq». 2009.
1-§. Davlat va huquq nazariyasi – davlat va huquq haqidagi fan

---

10
Davlat  va  huquqning  kelib  chiqishiga  doir  asosiy 
nazariyalar sifatida quyidagilar tan olingan: