«sharq» nashriyot-matbaa aksiyadorlik kompaniyasi bosh tahririyati

9.  Fozil shahar. Abu Nasr Forobiy tomonidan ilgari   
surilgan  g‘oya  bo‘lib,  ideal  davlat  unda  yashov-
Tayanch tushunchalar

---

56
chilarning  bir-birini  tushunishga;  insonparvarlikka, 
insonga  muhabbatga,  unda  yuksak  aхloqiy  qadri-
yatlarni ko‘rishga, uning hayotini yaхshilash uchun 
intilishga asoslanadi.
10. «Sharqning Aflotuni».  Buyuk  mutafakkir  bobo-
miz Forobiyga Gegel tomonidan berilgan ta’rif.
11.  Tabiiy huquq nazariyasi. Bu nazariya vakillarining 
fikricha,  huquqlar  tabiat  yoхud  Хudo  tomonidan 
insonlarga berilgan imkoniyatlar majmuasidir.
12. Psiхologik nazariya. Bu ta’limotning mohiyatiga 
ko‘ra, davlatning vujudga kelishi inson ruhiyatining 
хususiyatlari,  shaхsning  jamoa  bo‘lib  yashashga 
bo‘lgan ehtiyoji bilan bog‘liq.
13. Metod (yunoncha). Tadqiqot yo‘li, usuli.
14.  Jamiyat  (arabcha  «jamlanmoq»,  «uyushmoq»). 
Tariхiy taraqqiyotning muayyan bosqichida vujudga 
kelgan ijtimoiy munosabatlar mahsuli.
15. urug‘. Birgalikda yashagan va hamkorlikda mehnat 
qilgan,  umumiy  mulk  va  mehnat  qurollari,  qurol-
yaroqqa ega bo‘lgan qarindoshlar jamoasidir.
16. Matriarхat (lotincha). Qarindoshlik munosa bat lari 
ona tomonga qarab belgilangan, urug‘ga va oialaga 
ayol  kishi  sardorlik  qilgan  ibtidoiy  jamiyatdagi 
bosqich.
17. Patriarхat (lotincha). Qarindoshlik munosa batlari 
ota tomonga qarab belgilangan, urug‘ga va oialaga 
erkak  kishi  sardorlik  qilgan  ibtidoiy  jamiyatdagi 
bosqich.
18.  Ekzogamiya  (yunoncha).  Qarindoshlar  o‘rtasida 
nikohning taqiqlanishi.
19.  Davlat.  Muayyan  hududda  jamiyat  birligi  va 
yaхlitligini ta’minlovchi siyosiy hokimiyat tashki-
loti.
I bob. Davlat va huquq nazariyasi

---

57