Odil Yoqubov o‘zbek adabiyoti tarakkiyotining 50-yillar urtalaridan boshlangan yangi boskichda yetishgan avlodning karvonboshilaridandir. U uzining faol ijtimoiy ishlari, jurnalistik va ijodiy faoliyati bi- lan xozirgi adabiy-badiiy tafakkur rivojiga samarali ta’sir kursatdi. Adib asarlari avvalo xayotiyligi, davrning utkir ijtimoiy,ma’naviy-axlokiy masalalarini dadil urtaga kuyganligi, inson va uning kalbi xakidagi xakikatni yangi tomonlardan ochishga karatilganligi, inson xayoti ma’nosi xususidagi extirosli baxs- munozaralari bilan ajralib turadi. Yozuvchi uzbek roma- ni poetikasiga kupgina yangiliklar olib kirdi.
Odil Yoqubov 1926 yil 20 oktabrda xozirgi Janubiy Kozogiston viloyatining Karnok kishlogida tugilgan. ToshDUning filologiya fakultetini tamomlagan (1956). Dastlabki asari — «Tengdoshlar» kissasi 1951 yilda e’lon kilingan. Shun- dan sung yozuvchining «Dastlabki kadam» (1953), «Ikki muxabbat» (1955), «Mukaddas (1960), «Tilla uzuk», «Bir feleton kissasi» (1961), «Kanot juft buladi», «Matlu- ba» (1970) kabi kissa va xikoyalar tuplamlari nashr etilgan.
«Er boshiga ish tushsa…» (1966), «Ulug‘bek xazinasi» (1973), «Kuxna dunyo» (1982), «Diyonat» (1977), «Okkushlar, oppok kushlar» (1988), «Adolat manzili» (1998) kabi romanlar muallifi. «Chin muxabbat» (1955), «Aytsam tilim, aytmasam dilim kuyadi», «Yurak yonmogi kerak» (1958), «Olma gullaganda» (1961), «Muzaffar Temur» (1996), «Bir koshona sirlari» (2000) kabi pesalar, «Dilbarim», «Baxor yomgirlari» kinossenariylari xam Odil Yoqubov kalamiga mansub.
Odil Yoqubov 2009 yil 21 dekabr kuni Toshkent shaxrida vafot etdi.
O‘zbekiston Xalk yozuvchisi (1985) Odil Yokubov Mexnat Qizil Bayrok orde- ni, «Do‘stlik» (1994), «El-yurt xurmati» (1998) ordenlari bilan mukofotlangan. “Ulugbek xazinasi” romani uchun Xamza nomidagi Uzbekistan Davlat mukofotiga sazovor bulgan. (1977).
Yozuvchiga katta shuxrat keltirgan asar “Ulugbek xazinasi” romani buldi. Davrimizning ulkan adibi Chingiz Aymatov roman xakida shunday yozadi: “Yaxshi kitob xakida gapirish marokli. Bu – yuksak va olijanob proza namunasi. Badiiy kuvvati jixatidan salmokdor bu tarixiy roman meni larzaga soldi. Bu esa yaxshi asarning birinchi alomati. Bundan xam muximi shundaki, romanni ukir ekanman, kunglimda turkiy xalklarimiz tarixi uchun iftixor tuygusi jush urdi. Ulugbek shunday daxoki, u bizning asrlar osha tariximizga, zaminda tutgan mavkeimizga guvox. Ulugek bizning dildagi oximiz, xasratimiz, u buyuk insoniy tajribalar xakida, dunyo xakidagi yuksak mezonlarda turib muloxaza yuritish, xukm-saboklar chikarish uchun asos beradigan shaxs…
Ulug‘bek men uchun urta asrning atokli olimi bulgani uchungina emas, barcha xalklarimiz tarixidagi eng murakkab va ogir fojiani boshdan kechirgan alloma bulgani uchun xam ulug‘dir”.
Do'stlaringiz bilan baham: |