Sharobiddin tojiboyev, nasibaxon naraliyeva

U lld a sia n o b a k teriy a la rn i 
fitobakteriyalar b o 'lim in in g k o 'k -y ash il 
Ilkobakteriyalar sinfi darajasida qarashni ta k lif etishadi. Sianobak- 
tcriy alam in g
b u
nom enkulatura talablariga javob berdirish ancha 
q iyinchilik 
tu g 'd ira d i.
Bu nuqtai-nazarda qarshisi bakteriyalarning nom enkulaturasini 
X alqoro botanik nom enkulaturaga m oslash. K o 'k -y ash il su v o 'tla- 
rining tur sifatida foydalaniladigan m orfologiya belgilaridan trixo- 
m aning o 'lc h a m la ri, g 'ilo fin in g shakli, geterotsista hosil qilishi k o 'p
hollarda tashqi m uhitning sharoitlari bilan b o g 'liq , shuning uchun, 
tafsiflan g an bir qator turlar bir ta m in g ekotiplari ham bo 'lish i 
m um kin.
H ozirgi kundagi k o 'p la b su v o 'tlarg a oid kitoblarda k o 'k -y ash il 
s u v o 'tla r 
Cyanophyceae 
yagona sinfi kam ida beshta tartibga: 
C hroococales, Pleurocapsales, O scillatoriales, N ostocales, Stigone- 
m atales m ansubligi yozilgan. B u tartiblarga 150 g a yaqin tu m i v a 
2000 tur (undan k o 'p yoki oz b o 'lish i m um kin) kiradi. Y uqoridagi 
tartiblarga m ansub k o 'k -y ash il su v o 'tlarn in g 16 Sp R N K sining 
taxligi k o 'rsa tg a n k i Pleurocapsales, N ostocales va Stigeonem aitales 
da tab iy lik m um kin, O scillatoriales, C hroococcales-geterogen, 
filo g en etik aloqada emas.
Xrookokklar tartibi - Chroococcales
B u tartib g a bir xujyrali va k o loniya xolida tuzilgan, k o 'p ay ish i 
bir, ikki-uch y o 'n a lish d a b o 'lib nannotsit va kurtalanishni hosil 
q ilad ig an
su v o 'tla r 
m ansub. 
K oloniyalari 
yum aloq, 
ch o 'z iq
yum aloq, k u bsim on shakllarda b o id i.
M ikrotsistis 
-
Microcystis 
ch uchuk 
suv 
havzalarining 
p lanktonida keng tarqalgan. K oloniyasi sferik yoki aniq shaklda 
em as, sharsim on hujayralari shilim shiq ichida. H ujayrasida gaz 
vakuolari bor. B u turkum ning su v o 'tlari yurtim izning turli suv 
hav zalarid a u n ing 30 dan ortiq turlari tarqalgan, ulardan 
M.
aeruginosa, M. aeruginosa f. fkos-aquae, M. pulrerea 
boshqalarida 
k o 'p ro q uchraydi.
91

---

G le o k a p sa - 
d o e o c a r s a
k o loniya hosil qilads. H ujayralari ova: 
yoki ellips shaklga ega. H ar bir hujayrani xususiy sh illig 'i bor. 
BoMinish natijasida hosil boMgan hujayralar ham shillim shik bilan 
o ‘raladi, natijada k o 'p qavatli shilliq o 'ra m a yuzaga keladi. 
S hilim shiq rangsiz, sariq, jig artu sli kabi ranglarda boMishi m um kin. 
Turli suv havzalarda ayniqsa tez o q adiganlarida toshlar, tog" 
qoyalarida k o ‘p uchraydi. R espublikam izda bu turkum dan G. m in o r 
b o shqalaridan k o 'ra k eng tarqalgan.