Шамоллатиш ва уларнинг турлари. Режа

Механик шамоллатиш ускуналари. Механик шамоллатиш системаларида ҳавонинг бир жойдан иккинчи жойга кўчиши марказдан қочма ва ўқли шамоллаткичлар ёки эжекторлар ёрдамида амалга оширилади (5.-расм). Марказдан қочма шамоллаткичда куракли ишчи ғилдирак чиғаноқсимон кожухда, ўқли шамоллаткич эса цилиндрик кожухда жойлашган булади. Марказдан қочма шамоллаткичлар паст босимли (1000 Па гача),
ўрта (1000 дан 3000 Па гача) ва юқори босимли (3000 дан 15000 Па гача)
булади.
Хонага кирадиган ҳаво калорифер ёрдамида иситилади. Ҳавони совутиш учун эса икки типдаги ҳавони енгиллаштириш совутувчилардан фойдаланилади: сиртқи ва контактли. Сиртқи совутувчилар тузилиши буйича калориферларга ўхшаш булади ва уларда совуқлик ташувчилар сифатида совуқ сув, аммиак ёки фреонлар хизмат қилади, ҳавони контактли совутиш суғориш камерасининг ёмғирли бушлиғидан ҳавони ўтиши орқали амалга оширилади.

7- расм. Механик шамоллатиш




Шамоллатиш системасида ҳавони тозалаш қурилмаси муҳим аҳамиятга эга. Бунинг учун ҳаво махсус чанг ушлагич ва фильтрдан ўтказилади. Чанг ушлагични кенг тарқалгани циклон ҳисобланади (6.-расм). Саноат матодан, қоғоздан, мойли электрик ва ультратовушли фильтрлар ишлаб чиқарилади. Мойли фильтрни фильтрловчи элементи мойга ботирилган металл тўр ҳисобланади.Шамоллаткичлар ишчилар ишлаётган зоналарда ҳавонинг барча параметрларини бирдан таъминлай олмайди. Бу вазифаларни фақат кондиционерлар бажара олиши мумкин. Улар ҳароратни, намликни, ҳавони кўзғалувчанлиги ва тозалиги унинг азонлашганлиги ва ионлашганлигини автоматик ростлаши мумкин. Тўлиқсиз кондиционирлашда саналган жараёнларни бир қисми, тўлиқ кондиционларлашда эса ҳаммаси бажарилади.
Кондиционирлаш системаси марказий (бир неча хоналарга хизмат кўрсатувчи) ва маҳаллий (бир хонада микроиқлимни таъминловчи) турларга булинади.
Одамлар учун нормал микроиқлимни таъминловчи кондиционерлардан ташқари, технологик жараёнларни турғунлигини ва тозалигини таминлашда ҳар хил қишлоқ хўжалик маҳсулотларини сақлаш муддатини оширишда ва бошқа мақсадда ишлатиладиган кондиционерлар ҳам мавжуд.
Уй шароитида ва маъмурий хоналарда микроиқлимни таминлаш учун турли маркадаги маиший кондиционерлар ишлаб чиқарилади (7.-расм).
Улар ҳар хил майдонга эга булган хоналарга мўлжалланган. Бу кондиционерлар қуйидаги функцияларни бажаради: ҳавони совутади ва чангдан тозалайди, ҳаво ҳароратини автоматик ушлаб туради, ҳаво намлигини камайтиради, ҳаво оқими йўналишини ва ҳаракати тезлигини ўзгартиради ва бундан ташқари шамоллатиш режимида ишлаб ташқи муҳит билан ҳаво алмаштириши мумкин