Шахснинг ўз-ўзини англаши ва Мен—концепцияси. Шахснинг социал тасаввурлари

С.Л.Рубинштейннинг таъкидлашича: “Ўзини ўзи англаш - бу индивид томонидан ўз жисмоний, интеллектуал, шахсини ўзига хослигини, миллат ва касбий мослигини, ижтимоий алоқалардаги ўрнини англашидир”.

• С.Л.Рубинштейннинг таъкидлашича: “Ўзини ўзи англаш - бу индивид томонидан ўз жисмоний, интеллектуал, шахсини ўзига хослигини, миллат ва касбий мослигини, ижтимоий алоқалардаги ўрнини англашидир”.
• В.В.Столин, шахс ўзини ўзи англашини кўриб чиққан ҳолда, “Ўзини ўзи англашнинг турли хил жараёнларини, “Мен образининг” турли хил жиҳатлари сингари, инсон фаоллигининг турли даражалари, организм, индивид ва шахс билан мослаштириш мумкин”лигини таъкидлаб ўтган.

В.В.Столин кўп қиррали тузилишга эга бўлган инсон онгини, бир хил эканлини аниқлаган.

• В.В.Столин кўп қиррали тузилишга эга бўлган инсон онгини, бир хил эканлини аниқлаган.
• Ўзини ўзи англашни “бошқаларга бўлган муносабат билан ифодаланган ўзига бўлган муносабат” сифатида кўриб, Столин “Ўзини ўзи англаш уч овозли: у ўзига бўлган муносабат, бошқаларга қилинадиган муносабат ва қабул қилинган ёки кутилган муносабатни ўз ичига олади” деб таъкидлайди.

В.С.Мерлин ўзининг тадқиқотларида ўзини ўзи англашнинг қуйидаги таркибий қисмларини ажратиб кўрсатади:

• В.С.Мерлин ўзининг тадқиқотларида ўзини ўзи англашнинг қуйидаги таркибий қисмларини ажратиб кўрсатади:
• 1. Ўхшашликни англаш бола бир ойлик вақтидан, ўз танасида содир бўлаётган туйғуларни, ташқи таъсир остида чақирилган туйғулардан ажратишни бошлаган пайтидан юзага келади.
• 2. “Мен”ни фаол бошланиш кўриниши яъни, фаолият субъекти сифатида англаш. У 2-3 ёшда пайдо бўлиб, бу вақтда бола ўзлик олмошини ўзлаштириб олган ва болалар негативизмининг биринчи жумласи “Мен ўзим” формуласини қўллай бошлайди.

3. Ўз психик хусусиятларини англаш, у эса ўзини кузатиш натижалари бирлаштирилганда юзага келиб, мавҳум фикрлашни етарли даражада шаклланганлигини талаб қилади.

• 3. Ўз психик хусусиятларини англаш, у эса ўзини кузатиш натижалари бирлаштирилганда юзага келиб, мавҳум фикрлашни етарли даражада шаклланганлигини талаб қилади.
• 4. Ижтимоий-ахлоқий ўзини ўзи баҳолаш бундай қобилият ўсмир ва балоғат ёшида, фаолият ва муносабат асосида йиғилган тажриба ҳисобига шаклланади.