Shaharlar geografiyasi va geourbanistika asoslari

 
5-davr (1991-yildan hozirgi kungacha). 
Respublikaning mustaqillikka 
erishishi 2 milliondan ortiq aholiga ega bo‗lgan milliy poytaxt zimmasiga yanada 
ulkan davlat, siyosiy vazifalarini yukladi. O‗tish davrida shaharda bozor 
munosabatlariga xos muhit shakllandi: iqtisodiyot tarmoqlarida o‗zgarishlar sodir 
bo‗ldi, yirik sanoat ishlab chiqarishi o‗rnini kichik va o‗rta korxonalar egalladi, 
erdan foydalanishga bo‗lgan munosabat o‗zgardi, yangi tarmoqlar vujudga keldi, 
poytaxt shaharning xalqaro miqyosda geosiyosiy va boshqaruv mavqei ortdi, 
siyosiy - ma‘muriy va ilmiy - madaniy kabi sof poytaxtlik funksiyalari tez 
rivojlandi. Xususan, ilmiy - tekshirish, konstruktorlik - loyihalash tashkilotlari, 
bozor infratuzilma shohobchalari, oliy o‗quv yurtlari, kadrlar tayyorlash, transport 
infratuzilmasi va savdo markazlari to‗plandi. Toshkent mustaqil davlatning siyosiy 
markaziga aylandi.
Mustaqillik yillarida shahar ijtimoiy va iqtisodiy hayotida tub islohotlar 
amalga oshirila boshlandi. Bozor iqtisodiyoti munosabatlariga o‗tilishi bilan 
tadbirkorlik, ishbilarmonlik, xorijiy sarmoyalar kiritish yangi bank - moliya 
tizimini shakllantirish, mulkni xususiylashtirishga e‘tibor qaratildi. SHahar 
qurilishida katta ishlar amalga oshirildi, xiyobon, ko‗cha, maydonlarning nomlari 
qayta nomlandi. SHahar transporti yanada takomillashdi. 1996 - yil 31 yanvar 
―Toshkent shahrida uy - joy qurilishini davlat tomonidan qo‗llab - quvvatlashni 
kuchaytirish to‗g‗risida‖ Prezident farmoniga muvofiq asosiy e‘tibor aholini uy - 
joy bilan ta‘minlash (yosh oilalarga kreditga uy - joy berish) aholini turmush 
darajasini oshirish, ijtimoiy muhofaza qilish, shaharda aholi yashashi uchun qulay 
va sog‗lom muhit yaratishga qaratildi. 2008-yilda 2200 yillik yubileyi nishonlandi. 
SHahar chegaralari janubiy, shimoliy - sharqiy, shimoli - g‗arbiy yo‗nalishlarda 
kengaytirildi (-jadval). ―Toshboshboshqarma‖ ilmiy-tekshirish instituti tomonidan 
2030-yilga mo‗ljallangan Toshkent shahri va okrugini rivojlantirish loyihasi ishlab 
chiqildi. Unga ko‗ra shahar maydoni Qibray, O‗rtachirchiq, Zangiota tumanlari 
maydoni hisobiga kengaytirish, shahar-bog‗ga aylantirish, aeroportni 45 km Jizzax 

---

65 
tomonga olib chiqish, uchinchi halqa yo‗l qurish, Olmazor tumanidan Sirg‗ali 
tumaniga ―engil metro‖ qurish va h.k. rejalar belgilangan.
6-jadval