Шаҳарсозлик нормалари ва қоидалари

Режа ва бўйлама кесим


4.23. Йўлнинг режа ва бўйлама кесимини лойиҳалашни тезликнинг ўзгариши ва чекланишини иложи борича камайтириш, ҳаракат хавфсизлиги ва қулайлигини таъминлаш, 1.8-бандга асосан истиқбол давридан кейин йўлни реконструкция қилиш шароитларидан келиб чиққан ҳолда бажариш зарур.
Режа ва бўйлама кесим элементлари белгиланаётганда асосий кўрсаткичлар сифатида қуйидагилар қабул қилиниши керак:
бўйлама нишабликлар - энг кўпи билан 30‰;
автомобилнинг тўхташи учун кўриш масофаси - камида 450 м;
режадаги эгрилик радиуслари - камида 3000 м;
бўйлама кесимдаги эгрилик радиуслари:
қабарикда - камида 70000 м;
ботиқда - камида 8000 м;
бўйлама кесимдаги эгрилик узунлиги:
қабарикда - камида 300 м;
ботиқда - камида 100 м.
Бўйлама кесим лойиҳа чизиғи синган жойида нишабликларнинг алгебраик фарқи I ва II тоифали йўлларда 5 ‰ ва ундан ортиқ, III тоифали йўлларда 10 ‰ ва ундан ортиқ, IV, V тоифали йўлларда 20 ‰ ва ундан ортиқ бўлса бўйлама эгрилик ҳисобланиши ва лойҳаланиши лозим.
Маҳаллий шароитлар сабабли йўл атрофидаги жойлардан йўлга одамлар ва ҳайвонлар чиқиб қолиши мумкин бўлса, йўл катнов қисми четидан I-III тоифали йўлларда 25 м, IV, V тоифали йўлда 15 м ли масофада ён кўринишни таъминлаб бериш лозим.
4.24. Агар жой шароитлари бўйича 4.23-банд талабларини бажаришга имконият бўлмаса, ёки уларни бажариш катта қурилиш харажатларига ва иш ҳажмининг ошишига олиб келса, лойиҳалаш вақтида 1.8-бандда кўрсатилганларни ҳисобга олган ҳолда, техник-иқтисодий таққослаш асосида меъёрларни камайтиришга рухсат этилади. Бунда чегаравий рухсат этилган меъёрларни 4-жадвалда кўрсатилган йўл тоифаси бўйича 14-жадвалдаги ҳисобий ҳаракат тезлигидан келиб чиқиб қабул қилиш лозим.
Изоҳлар: 1. Агар тоғли шароитда II-IV тоифали йўллар йўналишини кескин ўзгартириш зарурияти туғилса, серпантин қурилишига рухсат этилади.
2. Тоғли жойнинг айрим мураккаб шароитларида (абсолют белгиси денгиз сатҳидан 3000 м дан баланд бўлган жойлар бунга кирмайди) узунлиги 500 м гача бўлган қисмлар учун тегишли асослаш натижасида, 1.8- бандни ҳисобга олган ҳолда, 14-жадвалдаги меъёрий энг катта бўйлама нишабликларни кўпи билан 20 ‰ гача оширишга рухсат этилади.
3. I тоифали йўлларнинг қатнов қисми тоғли ва паст-баланд жойларда кўтарилиш ва тушиш йўналишлари учун алоҳида лойиҳаланаётганида тушиш йўналиши учун бўйлама нишабликларни кўтарилиш нишаблигига нисбатан оширишга рухсат этилади, лекин бу ошириш 20 ‰ дан ошмаслиги керак.
4. Тоғли жойларда йўлнинг тоннелларга келиш қисми лойиҳанаётганда тоннел пештоғидан 250 м масофада йўлнинг бўйлама ке­сим нишаблиги энг кўпи билан 45 ‰ дан ош­маслиги керак.
4.25. Режадаги эгрилик радиуси 2000 м ва ундан кам, келиш йўлларининг барча тоифалари учун эса 400 м ва ундан кам бўлса ўтиш эгриликлари кўзда тутилиши лозим. Бунда “Манзаравий лойиҳалаш” бўлими кўрсатмаларини ҳисобга олиш зарур. Ўтиш эгрилигининг энг кичик узунлигини 15-жадвалдан қабул қилиш лозим.