Шаҳарсозлик нормалари ва қоидалари шаҳарсозлик

 
Умумтаълим мактаблари ва 
мактаб-интернатлар 
 
99*. Мактаблар, 
гимназиялар, 
лицейлар, коллежларнинг ҳар хил 
турлари ва ҳоказоларни ичига олувчи 
умумтаълим 
ўқув 
юртлари 
болаларнинг у ёки бу таълим босқичи 
ўқув муассасалари билан қамраб 
олиниши кўрсаткичлари асосида 
ҳисобланиши керак. Умум-таълим 
мактаблари, ўқув-ишлаб чиқариш 
комбинатлари, 
мактаб-
интернатлардаги жойлар сони ва ер 
участкаларининг 
катталиги 
21-
жадвалга кўра олиниши керак. 
99.1. Умумтаълим 
мактаблари 
синфларининг меъёрий тўлалиги 
кўпи билан 35 ўқувчидан (келажакда 
эса кўпи билан 30 ўқувчидан) иборат 
бўлган 9 йиллик мактаб ўқитишига 
умумтаълим 
мактаблари, 
ўқув-
ишлаб 
чиқариш 
комбинатлари, 
мактаб-интернатлардаги 
жойлар 
сони ва ер участкаларининг катта-
лиги 21-жадвал* ва МКМ-01-04* 
“Общеобразовательные школы и 
школы-интернаты”, ШНҚ 4.13.51-04 
“Общеобразовательные школы и 
пришколные интернаты”
100. Умумтаълим ихтисослаш-
тирилган мактаблар (математика, 
тиллар), гимназиялар, лицейлар, 
коллежлар, шунингдек, ширкат ва 
хусусий 
ўқув 
муассасаларининг 

---

56-бет. ШНҚ 2.07.01-03 
сиғимлари жойларнинг умумий сони 
ҳисобидан, уларни жойлаштириш эса 
лойиҳалаштириш топшириғи бўйича 
қабул қилинади. 
21-жадвал* 
Жойлаштириш 
Муассасалар 
Ҳисоб кўрсаткичи, 
бир сменада 
ўқиганда қамраб 
олиш фоизи 
Мўлжалий ҳажм ва 1 
ўқувчига ер участка 
майдони, м
2
 
Турар жой қурилиши 
(мавзе, даҳа, маҳалла, 
қишлоқ аҳоли 
пункти) 
Бошланғич мактаб 
(I-IV с.) 
100 
40 дан 400 гача -50 
400 дан 500 гача - 60 
500 дан 600 гача - 50 
600 дан 800 гача - 40 
800 дан 100 гача - 33 
1000 дан 1200 гача - 21 
200 дан 300 гача - 70 
300 дан 500 гача - 65 
Асосий мактаб 
(V-IX c.) 
100 
Турар жой тумани, 
режалаштириш 
тумани, шаҳар, бошқа 
аҳоли пунктлари 
Мактаблараро ўқув-
ишлаб чиқариш 
комбинатлари 
Лойиҳалаш 
топшириғи бўйича 
Хўжаликлараро 
марказ, туман 
марказлари 
Мактаб-интернатлар 
Лойиҳалаш 
топшириғи бўйича 
(умумтаълим 
мактаблари бўйича 
умумий ҳисоб 
нормаси ҳисобида) 
Изоҳлар: 1. Олти ёшли ва IX-синфни 
тамомлаган болаларнинг таълим билан 
қамраб олиниши, шунингдек, мактаблар-
аро ўқув-ишлаб чиқариш комбинатлари 
билан қамраб олиниши халқ таълими 
идораларининг топшириғи бўйича, касб 
таълимига 
талабларнинг 
хусусиятини 
ҳисобга олиб қабул қилиш керак.
2. Ер участкаларининг майдони қайта 
қуриш шароитида, қиялиги 20% дан ортиқ 
бўлган рельефда қурилишда, шунингдек 
ноқулай тупроқдаги қийин кўкаламзор-
лаштириладиган ҳудудларда 20% га қис-
қартирилиши мумкин; қишлоқ жойларида 
тажриба участкаларини, иссиқхоналар ва 
ҳоказоларни 
жойлаштиришда 
лойиҳа 
топшириғи бўйича орттирилиши мумкин. 
3. Мактабларнинг 
спорт зоналари 
мавзенинг жисмоний тарбия-соғломлаш-
тириш мажмуаси билан бирлаштирилиши 
мумкин. 
4. Ихтисослаштирилган 
мактаблар, 
мактаблараро ўқув-ишлаб чиқариш комби-
натларининг ер участкалари лойиҳалаш 
топшириқларига кўра қабул қилиниши 
лозим. 
100.1. Мактабларга етиб бориш 
меъёрларини таъминлашнинг иложи 
бўлмаганда мактаб-интернатлар ва 
мактаб қошида интернатлар (ётоқ-
хоналар) ташкил этиш зарур. 
Мактаб-интернатлар ва мактаб 
ёнидаги интернатлар ҳажми аниқ 
шароитлар 
бўйича 
лойиҳалаш 
топшириғида белгиланади. 
100.2. Квартал ичи қурилиши 
шароитида яшил дарахтзорлар ўт-
қазишни ҳисобга олиб мактаб бино-
сини квартал ичи йўлагидан 6 м гача 
масофада жойлаштиришга йўл қўйи-
лади. 
100.3. Мактабни капитал таъ-
мирлашда ва қайта қуришда мавжуд 
биноларни сақлаш ва мослаштириш 
сабабини асослашни тузиш, ўқув-
чилар сони эса уларнинг сиғим-
лигини ҳисобга олган ҳолда аниқ-
лаш, қурилишга ажратилган ҳудуд-
нинг чекланганлик шароитида эса 
спорт майдончаларини ва кўкалам-
зорларини кичрайтириш ҳисобидан 

---

ШНК 2.07.01-03 57-бет 
мактаб бинолари участкаларини 20% 
ортиқ бўлмаган ҳолда ва лойиҳалаш 
топшириғига мувофиқ қисқарти-
ришга йўл қўйилади. 
100.4. Шаҳар посёлкалари мак-
таблари учун маҳаллий шароитдан 
келиб чиққан ҳолда ўғил болалар ва 
қиз болалар учун ҳовлида қўл ювиш 
жойи бўлган ва алоҳида турган ўрали 
ҳожатхоналарни 
назарда 
тутиш 
мумкин. 
Овқатланиш блоки, ахборот 
ресурслари маркази ва фаоллар зали 
биноларининг соддалашган тарки-
бини, назарда тутишга рухсат 
этилади, катта бўлмаган спорт залли 
мактаблар учун эса йўриқчи ва 
анжомлар хоналарини қўшишга йўл 
қўйилади.
100.5. Мактабдан 
ташқари 
муассасалар сиғими 22-жадвалга 
кўра ҳисобланиши керак; ўзлаш-
тириш 
навбати 
ва 
участкалар 
майдони маҳаллий шароитларга кўра 
қабул қилиниши керак.
Мактабдан ташқари муасса-
саларни болаларга асосан турар 
жойига пиёда яқинликда хизмат 
кўрсатишни ҳисобга олиб жойлаш-
тириш керак. Йирик мактаблар 
негизида болалар маданий-қордиқ ва 
жисмоний-соғломлаштириш марказ-
ларини яратиш керак.