Шаҳар қурилиш хўжалиги

Ташишнинг оптимал ҳаракат йўналишини танлаш
Оптимал ҳаракат йўналишини танлаш юкнинг ҳусусиятлари, ўлчамлари ва мақсадига боғлиқ. Оптимал ҳаракат йўналишини танлашнинг асосий мақсади – ҳаракат ҳавфсизлигини таъминлаган ҳолда юкни ташиш шароитларини яратиш. Шунингдек, юк ташишнинг оптимал ҳаракат йўналишини танлаш ҳаракатланишнинг бошқа иштирокчилари ҳавфсизлигини таъминлайди. Оғир вазнли юкларни ташишда ҳаракат йўналиши шундай танланиши керакки, натижада йўл қопламаси, кўприклар, йўл ўтказгичлар ва бошқа муҳандислик иншоотларига зарар етмаслиги керак. Ҳаракат йўналишини танлашда йўлнинг хусусиятлари: қопламанинг сифати, қиялик, қатнов қисмининг эни, кўприкларнинг ҳолати, темир йўл кесишмаларининг бор-йўқлиги ва бошқаларга эътибор бериш зарур.
Ҳаракат йўналиши схемаси

Расм 10. Ҳаракат йўналиши схемаси.
Катта ўлчамли ва оғир вазнли юкларни ташишни кузатиб бориш
Автомобиль йўлларининг ҳусусиятлари ва ундаги иншоотлар:
Кўприк иншоотлари: Кўприклар ва йўл ўтказгичлар стратегик аҳамиятга эга. Мавжуд кўприк иншоотлари 10 тонна (1-ўқга тушадиган) юк кўтаришга ҳисобланган. Оғир вазнли юкларни ташишда фойдаланиладиган транспорт воситасининг ўқлар сони кўприк иншоотларидан ўтказишда, бир ўқга тушадиган оғирлик 10 тонналигини ҳисобга олиб, аниқ ҳисобланиши лозим.
Автомобиль йўллари: Автомобиль йўллари бўйича оғир вазнли юкларни ташишда йўлнинг ҳолати, йўл тўшамаси конструкциясининг тури, эгрилик бурчакларининг радиуслари ва 1-ўқга тушадиган оғирликни ҳисобга олиш зарур.
Ер усти (ҳаводаги) муҳандислик коммуникациялари ва иншоотлари: Ер усти муҳандислик коммуникациялари ва иншоотларидан юкларни ўтказишда уларнинг баландлиги ва эни ҳисобга олиниши керак. Ҳаракат йўналиши бўйича бундай иншоотларга қуйидагилар киради: труба ўтказгичлар (газ, сув...), ахборот-кўрсатув белгилари (панно), ҳаво алоқа кабели, ЛЭП ва ЙПХ блок постлари.
Темир йўлни кесиб ўтиш жойи: Темир йўлни кесиб ўтиш жойи “Ўзбекистон темир йўллари” АЖ нинг мутасадди ташкилотлари билан келишилади.
Кўтарилиш ва тушишлар: Бўйлама нишаблик бўйича ташиш юкнинг оғирлиги, техник ўлчамлари, транспорт воситаларининг тизими, тягач ва трайлерни тўғри танлашни ҳисобга олган ҳолда мукаммал ҳисобланиши керак.