Ш. З. Умарованинг таҳрири остида

VEN − таҳлилда дори воситаларини гуруҳларга ажратиш учун тавсия 
этиладиган жадвал 
№ 
Кўрсаткич номи 
Дори 
воситасини 
ҳаётий 
зарурлигидан 
келиб 
чиққан 
ҳолда критерий улуши 
V 
Е 
N 
1 
Берилган дори воситасини қабул 
қиладиган беморлар нисбий улуши 
3% 
дан 
юқори 
1 - 3% 
1 % дан 
кам 
2 
Инсон ҳаётига хавф соладиган 
ҳолатларда шу дори воситаси 
қўлланиладими? 
ҳа 
Баъзан 
камдан 
кам 
3. 
Иш қобилятини йўқотишга олиб 
келган ҳолатларда ёрдам берадими? 
ҳа 
Баъзан 
камдан 
кам 
4. 
Дори воситаси жиддий касалликни 
даволайдими? 
ҳа 
Ҳа 
йўқ 
5. 
Енгил ўтиб кетувчи вақтинчалик 
ҳолатларга таъсир қиладими? 
йўқ 
Бўлиши 
мумкин 
ҳа 
6. 
Дори воситаси самарадорлиги қачон 
юзага чиқади? 
доимо Одатда 
шарт эмас 
5- жадвал 
Ҳаётий зарурлик даражасига кўра дори воситаларига сарфланадиган 
ҳаражатлар гуруҳланиши
Дори воситаси номи 
Умумий қиймати 
Умумий 
қийматидан 
улуши, фоизда % 
V гуруҳ бўйича жами 
Е гуруҳ бўйича жами 
N гуруҳ бўйича жами 
Дори воситаларини ҳаётий зарурлиги бўйича тақсимлаш бир қатор 
ташкилий масалаларни ечимини топишга ва қиммат дори воситаларидан 
оқилона бўлмаган фойдаланишнинг олдини олади. 
Дори воситаларини қайси гуруҳга таалуқлилиги юқори малакали 
шифокор экспертлар тавсияси асосида амалга оширилади. Экспертлар йил 

---

436 
давомида ҳарид қилинган дори воситалари рўйҳатида бўлмаган ва илгари 
шифохона шароитида фойдаланилмаган, лекин касалликни даволаш учун 
зарур деб ҳисобланган дори воситаларини тавсия қилишлари мумкин. 
Шунингдек, бу таҳлил хулосаларига асосланиб, кам самарали, 
беморлар учун ўта зарур бўлмаган дори воситаларига маблағ сарфлашни 
олдини олиш билан бирга, шу маблағни асосий дори воситаларини сотиб 
олишга, сарфлашга имконият беради. 
Юқоридаги таҳлиллар соғлиқни сақлаш тизимидаги дори воситаларини 
қўллаш ва уларни сифат назоратини таҳлил қилишдаги қуйидаги 
масалаларни ҳал қилишда ёрдам беради: 
–тиббиёт муассасаларида аҳолини дори воситалари билан таъминлаш 
даражаси ва ҳолатини баҳолаш; 
–соғлиқни сақлаш тизимидаги дори-дармонлар билан таъминлаш жараёнида 
юзага келадиган муаммоларни аниқлаш.
Кўплаб Европа ва ривожланган давлатларда соғлиқни сақлаш 
ташкилотлари, вазирликлари бу таҳлил натижаларига алоҳида эътибор билан 
қарашмоқда. 
Ҳозирда 
ABC/VEN 
таҳлилларини 
барча 
тиббиёт 
муассасаларида доимий ўтказиб боришни осонлаштириш мақсадида махсус 
компьютер дастурлари яратилган.