Ш. Вдурбонов болалар ва усмирлар

и б о р а т б у л и б , к асалликларн и к ел ти р м ай ди , ам м о co fa o m б о л а д а  
анти ген ва анти ток си нларн и п айдо булиш ига ол и б келади.
Б о л а л а р д а ю з у м л и к а с а л л и к л а р н и н г о л д и н и о л и ш у ч у н  
о в затл ан и ш дан олди н, * о ж а т х о н а д а н ч и з за н д а н к ей и н зул л ар и н и  
яхш илаб ю виш га одатлантириш ; тирнорини калта килиб олиш; т е з — 
т е з чутаилтириб, в а зт и д а ичкийим ва куйлак лари н и ал м аш ти р и б 
туриш; хом са б за в о т , м еваларни яхш илаб ю виб ва зай н а га н сувда 
ч айиб бериш ; а р и з, ЗУДУЗ» Дарё, кул сувларини ф а за т за й н а т и б ичиш; 
барча м ахсулотларн и паш ш адан э*ти ёт зилиш , паш ш аларни барча 
воси талар би лан зи р и ш ; агар бол а у зи н и ём о н * и с зи л са , т е з д а  
ш и ф ок ор ч а зи р и ш .
Болаларда купинча ги ж ж а касалликлари — гелм интозлар учрайди, 
улар ор га н и зм н и н г турли аъ зол ар и да яш айди. Г иж ж алар куотинча 
ичакларда п арази тли к зи л и б яш айди. Б аъзи ги ж ж ал ар одам еган 
ов зати билан о зи зл а н а д и , б о ш за л а р и эса одам тан аси дан зо н и н и  
ёки ш ирани суф ади. Улар ичак девори га ёп и ш и б оли б ун и н г ш иллиз 
З а в а т и н и з а р а р л а й д и , б у у з у р н и д а к а с а л л и к з у з г а т у в ч и  
м и к р о б л а р н и н г о с о н л и к б и л а н у т и ш и г а ва м е ъ д а — и ч а к  
касалликларининг келиб чизиш и га имкон яратади. Г иж ж алар *аёт 
ф аол и я ти ж а р а ё н и д а у зи д а н зарар ли м одда — т о к си н а ж р а т и б , 
о р г а н и зм г а за р а р л и т а ъ с и р к у р са т а д и . Г и ж ж а ю з з а н б о л а н и н г  
иш та*аси пасаяди , кунгли ай нийди, у т е з —т е з з у с и б туради, зо р н и  
тутиб —тути б оррийди, ичи кетади. Бундай болаларда т е з —т е з бош и