Sh. T. Otaboev t. I. Iskandarov kommunal gigiena

CHO’MILISH BASSEYNLARI (HOVUZLARI)
CHo’milish hovuzlari usti yopiq, ya’ni qishda isitiladigan yoki ochiq ko’rinishda bo’lishi mumkin. Masalan, Moskvadagi cho’milish basseyni ochiq yerga qurilgan. Bunday basseynlarda aholi qishin-yozin cho’milishi mumkin. Qish faslida bu basseynlar suvi 20-25°S gacha isitiladi. CHo’milish basseynlarining inson sog’ligi uchun ahamiyati katta.
Sog’lomlashtirish maqsadida quriladigan basseynlar sport-fizkul’tura o’yinlari o’tkaziladigan binolarda quriladi, shuningdek
maktablar xududida, stadion yon bag’irlarida va hammomlarda quriladi. Basseynlar binoning o’rtasida qurilib, uning atrofida echinish uchun alohida-alohida xonalar quriladi.
Basseynga tushishdan oldin albatta cho’miluvchi kishi dush qabul qilishi kerak. Buning uchun basseynlarda dushlar quriladi.
Basseynlarda cho’milishda quyidagi normalarga rioya qilish kerak: har 4,5-5 m suvga 7 kishi, cho’milish maydoni har bir cho’miluvchiga 1,75 -2,5 m² , basseyn , chuqurligi 0,5 - 0,7 metrdan 2,25 metrgacha bo’lishi kerak. Basseynning chuqur bo’lmagan joyi bolalar uchun, chuqur joyi kattalarga mo’ljallanadi. YUqoridan sakraydigan sportchilar uchun basseynning chuqurligi 3,25-4,5 metr bo’lishi mumkin Basseynda uzog’i bilan 30 minut cho’milish tavsiya qilinadi.
Sanitariya va epidemiologak nuqtai nazardan basseynning suvi toza bo’lishi kerak. SHuning uchun ham basseynlar vodoprovod suvlari bilan to’ldiriladi. Basseyndagi suv sifatini yaxshi saqlash uchun quyidagi gigienik talablar qo’yiladi.

1. 
   Basseyndagi suvning hidi bo’lmasligi kerak, tiniq, harorati 20--25° dan oshiq bo’lmasligi kerak.
   
2. 
   Suv namunalarining 10% i da 1 sm suvda 1000 ta baktyeriyalar bo’lishi mumkin, ammo 1 sm suvda ularning soni 5000 dan oshmasligi
   

kerak.
₃

3. 
   Suvning koli-titri 10 sm bo’lishi ruxsat etiladi.
   

S

4. 
   Suvning tempyeraturasi 23-25 S bo’lishi tavsiya qilinadi. CHo’milish basseynlaridaga suvni vaqti-vaqti bnlan almashtirib turish kerak.
   

Agar basseyndagi suv qayta ishlatilmoqchi bo’lsa, u holda suvni tozalash inshootida koagulyaciyalanadi, tindiriladi, qum fil’tri orqali fil’trlanib, keyin xlor bilan zararsizlantiriladi. SHundan so’ng bu suv basseynga quyiladi. Basseyn suvidagi qoldiq xlor bir litr suvga 0,2-0,5 mg dan kam bo’lmasligi kerak. Vaqti-vaqti bilan basseyn suviga vodoprovod suvi qo’shib turiladi. Bulardan tashqari, basseyn tagiga cho’kkan cho’kma loyqalarni cho’kma tortgichlar bilan tozalanib turiladi. Basseynni obdon tozalash uchun uning suvn chiqarib tashlanib, keyin tozalanadi. Basseyn suvi laboratoriya yor-damida analiz qilinib, uning tiniqligi, rangi, qoldiq
xlori va mikroblar soni aniqlanib turiladi.
Basseyn suvi tez ifloslanishining oldini olish maqsadida quyidagi bajariladi.

1. 
   Har bir cho’milish uchun kelgan kishi dush tagida sovun cho’milishi kerak.
   
2. 
   Hojatxonadan chiqqandan so’ng qo’llarini sovunlar oyoqni chayqashi va oyoq tagini sovunlab yuvishi shart.
   
3. 
   Basseynga tushmasdan oldin, kichik ariqchada oyoqni chayqab so’ngra unga tushiladi, shundagina basseyn tez buzilishiga, yo’l qo’yilmaydi.