Sh. Sodiqova



Download 7,72 Mb.
Pdf ko'rish
bet8/253
Sana01.01.2022
Hajmi7,72 Mb.
#302667
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   253
Bog'liq
Maktabgacha pedagogika (sodiqova sh.) (1)

Т.: 
«Sharq». 
1997.
7.  K adirova  F.R.,  K adirova  R .M .,  Vaxobova  F.N.  K onsepsiya  doshkolnogo  obrazovaniya 
R espubliki U zbekistan.  -  T:  “ Fan va tex nologiyalar",  2011. - 4 - b .
11


-  sanitariya-gigiena.  profilaktika  va  sog'lom lashtirish  tadbirlarini 
m uolajalari  ustuvor  ravishda  am alga  oshiriladigan  sog ‘lom lashtiruvchi 
bolalar b o g ‘chasi;
-  aralash turdagi  m aktabgacha ta'lim   muassasalari.
M azkur m aktabgacha ta 'lim   turlari  ota-onalar tom onidan tanlanadi.
O 'zbekiston  R espublikasida 
maktabgacha  t a ’limni  rivojlantirish
 
m aqsadi
 quyidagilarda aks  etadi:
1) m aktabgacha ta 'lim  m uassasalarining  maqomini  oshirish;
2)  ota-onalam ing  talab  va  takliflarini  inobatga  olgan  holda.  m aktab­
gacha  ta ’lim  m uassasalarining  xilma-xil  turlarini  rivojlantirish  uchun 
sharoit yaratish.
Q o ‘yilgan  m aqsadga  erishish  uchun  quyidagi  vazifalarni  m uvafaq- 
qiyatli  hal  etish zaruriyati  mavjud:
1) m aktabgacha ta'lim  m uassasalarining davlat tizim ini  saqlab qolish;
2) m aktabgacha ta' limga q o ’y iladigan Davlat talablarini aniqlashtirish;
3)  m aktabgacha  ta'lim n in g   yangi  m azmun  va  texnologiyasini  ishlab 
chiqish;
4) variativlik, ochiqlik, oila, maktab vam ahalla hamda nodavlat tashki- 
lotlar  bilan  ham korlikni  tashkil  etish  tam oyiliga  muvofiq  m aktabgacha 
ta ’lim  m uassasalarining tashkiliy tuzilishiga o'zgartirishlar kiritish;
5)  jam iyat  rivojlanishi  bilan  bog'liqlikda  qo'yiladigan  talablar  va 
shart-sharoitlardan  kelib  chiqib  m aktabgacha  ta ’limning  o ‘z   vaqtida  va 
m uvafaqqiyatli  m oslashuviga  erishish;
6)  m aktabgacha  ta ’lim dagi  o'zgarishlarga  tezda  m oslasha  oladigan 
m aktabgacha  ta ’lim  m uassasasi  uchun  kadrlar  tayyorlashning  tizimini 
takom il-lashtirish.
O 'zbekiston  Respublikasi  ta ’lim  tizimi- 
a ^ta  igac  a  ta  lm 
njn ^   binnchi  _  m aktabgacha ta ’lim  rivojining
P  ^ 
zam onaviy  bosqichi  qator o'zg arish lar bilan
tavsiflanadi:  m aktabgacha ta ’lim   ochiq  turdagi  ta ’lim  m uassasasi  sifatida 
shakllandi;  m aktabgacha  ta ’lim   m uassasalarining  eng  muhim   funksiya- 
si  bolalarning  hayotiy  faoliyatini  m uhofaza  qilish  va  salom atligini 
m ustahkam lash;  tarbivalanuvchilarni  m aktab  ta ’limiga  m uvafaqqiyatli 
tayyorlash  va  boshqalar.  Shuningdek,  bugungi  kunda  respublikam izda 
xilma-xil  (yasli,  bolalar  b o g 'ch asi,  bolalar  bog’chasi-boshlang’ich  m ak­
tab, davlatga qarashli v ax u su siy ) turdagi m aktabgacha ta ’lim muassasalari 
ham  faoliyat yuritmoqda.
12


1997-yilda  YuNESKO  qaroriga  k o ‘ra,  m ak tabgach a  ta'lim n in g   na­
zariy  asoslarini  qayta  ko‘rib  chiqish  zaruriyati  bilan  asoslangan  “m ak­
tabgacha  ta 'lim ”  atam asi  qabul  qilindi.  A n a   shunday  asosdan  kelib 
chiqqan holda 2 0 1 1-yilda respublikam izda m aktabgacha ta ’lim rivojining 
asosiy yo'nalishlari,  m aqsad  va vazifalari.  tam oyillarini  o ‘z  ichiga  olgan 
"M aktabgacha ta ’lim K onsepsiyasi”  ishlab chiqildi.
0 ‘zbekiston  R espublikasining  "M aktabgacha  ta ’lim  K onsepsiyasi” 
uch bosqichda am alga oshiriladi:
I  bosqich -  qonunchilik faoliyatiga  doir -  2 0 1 2 -2 0 14-yillar.
II  bosqich -  tashkiliy-am aliy -  2 0 1 5 -2 0 1 7-yillar.
III  bosqich -  yakuniy -  2018-2020-yillar.
“M aktabgacha  ta ’lim  K onsepsiyasi”  m aktabgacha  ta ’lim  yo'nalishi 
bo'yicha alohida yoritib o 'tilgan 0 ‘zbekiston R espublikasiK onstitutsiyasi, 
O 'zbekiston  R espublikasining  “Ta'lim   to ‘g ‘risida”gi  Qonuni,  Kadrlar 
tayyorlash  milliy  dasturi  va  boshqa  m e’yoriy-nuquqiy  hujjatlar  asosida 
ishlab  chiqilgan  boTib,  unda  respublikam izda  m aktabgacha  ta ’limni 
rivojlantirishning zamonaviy  yo'nalishlari  o ‘z  aksini topgan.
M azkur  konsepsiya 
beshta  bo'lim ni
  o 'z   ichiga  olgan  b o'lib ,  kirish 
(pream bula), asosiy qism  (konsepsiyaning asosiy m azm uni), m aktabgacha 
ta' lim tizim ining tuzilishi, m aktabgacha ta ’ lim  m uassasalarining dasturiy- 
uslubik  ta ’minoti,  m aktabgacha  ta'lim da  pedagogik  texnologiyalarni 
tatbiq  etish m asalalari yoritib  berilgan.
“M aktabgacha  ta ’lim  K onsepsiyasf'ning  bosh  g'oyasini  shaxsga 
yo'naltirilgan  ta ’limni  am alga  oshirish  tashkil  etgan.  Ana  shu  asosdan 
kelib  chiqqan holda m aktabgacha ta'lim d a ta ’lim -tarbiya ishlarini tashkil 
etishga  doir  zam onaviy  yondashuvlar  sifatida  ijtim oiy-pedagogik, 
gnoseologik  (bilishga  doir),  psixologik,  akm eologik  kabilarga  alohida 
e'tib o r qaratish,  ulardan yaxlit tarzda foydalanish bayon etilgan.
Shuningdek,  Konsepsiyada  m aktabgacha  ta ’limning  asosiy  ik k ita - 
didaktik  va  uslubik  m odellarining  mohiyati  ham  chuqur  va  etarlicha 
yoritib  berilgan.  Har  ikkala  model  ham  shaxsga  yo'naltirilgan  ta ’lim 
texnologiyalari nuqtayi nazaridan asoslab berilgan bo'lib.  ularning asosiy 
tam oyillari,  ta 'lim   vositalari,  bosqichlari  ham da  pedagog  va  bolalarning 
o ‘zaro  harakati  turlari  aniq k o'rsatib berilgan.
Konsepsiyaning  uchinchi  -   “M aktabgacha  ta ’limning  tuzilishi”  b o ‘- 
limida  m aktabgacha  ta ’lim  m uassasalarining  turlari,  tabaqalashtirilgan 
yondashuv  asosida m aktabgacha ta’lim  m uassasalarida guruhlarni  shakl-
13


lantirish,  ularni  zarur  jih o zlar  bilan  ta'm inlash,  m azkur  t a ’ lim   m uas­
sasalarida  ijtim oiy  v a  psixologik  xizm atni  y o ‘lga  q o ‘yish,  m ak tab g ach a 
ta ’lim   m uassasalari  uchun  tarbiyachilar  tayyorlash  tizim i,  m ak tab gacha 
ta ’lim  m uassasasi  xodim larini  qayta  tayyorlash  va  m a la k a s in i  oshirish 
m asalalariga alohida e’tibor qaratilgan.
K onsepsiyada m aktabgacha ta ’lim m uassasalarida asosiy  e ’tibor qara- 
tilishi  lozim  b o ig a n   guruhlarni tashkil  etishning  tab aq a lash tirilg an   yon- 
dashuvga asoslangan  quyidagi m aqbul varianti taqdim  etilg an :
-  ilk yosh guruhida -  8 -1 0  bola
-  ilk yoshdan uch yoshgacha -   10-14 bola
-  uch yoshdan besh yoshgacha -   14-20 bola
-  besh yoshdan yetti yoshgacha guruhda -  2 0 -2 5   bola
-  turli yoshdagi  tarbiyalanuvchilardan tashkil topgan  g u ru hd a:  10-12 
ta bolaning qam rab olinishi m aqsadga muvofiq.
Shuningdek,  K onsepsiyada  ta ’kidlab  o'tilganidek,  m ak tab g a ch a  ta ’­
lim  m uassasalarini  narsa-buyum lar  bilan jihozlashda  m illiy -etn ik,  m od- 
diy  va  m a’naviy  qadriyatlar  uyg'unligiga  erishish  lozim .  C h u n k i  aynan 
m aktabgacha  ta ’lim  yoshidan  boshlab  boiada  m a’n av iy -a x lo q iy   qiyofa 
shakllana  borib,  uning  har tom onlam a  uyg‘un  riv o jlan ish ig a  tam al toshi 
qo'yiladi.
M aktabgacha ta ’lim  m uassasalarida psixologik va ijtim o iy  xizm atning 
birga olib borilishi tarbiya sam aradorligini ta ’ m inlashga x iz m a t qiladi. Psi­
xologik xizm at bolaning har tomonlama,. psixik v a shaxsiy  rivojlanishiga 
imkon  bersa,  ijtim oiy  xizm at  esa  bolaning  sotsium   (ta ’lim   m uassasasi, 
oila  va  m ahalla)dagi  tarbiyasi,  rivojlanishi  va  to ‘liq  ijtim oiylashuvini 
ta ’m inlashga doir shart-sharoitlar yaratadi.
“M aktabgacha  ta ’lim  K onsepsiyasi”da  belgilab  b e rilg a n   yana  bir 
m uhim  vazifa m aktabgacha ta ’lim m uassasalarining d astu riy-uslub ik  ta ’- 
m inotini  takom illashtirishdir.  Yaratilishi  lozim   b o ig a n   dasturiy-uslubik 
m ajm ua  m aktabgacha  ta iim g a   q o ‘yilayotgan  talablar,  bolalar  bilan 
ishlash,  ularni rivojlantirishning  asosiy y o ‘nalishlarini  a m alg a oshirishni 
ta ’m inlashi zarur. M azkur m ajm uada tarbiyachilar v a m ak tabg ach a ta ’ lim 
sohasida  faoliyat  yurituvchi  boshqa  m utaxassislar  u c h u n   yangi  avlod 
darslik v a о 'q u v  q o ilan m alari o ‘rin egallashi  kerak.
14



Download 7,72 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   253




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish