Sh. Sodiqova

Ta  lim jarayonining
tuzilishi 
nmg muayy an tarzdagi bilish faoliyati xarak-
terlidir. Bu faoliyat pedagog tomonidan alo­
hida rahbarlikni talab etadi.
O'rganilayotgan materialni idrok qilish.
  Ta’lim oluvchilaming o ‘rga- 
nilayotgan  (yoki  o ‘rganilishi  lozim  bo‘lgan)  materialni  idrok  qilishini 
tashkil etar ekan, pedagog ularning hayotiy tajribasi va tayyorgarlik dara- 
jasini hisobga olgan holda material to‘g‘risida umumiy tasaw u r hosil qi- 
lib, oldindan uni butunligicha tushuntiradi va ko‘rsatadi.
O'rganilayotgan  materialni fahmlab  olish.
  0 ‘rganilayotgan  obyekt 
haqidagi umumiy tasaw ur asosida uni tushunishni ta’minlovchi, asta-se- 
kin chuqurlashib boruvchi anglash jarayoni davom etadi. 0 ‘qitishning bu 
bo‘g‘inining maqsadi ilmiy tushunchalami tarkib toptirishdir.
Bilimlarning  mustahkamlanishi,  k o ‘nikma  va  malakalarnining  hosil
 
bo ‘lishi.
  0 ‘quv materialini idrok etish va fahmlab olish jarayonida o'zlash- 
tirish keyinchalik uni  mustahkamlash va takomillashtirishni talab etadi.
Bilim,  ко ‘nikma va malakalarni amalda qo ‘Hash.
  Bilim,  ko‘nikma va 
malakalarni  amalda  qo‘Hash jarayoni  ta’limning  yakuniy  mustaqilligini 
asta-sekin va izchillik bilan oshirib borish.
Maktabgacha  ta’lim  yoshida  o'quv  faoliyatiga  doir  shart-sharoitlar 
tarkib toptiriladi, uning alohida unsurlari  shakllantiriladi. Kichik maktab 
yoshida  mashg'ulotlar jarayonida  bolalarda  o‘z  faoliyatini  tashkil  etish 
maqsadini  shakllantirish  (ikki  yoshdan  uch  yoshgacha),  turli  faoliyat 
usullarini  o ‘zlashtirishga  o ‘rgatish  (uch  yoshdan to‘rt  yoshgacha)  zarur. 
To‘rt yoshdan boshlab bola natijaga qarab aniq yo‘nalganlikni egallaydi. 
Pedagog  bolalarni  tinglash,  tushunish,  topshiriqni  bajarish,  bir-biriga
195

---

halaqit bermaslikga o'rgatadi, mashg‘ulotlar mazmuniga qiziqishni qo‘l- 
lab-quvvatlaydi,  faollik va intilishni rag‘batlaydi.
Katta maktabgacha yosh  davrida bolada  quyidagi  o‘quv  faoliyati un- 
surlari shakllantiriladi:
1)  faoliyat turi  bilan bog‘liqlikda maqsadni  va natijiga erishish  usul- 
larini aniqlay  olish;
2)  namunaga muvofiq  olinadigan  natija  bilan taqqoslashda  namoyon 
bo‘ladigan o‘z-o‘zini nazorat qila olish;
3) oraliq natijalarga  erishish jarayonida joriy nazoratni  amalga oshira 
olish;
4)  natijaga erishishga yo‘nalganlik  bilan bog‘liqlikda faoliyatni  reja- 
lashtira olish.