Sh. Sh. Shodmonov, U. V. G'Ofurov iqtisodiyot nazariyasi o'zbekiston Respublikasi Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan darslik sifatida tavsiya etilgan Toshkent «iqtisod-moliya»

Birinchi yo 'nalish — mulkchilik munosabatlarining globallashuvi. Hozirda mulkiy o'zlashtirishning mamlakatlar hududidan chetga chi- quvchi, ko'plab davladarning ishtirok! asosida ro'y beruvchi ko'rinishlari amal qibnoqda. Bularga transmilhy korporatsiyalar (TMK), shuningdek TMKning xalqaro birlashmalarini misol keltirish mumkin.
Yevropa ittifoqi tajribasi shuni ko'rsatadiki, mintaqaviy integ- ratsiyalashuv milliy tuzilmalardan yuqori turuvchi organlarni tarkib top- tirishi mumkin. Bu organlar Yelga a'zo davlatlarning mulkchilik muno­sabatlarini ham ma'lum darajada tartibga soladi.
Ikkinchi yo 'nalish — kooperatsiya va mehnat taqsimotining nisba­tan yuqori darajasiga o'tish. Yuqori darajada rivojlangan mamlakatlar hozirgi zamon murakkab mehnat kooperatsiyasiga xos bo'lgan xo'jalik o'zaro aloqalarining juda katta tarmog'iga kirishib ketganlar. Eng mukam­mal texnika vositalarini yaratishda turh mamlakatlardan yetkazib beri­luvchi ko'plab butlovchi qismlardan foydalaniladi. Masalan, AQSH «Boing» samolyotini ishlab chiqarishda butlovchi qism va detallarni mingga yaqin xorijiy firmalardan oladi.
Uchinchi yo'naiish — xo'jalikni tashkil etishning butunlay yangi shakllarining paydo bo'lishi va rivojlanishi. Jabonda xo'jalik aloqalarini tashkil etish shakllarining tubdan o'zgarishi ko'p jihatdan axborot tar- qatishning globallashuvi bilan bog'liq. Jumladan, yangi asrimizning dastlabki davri uchun quyidagi jarayonlar xos: a) butun jahormi to'liq kompyuterlashtirishni taqozo etuvchi global axborot tizimlari (Internet va b.) yanada rivojlanadi; b) sun'iy yo'ldoshlar imkoniyatlaridan foy- dalanishning yangi tizimi uyali telefon aloqasidan yo'ldoshlar orqah ta'minlanuvchi global aloqaga o'tish imkonini beradi; d) insoniyat ochiq axborotlashgan jamiyat tomon intiladi; e) Internet orqali savdo tizimi keng rivojlanadi.
To 'rtinchi yo 'nalish — xalqaro iqtisodiy tashkilotlarning tartibga soluvchi roli rivojlanadi. Jahon xo'jahgi subyektlarining o'zaro aloqasi hamda o'zaro bog'liqligining kengayishi va kuchayishi global muammo­larni hal etishda tobora ko'proq davlatlarning ishtirok etishini taqozo etadi. Bu muammolarning murakkablashuvi ularning o'z vaqtida va tez- korlikbilan hal etilishida hukumatlararo va nohukumat (ishlab chiqaruv­chilar, kompaniyalar va firmalar, ilmiy jamiyaflar va boshqa tashkilot­larning birlashmalari) xalqaro iqtisodiy tashkilotlarining faoliyatini zamriyatga aylantiradi.
Shuningdek, jahon xo'jaligi globallashuvi jarayonlarining ziddiyat- li tomonlari ham mavjud. Bu ziddiyatlarning asosiylari quyidagilardan iborat: