Sh. Sh. Shodmonov, U. V. G'Ofurov iqtisodiyot nazariyasi o'zbekiston Respublikasi Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan darslik sifatida tavsiya etilgan Toshkent «iqtisod-moliya»

16.3. Investitsiyalar va uning darajasini belgilovchi omillar
Investitsiyalar - asosiy va aylanma kapitalni qayta tiklash va ko'paytirishga, ishlab chiqarish quwatlarini kengaytirishga qilingan sarflarning pul shaklidagi ko'rinishidir. U pul mablagiari, bank kredit­lari, aksiya va boshqa qimmatli qog'ozlar ko'rinishida amalga oshiriladi. Pul mablagiari ko'rinishidagi investitsiya nominal investitsiya, ana shu pul mablag'lariga sotib olish mumkin bo'lgan investitsion resurslar real investitsiya deyiladi.
Investitsiyalarni ro'yobga chiqarish bo'yicha amaliy harakati ar - investitsion faoliyat, investitsiyalarni amalga oshiruvchi shaXs — inves­tor deyiladi. —
Investitsiyalarning manbalaridan biri bo'lib, aholi keng qatlamlarining jamg'armalari hisoblanadi. Shuni ta'kidlash lozimki, amalda jamg'arma egasi va investor bir shaxsda namoyon bo'lishi va bo'lmasligi ham mumkin. Odatda, jamg'arma jamiyatdagi ko'pchilik subyektlar tomonidan amalga oshirilib, ulardan investitsiya sifatida foydalanish esa butunlay boshqa subyektlar tomonidan amalga oshirilishi mumkin. Shuningdek, iqti­sodiyotda faoliyat yurituvchi sanoat, qishloq xo'jalik va boshqa korxonalar jamg'armasi ham investitsiya manbai bo'lib hisoblanadi. Bu o'rinda «jamg'aruvchi» va «investor» bir subyektda mujassamlashadi.
Investitsiya* faoliyati quyidagi manbalar hisobiga amalga oshirilishi mumkin:

• 
  investorlarning o'z moliyaviy resurslari (foyda, amortizatsiya ajrat­malari, pul jamg'armalari va h.k.);
  

qarz olingan moliyaviy mablag'lar (obligatsiya zayomlari, bank kreditlari)

• 
  ;jalb qilingan moliyaviy mablagiar (aksiyalarni sotishdan olingan mablagiar, jismoniy va huquqiy shaxslarning pay va boshqa toiovlari);
  
• 
  davlat budjeti mablagiari;
  
• 
  chet elliklar mablagiari.
  

Mamlakatimizda investitsiyalarning moliyalashtirish manbalari tu­zilishi ham yillar davomida o'zgarib bormoqda (16.2-jadval). Jumladan, yildan yilga davlat budjeti mablag'larining ulushi kamayib, korxona mablagiari, to'g'ridan to'g'ri xorijiy investitsiyalar hamda nobudjet fondlar mablagiarining ulushi oshib bormoqda.
16.2-jadval