Sh. R. Xolmoʻminov mehnat bozori iqtisodiyoti

Lekin 
mehnat bozorining tarkibiy qismlarini oʻrganishda undan 
yetarlicha foydalanilmayapti
. Buning asosiy sababi esa kadrlar 
marketingini amaliyotda qoʻllash metodikasi yaratilmaganligidir. 
Holbuki, hozirgi zamon ishbilarmonlari uning asoslarini yaxshi 
bilmog‘i lozim. 
Kadrlar marketingi ishchi kuchiga boʻlgan talab va taklifni hamda 
ular oʻrtasidagi nisbatning hozirgi va kelajakdagi holatini oʻrganibgina 
qolmasdan, aholi bandligini tartibga soluvchi asosiy mexanizmlardan 
biri sifatida ham xizmat qiladi. Uning yordamida zarur axborotlarni 

---

113 
toʻplash va tahlil qilish bilan birga, mehnat bozori konyunkturasini 
oʻrganish, zarur mutaxassisliklarga boʻlgan talabni aniqlash va ularni 
tayyorlash va malakasini oshirish yuzasidan takliflar ishlab chiqish 
hamda keng miqyosda reklama faoliyatini olib borish imkoniyatlariga 
ega boʻlinadi. 
Buning asosiy maqsadi – ishchi kuchiga boʻlgan talab 
va taklif oʻrtasidagi eng maqbul nisbatlarni vujudga keltirish 
asoslarini oʻrganishdan iboratdirki, bu – aholining oqilona 
bandligini ta’minlashda eng muhim iqtisodiy-ijtimoiy ahamiyat 
kasb etadi. 
Kadrlar 
marketingi 
bandlikka 
ko‘maklashish 
markazlari 
faoliyatida, ayniqsa, keng qoʻllanishi lozim. Bu masalada kichik va oʻrta 
mehnat birjalari ilmiy-tadqiqot institutlariga, maxsus tashkilotlarga yoki 
tajribali mutaxassis-iqtisodchi olimlarga murojaat qilishlari mumkin. 
Yirik bandlikka ko‘maklashish markazlari oʻz tarkibida kadrlar 
marketingi boʻlimini tuzib, uning xodimlari orasida iqtisodchi, 
sotsiolog, psixolog, matematik va kibernetiklar hamda boshqa yuqori 
malakali mutaxassislar boʻlishini ta’minlashi kerak. Ular statistik 
usullarning va iqtisodiy-matematik modellar toʻplamlari (banklari) 
yordamida mehnat bozorining holati haqida marketing axborotlarini 
toʻplash va baholash bilan shug‘illanadilar. 
Statistik uslublar bandlik va mehnat bozorining tarkibiy 
qismlariga doir axborotlarni toʻplash, guruhlash, qayta ishlash va 
ularning ishonchliligini tekshirishga moʻljallangan vositalar majmu-
yidan iborat boʻladi. 
Modellar banki esa ekonometrik (iqtisodiy-matematik) modellar 
yig‘indisidan iborat boʻlib, ular asosida ishchi kuchiga boʻlgan talab va 
taklifni tartibga solishning eng maqbul marketing yechimlari topiladi. 
Har bir model mehnat bozori shakllanishi va rivojlanishining shart-
sharoitlarini va omillarini ifodalaydi.