Sh. R. Xolmoʻminov mehnat bozori iqtisodiyoti

MR=BJ+MB+BB+DBJ+TT+KFM+ShM+LZ+K+X+BT. (2) 
 
Svodiy (yig‘ma) boʻlimda mehnat bozorining taxmin qilinadigan 
holati, dastur tadbirlari amalga oshirilgandan keyin aholining ish bilan 
bandligi va ishsizlik darajasini ta’riflovchi yakuniy koʻrsatkichlar 
(natijalar) mavjud boʻladi. Ularga quyidagilar kiradi: mehnatga 
layoqatli ish bilan band boʻlgan va band boʻlmagan aholi soni; ishchi 
kuchiga talab, taklif va baho (mehnat haqi); yangi yaratilgan ish 
joylarimiqdori; ishga (doimiy va vaqtinchalik) joylashgan shaxslar; 
malakasini oshirayotgan ishchilar soni; ishsizlar soni, jumladan, nafaqa 
oluvchilar; ixtiyoriy band boʻlmagan shaxslar soni; ishchi kuchini 
eksport qilishning hajmi va boshqalar.
«Dasturni amalga oshirishning tashkiliy-iqtisodiy boshqaruv 
mexanizmi»
boʻlimi oʻz ichiga quyidagilarni oladi: birinchidan, 
dasturni boshqarishning turli darajadagi idoralar tizimini; ikkinchidan, 
iqtisodiy normativlarni takomillashtirish va muvofiqlashtirish boʻyicha 
tadbirlar majmuasini; uchinchidan, muammolarni hal qilishga ajratilgan 
resurslarni taqsimlashni va boshqarishning uslublari hamda shakllarini; 
toʻrtinchidan, dasturiy topshriqlarni amalga oshirish ustidan nazorat 
qilish shakllari va uslublarini. 
Dasturning 
«Huquqiy ta’minot
» boʻlimi mehnat bozori 
faoliyatini tartibga solishga moʻljallangan yuridik va normativ 

---

97 
hujjatlardan iborat boʻladi («Aholini ish bilan ta’minlash toʻg‘risida»gi 
qonun, «Mehnat kodeksi» va boshqalar). Yangi huquqiy-normativ 
hujjatlar qabul qilinganidan keyin ular zudlik bilan dasturni amalga 
oshiruvchilarga yetkazilishi kerak. 
Dasturni ishlab chiqish va boshqarishni tashkil qilishning asosiy 
bosqichlari boʻlimlarning izchillik bilan joylanishiga asoslanadi: 
maqsadlar va asosiy vazifalarni aniqlash; tahlil va prognozlash-
tirishning metodik va model apparatlarini ishlab chiqish; statistik, 
marketing va sotsiologik axborotlarni yig‘ish va tahlil qilish; 
dasturchalar majmuasini tuzish; dasturga aniqlik kiritish va tasdiqlash; 
dasturni amalga oshirish boʻyicha boshqaruvning tashkiliy-iqtisodiy va 
huquqiy mexanizmlarini yaratish. 
Mazkur dastur samaradorligining xarajatlar bilan natijatarni 
taqqoslashning klassik yoʻli orqali baholash mumkin emas. Uni amalga 
oshirishning samarasini ishchi kuchiga talab va taklif oʻrtasidagi farq 
dinamikasi, aholining ish bilan bandligi va ishsizlik darajasiga qarab 
baholash maqsadga muvofiq.