Sh. N. Fayzimatov

b
) surilishi mumkin. 
6.10-rasm, 
a
da ko’rsatilgan sxemadan farqli ravishda plunjerli sxemada (6.10-
rasm, 
v
) ortiqcha bosim ta’sirida plunjer suriladi: u zagotovkani ish zonasiga itarib 
kiritadi. Bu holda ikkala sxemadan ham foydalaniladi: yuk o’zi yuklanadigan 
sxemada zagotovkalar plunjerga tomon vertikaliga siljiydi; yuk majburiy 
yuklanadigan sxemada-zagatovkalarni plunjer surgichi ish zonasiga itarib kiritadi. 
6.10-rasm, 
g
va 
d
dagi sxemalarda zagotovkalarning vibrasion va friksion usullarda 
surilishi ko’rsatilgan. 
6.10-rasm. Zagotovkalarni avtomat ishchi zonasiga ortiqcha bosim
ta’sirida (a), mexaniq tebranma harakatlar ta’sirida (b),
plunjer yordamida (v), vibrasion (g), friksion (d) usullarda majburiy uzatilish 
sxemalari. 
Vibrasion usulda qiya yuza titraganida zagotovka pastga suriladi, ikkinchi 
usulda esa podshipnik xalqasi tipidagi zagotovkalar ishqalanish kuchi ta’sirida 
ta’minlagich tomonga suriladi. Inqalanish kuchi xalqa sirti bilan tayanch roliklarda 
harakatlanayotgan taranglash tasmasi orasida hosil bo’ladi. 

---

172 
6.11-rasm. Pnevmatik bunker sxemasi. 
Zagotovkalarni novdan bevosita dastgoh shlindeliga yoki nazorat 
avtomatning o’lchov pozitsiyasiga uzatish uchun ta’minlagichlar deb ataladigan 
mexanizmlardan foydalaniladi (6.11-rasm). Ta’minlagichda qamragich bo’lib, u 
orientirlangan zagotovkani oladi va uni ish pozitsiyasiga o’rnatadi. Ta’minlagich 
mexanizmining shakli va konstruksiyasi juda hilma-hildir. Harakat harakteriga 
ko’ra 
ta’minlagichlar 
qaytma-ilgarilama, 
tebranma, 
aylanma 
va 
kombinatsiyalangan tarzda harakatlanadigan ta’minlagichlarga bo’linadi. 6.11-
rasm 
a
da qaytma-ilgarilama va aylanma harakatlanadigan ta’minlagichlar 
ko’rsatilgan. 
Ba’zan taxlama yuklash qurilmalari yuklash qurilmalarining ayrim turiga 
ajratiladi. Bundan qurilmalarda ham, magazinli qurilmalardagi kabi zagotovkalar 
bir-birining ustiga qo’lda taxlanadi. Qurilma (6.11-rasm) idish 1, qamragich 2, 
ta’minlagich 4 va yig’gich 3 dan to’zi lgan. Idishning pastki qatoridagi za-
gotovkalar qamragich yordamnda yig’gichga, u erdan ta’minlagnchga va 
avtomatning ish zonasiga tushadi. 

---

173 
Bunker diametri detallarning o’lcham va kostruksiyasi hamda bir martalik 
yuklanish qiymatidan kelib chiqib tanlanadi. Bir biriga mexaniq kiyishib va ulanib 
qolmaydigan detallar uchun silindr bunkerning ichki diametri quyidagiga teng 




ç
¢ðò
â
ä
H
WT
Q
D
l
2
..
5
,
1
12
8



(6.3) 
bu yerda 
Q
o’rt
– yuklash qurilmasining hisoblangan unumdorligi; 
Q
o’rt
=62 dona, 
W
– yuklanayotgan detallarning tashqi xajmi; 
W=750
T
– kosalarning to’ldirilish davri (vaqti), 
T
= 15...20 min; 
T
= 20 min 
N
z
– yuklanayotgan detallar balandligi, 
N
z
= (0,5...2,0)
ä
l
; 
N
z
=2*15=30 mm 


248
62000
30
20
*
750
*
62
*
2
2
..
5
,
1



з
ўрт
в