|
T a y a n ch s o ‘z va ib oralar:
fav q u lo d d a vaziyat, tabiiy x u su siy atli, tex n o g en
x u su siy atli, eko m an tiq iy x u su siy atli, y e r q im irlash i, terro rizm , xavfli h o d isalar, aholi
m uhofazasi, evakuatsiya, h im o y a v o sitalari, sa n itariy a o b rab o tk asi.
N a zo ra t savollari
1. F av q u lo d d a v a z iy a tla m in g um um iy tu sh u n ch a v a t a ’riflari, u lam in g
168
tasniflanishi
2. Ijtim o iy tu sd ag i fav q u lo d d a v aziy a tlarn m g kelib ch iq ish m in g asosiy
sabablari?
3. F a v q u lo d d a v a z iy a tla m in g n v o jla n is h b o sq ic h la n n i aytm g.
4. F av q u lo d d a v a z iy a tla r v aq tid a aholi x av fsizlig in i t a ’m inlash.
?. F av q u lo d d a h o la tla r v aq tid a aholini h im o y a q ilish p rin sip lari v a usullari
n im alard an iborat?
6. F av q u lo d d a v a z iy a tla r so d ir b o 'lis h eh tim o lin i old in d an bilish v a b aholash
usullari n im alard an iborat?
7. F a v q u lo d d a v a z iy a tla r v a q tid a h ay o t faoliyati x av fsizlig in i ta 'm in la s h g a
q aratilg an ta d b irla m i rejalashtirish.
8. F a v q u lo d d a v a z iy a tla r v a q tid a iq tiso d iy o t tarm o q lari o b y ek tlarin in g b arq aro r
ishlashini t a ’m in lash choralari.
169
IV -B O B . Y O N G 'IN X A V F S IZ L IG I A S O S L A R I
4 .1 .O 'zb ek isto n R e sp u b lik a sin in g “Y o n g 'in x a v fsizlig i to 'g 'r is id a ” gi Q on u n in in g
m azm u n m oh iyati
O 'z b e k isto n R esp u b lik asid a Y o n g 'in xavfsizligini t a ’m in lash m asalasi dolzarb
v a z ifa hisoblanib bu b o rad a m ustaqillik y illa rid a q ato r islo h o tlar am alg a oshirildi
A y n iq sa m am lak atim izd a u sh b u so h an in g huqu q iy bazasini zam on talabi asosida
tashkil etish, huquqiy m e 'y o riy h u jjatlar ishlab chiqish v a am ald a uning huquqiy
asoslarini ta ’m inlash eng m uhim u stu v o r vazifalardan biri h isoblanadi
D unyo
tajribasi shuni k o 'rsa ta d ik i Y o n g 'in xav fsizlig in i huqu q iy jih a td a n t a ’m inlagan
d av latg in a bu so h a fao liy atid a m a ’lum y u tu q la rg a erishishi m um kin.
O 'z b e k isto n d a ilk b o r Y o n g 'in xav fsizlig in i t a ’m inlash m aq sad id a 2009-yil
3 0 -sen tab rid a O 'z b e k isto n R esp u b lik asin in g “Y o n g 'in x avfsizligi t o 'g ‘risid a”gi
2 26-sonli qonuni qabul qilindi. Y o n g 'in xavfsizligini ta 'm in la sh d a n k o 'z la n g a n
m aq sad y o n g 'in la m in g oldini o lish ham d a ulam i o 'c h tn s h g a qaratilgan huquqiy,
tashkiliy, iqtisodiy, ijtim oiy va ilm iy -tex n ik chora-tadbirlar, shu n in g d ek k u ch lar va
v o sitalar m ajm ui tushuniladi
B ugungi k u n d a ijtim oiy h a y o tn in g qaysi bir sohasini o lm ay lik sanoat, qurilish,
m aishiy hayot, ishlab chiqarish k orxonalari v a h o k azo la r b o 'la d im i u lard a Y o n g 'in
x avfsizligini ta ’m in lam asd an k o 'z la n g a n m aq sad g a erishib b o 'lm a y d i. A yniqsa
y aratilg an noyob zam onaviy ishlab ch iq arish m uassasalari, zam o n av iy tex n o lo g iy a
a so sid a faoliyat k o 'rsa ta d ig a n turli o b y ek tlard a y o n g 'in so d ir b o 'lg a n d a uning kelib
chiqish sababi va oq ib atlari unga n isb atan ja v o b g a rlik m asalasi alb atta qonunchilik
a so sid a hal etiladi.
B u borad a O 'z b e k isto n R esp u b lik asin in g " Y o n g 'in x av fsizlig i t o 'g 'r i s i d a ’gi
Q o n u n n in g 3 -m o d d asid a “y o n g 'in - o d am la m in g hayoti v a (yoki) so g 'lig ig a , yuridik
v a jism o n iy sh ax slarn m g m o l-m u lk ig a, shu n in g d ek a tr o f tabiiy m u h itg a zarar
y etk azad ig an , n azo rat qilib b o 'lm a y d ig a n y o nish deb t a ’rif berilgan.
O 'z b e k isto n d a Y o n g 'in x av fsizlig in i ta 'm in la sh tizim i subyektlari davlat v a
x o 'ja lik boshqaruvi o rg an lari, m ahalliy dav lat hokim iyati o rg an lari, fu q aro lam in g
o 'z in i o 'z i b o sh q an sh o rg an lari, shuningdek korxonalar, m uassasalar, tash k ilo tlar va
170
fu q aro lar b o 'lib , u lar Y o n g 'in xav fsizlig in i t a ’m in lash b o rasid ag i h u q u q iy b ilim lam i
m ukam m al d arajad a bilishlari zarur.
B u g u n g i k u n d a m am lak atim izd a y o n g 'in xavfsizligi ta la b la rig a rio y a qilinishini
te k s h in sh — d av lat v a x o 'ja lik bosh q aru v i o rg an lari, tash k ilo tlar, u larn in g m an sab d o r
shaxslari, sh u n in g d ek fu q a ro la m in g y o n g 'in x av fsizlig i ta lab larin i b ajarish lari ustidan
d av lat y o n g 'in n azo rati o rg an lari to m o n id an qonun h u jjatlarid a b elg ilan g an tartibda
a m a lg a o sh irilad ig an n a z o ra t qilish shakli v a an iq lan g an q o id a b u zish lam i b a rta ra f
etish v a (y oki) u lam in g o ld in i olish c h o ra-tad b irlari k o 'rilis h i u stu v o r vazifalardan
biri hiso b lan ad i. B u v azifa qo n u n d a b e lg ilan g an id ek D av lat y o n g 'in nazorati
O 'z b e k isto n R espublikasi Ich k i ish lar v a zirlig in in g d av lat y o n g 'in n azorati organlari
b o 'lg a n teg ish li b o 'lin m a la ri to m o n id an a m a lg a oshiriladi.
O 'z b e k is to n R esp u b lik asid a Y o n g 'in x av fsizlig in i ta ’m in lash O 'z b e k isto n
R esp u b lik asin in g “ Y o n g 'in x av fsizlig i to ‘g ‘risid a”gi Q o n u n n in g 12 m oddasidan
25 m o d d asig ach a b o 'lg a n h u q u q iy jih a tn i o 'z ich ig a oladi.
Y o n g 'in x av fsizlig in i t a ’m inlashni tashkil etish Y o n g 'in x av fsizlig in i t a ’m inlash
tash k ilo tlarin in g m an sab d o r sh ax slari va b o sh q a xo d im lari, sh u n in g d ek y ak k a
tartib d ag i
tad b irk o rlar
fao liy atin in g
tarkibiy
qism idir.
Y o n g 'in
xavfsizligini
ta m in lash g a d o ir ta la b la r m ansab y o 'riq n o m a la rid a v a b o sh q a y o 'riq n o m a la rd a ,
zaru r h o llard a esa tegishli sh artn o m alard a aks ettirilishi kerak. T a sh k ilo tlam in g
y o n g 'in xav fsizlig in i t a ’m inlash, ag ar tegishli sh artn o m ad a b o sh q a c h a q o id a nazarda
tu tilm ag an b o 'ls a , m azk u r ta sh k ilo tla m in g ra h b a rla n va ular v ak o la t bergan shaxslar
zdm m asiga y u k latilad i. Y o n g 'in x av fsizlig in i ta ’m in lash g a d o ir v az ifa la m in g
vakolatli sh ax slar zim m a sig a y u k latilish i rah b arlarn in g z im m asid an m a s ’uliyatni
so q it qilm aydi X ususiy v a d av lat uy-joy fo n d la n n in g tu ra r jo y la ri va boshqa
b in o la rid a y o n g 'in x av fsizlig in i
ta ’m inlash,
ag ar bu m ulkiy
ijara (arenda)
sh artn o m asid a k o 'rsa tilg a n b o 'ls a , m u lk d o rlar yo k i ljarag a (aren d ag a) o lu v ch ilar
zim m a sig a y u k latilad i. A holi punktlarini riv o jlan tirish v a u lard a im o rat qurishni
rejalash tirish ,
b in o lar
v a
insh o o tlarn i
lo y ih alash tirish ,
q urish,
kengaytirish,
rek o n stru k siy a qilish h am d a texnik jih a td a n q a y ta jih o z la s h c h o g 'id a y o n g 'in
x av fsizlig in i t a ’m inlash te g ish in c h a sh ah arso zlik faoliyati so h asid ag i m axsus
171
v akolatli davlat o rgani, bu y u rtm ach ilar, im o rat q uruvchilar, lo y ih a v a q u n lish
tash k ilo tlan zim m asig a y u k latilad i
Do'stlaringiz bilan baham: |
