Sh. Djumanov, S. Sayfiddinov

Yog‘och ishlash tokarlik dastgohi

Duradgorlik o‘quv ustaxonalariga ТД-120 

yoki 

ТСД-120 

tipidagi yog‘och ishlash tokarlik dastgohlari o‘rnatiladi (70-

rasm).

4

3

1

2

5

70-rasm. ТСД-120 tipidagi o‘yuvchi moslamali yog‘och 

ishlanadigan tokarlik dastgohi:

1 — 

stanina; 

2 — 

oldingi babka; 

3 — 

ketingi babka; 

4 — 

tirgak; 

 

5 — o‘yuvchi moslama stoli.

Yog‘och ishlash tokarlik dastgohlari yordamida yog‘och 

materiallardan har xil aylanish sirtlariga ega bo‘lgan detallar, 

shakldor buyumlar tayyorlanadi.

ТСД-120 tipidagi yog‘och ishlash tokarlik dastgohining 

asosiy qismlariga stanina 

(1), 

oldingi babka 

(2), 

ketingi babka 

(3) 

va tirgak 

(4) 

kiradi. 

ТСД-120 tipidagi dastgohda bulardan 

tashqari o‘yuvchi moslama 

(5) 

ham bo‘lib, uning yordamida 

o‘yish-teshish ishlari bajariladi.

Stanina dastgohning tayanch-tutqich qismi bo‘lib, unga dast- 

gohning qolgan hamma qismlari o‘rnatiladi. Staninada ikkita 

o‘zaro parallel yo‘naltiruvchi bo‘lib, ular bo‘ylab keyingi bab- 

ka va tirgak bo‘ylama yo‘nalishda suriladi.

Oldingi babka ishlanadigan yog‘och materiallarni tutib 

tu- radi va uni aylanma harakatga keltiradi. Oldingi babkaning 

shpindeliga pog‘onali shkiv kiydirilgan bo‘lib, unga harakat 

tasma orqali elektr dvigateldan uzatiladi. Tasmani shkivning 

---

84

turli pog‘onalariga almashtirish yo‘li bilan shpindelning ayla- 

nishlari soni o‘zgartiriladi. Shpindelga ishlanadigan yog‘och 

materialni tutib turish imkonini beradigan vilka, planshayba, 

ryumka-patron o‘rnatiladi. (Shpindelga o‘z-o‘zidan markaz- 

lanuvchi uch kulachokli patron o‘rnatilsa, u vilka, planshayba 

va ryumka-patronlarning o‘rnini bosadi va bu bilan yog‘och 

materialni o‘rnatish vaqtidagi qiyinchiliklardan holi bo‘linadi).

Keyingi babka uzun oichamli yog‘ochlarni markazda tutib 

turish va keskich (parma)larni o‘rnatish imkonini beradi.

Tirgakdan yo‘nish, qirqish vaqtida iskanalarni tutib (tirab) 

turish  maqsadida  foydalaniladi.  Ishlanadigan  yog‘ochning 

o‘lchami va unga qanday ishlov berilishiga qarab, tirgak shpin- 

delga parallel yoki ko‘ndalang holda staninaga o‘rnatiladi. (Tir- 

gak hamma vaqt markazga moslanib, ishlanadigan yog‘ochga 

taxminan 

3 

mm masofada o‘rnatiladi (71-racm). Keyingi babka 

va tirgak staninaning yo‘naltiruvchilari bo‘ylab oldingi babkaga 

nisbatan kerakli masofaga surilgandan so‘ng tortqi boltlar yor- 

damida mahkamlanadi.