Sh. Djumanov, S. Sayfiddinov

Dastgohni sozlash. 

Dastgohni sozlashdan oldin bakda ish 

suyuqligi bor-yo‘qligini tekshirish kerak, so‘ngra shpindelning 

elektr dvigateli tarmoqqa ulanib, suyuqlik nasosining elektr 

dvigateli ishga solinadi va dastgohni boshqarish gidrosiste- 

malarining benuqsonligi tekshiriladi. Birinchi navbatda, mano- 

metrdan sistemadagi suyuqlik bosimini tekshirish kerak, bosim 

1,5 

MPa bo‘lishi lozim.

O‘yiqning eniga moslab uchli freza tanlanadi va shpindel 

patroniga  mahkamlanadi,  so‘ngra  stol  balandlik  bo‘yicha 

o‘rnatiladi. Buning uchun stolni tegishli balandlikdan salgina 

pastroq tushirish va yana ko‘tarayotganda frezaga yaqinlash- 

tirish  lozim,  bunda  stolning  sirtidan  to  frezaning  tashkil 

etuvchisigacha bo‘lgan masofa g‘o‘lachaning qirrasidan to uya- 

ning devorigacha bo‘lgan masofaga teng bo‘lishi kerak. Maz- 

kur masofa chizmadan olinadi.

Shundan keyin tirgak uchburchaklarning vaziyati rostlanadi. 

Zagotovkani stolga qo‘yganda uning freza tomonga qaragan 

yon sirtidan frezagacha bo‘lgan masofa 

15-20 mm bo‘lishi 

lozim. Zagotovkaning qarama-qarshi tomondagi yon sirtiga 

uchburchaklik taqab mahkamlanadi.

---

78

O‘yiqning chuqurligi gidrosistemaning yo‘naltiruvchi yassi 

gidroapparatiga ta‘sir etuvchi qo‘zg‘aluvchan tirgak vaziyatiga 

bog‘liq. Tirgakni shunday o‘rnatish kerakki, undan gidroapparat 

dastasigacha bo‘lgan masofa o‘yiqning chuqurligi plyus uchbur- 

chaklikka taqalib turgan zagotovka qirrasidan freza uchigacha 

bo‘lgan masofaga teng bo‘lsin.

Krivoshipli qurilma diski bir marta aylanganda frezaning 

uchi o‘yiqning uzunligidan freza diametrini chegirib tashla- 

ganga teng bo‘lishi lozim. Kulisani siljitib shpindel tegishlicha 

tebratiladi, kulisa krivoship diskining kulisa qurilmasi suxa- 

rigiga biriktirilgan. Frezaning uchi ko‘rsatilgan masofadan 

ko‘proq surilsa, kulisa disk markazi tomon siljiydi va aksincha.

Eng keyin qisqichlar o‘rnatiladi, bunda ularning qisuvchi 

disklari zagotovka ustida zagotovkani bemalol o‘rnatishga xa- 

laqit bermaydigan, qisqichlar gidrodvigateli porshenining ha- 

rakatlanish yo‘lidan katta bo‘lmagan balandlikda turmog‘i kerak.

Dastgoh sozlangach, zagotovkaga namunaviy ishlov beri- 

ladi, hosil bo‘lgan o‘yiq o‘lchab ko‘riladi, uning vaziyati tek- 

shiriladi va lozim topilsa, dastgoh qayta sozlanadi.