Sh. Djumanov, S. Sayfiddinov

Aniqlik kalibrlari

Ko‘plab va yirik seriyalab ishlab chiqarishda detal yoki 

zagotovkalarning o‘lchamlari kalibrlar yordamida tekshiriladi 

(2- rasm). Teshiklarning o‘lchamlari kalibr-tiqinlar bilan tekshi- 

riladi (2-rasm, 

a). 

Tiqinning bir tomoni teshikka kiradi (kr), 

ikkinchi tomoni teshikka kirmaydi (krm). Agar tiqinning te- 

---

7

shikka kiradigan tomoni teshikdan o‘tsa-yu, ikkinchi tomoni 

teshikka kirmasa, teshikning o‘lchami yo‘l qo‘yilgan chegarada 

bo‘ladi. Yuqorida aytilganlar detal va turumlarning yo‘g‘onligini 

(2-rasm, 

b) 

yoki detallarning enini o‘lchash uchun mo‘ljallangan 

kalibr-halqalarga ham taalluqlidir (2-rasm, 

d). 

Ko‘pincha kalibr-

halqa bir tomonli qilib yasaladi (2-rasm, e). Bunda kalibrning 

kiradigan va kirmaydigan (kr va krm) tomonlari ustma-ust 

joylashgan bo‘ladi.

a)

b)

d)

e)