Sh. Abdullayeva I f. d., prof

nomoddiy aktivlar
va 
gudvill
chegirib tashlangan I darajali 
kapitalning umumiy aktivlar summasiga nisbati orqali aniqlanadigan 
Leveraj
koeffitsiyentiga rioya etishlari kerak: 
gudvil)
aktivlar 
nomoddiy 
aktivlar
(Umumiy 
kapital
darajali
I
К
3
−
−
=
 
Nomoddiy aktivlar
– moddiy va jismoniy shaklga ega bo‘lmagan 
nomonetar, identifikatsiyalanadigan aktivlardir. Ularning ko‘p turlari 
mavjud, jumladan; 
dasturiy ta’minot; 
foydalanish huquqi; 
marketing; 
texnik ma’lumotlar. 
Biroq, bank faoliyatida eng ko‘p tarqalgan nomoddiy aktiv 
gudvilldir. 
Gudvill
– firmaning moddiy o‘lchov ta’siriga tushmaydigan sar-
moyasi, masalan, obro‘-e’tibor, kasbiy omilkorlik aloqalari, marketing 
usullari va boshqalar. Boshqacha qilib aytganda, moddiy ishlab 
chiqarish doirasiga kirmaydigan sohalarda firma jamg‘argan aktiv-
larining «narxi». Bu ibora mijozlarning xayrixohligi, iltifoti, moyilligini 
RH
ОА
US = Balansdagi aktivlar + Balansdan tashqari schyotlar –
Chegirmalar

---

118
ham ifodalaydi. Gudvill sezilmaydigan asosiy kapital, sezilmaydigan ak-
tivlar bo‘lib, umuman korxona bahosi bilan uning mavjud asosiy kapitali 
bahosi o‘rtasidagi farqni ifodalaydi. 
Leveraj –
bank jami aktivlarining kapital bilan ta’minlanganlik 
darajasini aks ettiruvchi ko‘rsatkich bo‘lib, u I darajali kapitalning 
nomoddiy aktivlar qiymati, jumladan gudvillni chiqarib tashlagan holda 
umumiy aktivlar summasiga nisbati sifatida aniqlanadi. 
«Kuk koeffitsiyenti» –
bank kapitalining balansdagi va balans orti 
aktivlari o‘rtasidagi minimal nisbatni belgilaydi. Uni hisoblashda mam-
lakatlar bo‘yicha farqlanuvchi tavakkalchilik darajasi va normalari ino-
batga olinishi kerak. Bu koeffitsiyent 8% darajasida o‘rnatilgan bo‘lib, 
uning eng kamida yarmi bankning o‘z kapitaliga to‘g‘ri kelishi kerak.