Sh. Abdullayeva I f. d., prof

 
funksiyasining salbiy 
amal qilganligidan dalolat beradi. 
[183].
Kreditga bo‘lgan talab qaysi usulda va muddatda, kim 
tomonidan qondirilishiga va qarz oluvchilarga taklif qilinishiga qarab, 
kredit bir necha turlarga bo‘linadi (40-jadval). 
Uzoq muddatli kreditlashda kreditlar 3-5 yil muddatda beriladi. 1 
yildan 3-5 yilgacha bo‘lgan kreditlar o‘rta muddatli kreditlar deyiladi. 
Qisqa muddatli kredit berishda kreditlar bir necha oydan bir yilgacha 
bo‘lgan muddatda beriladi. Bu turdagi kreditlar: 
aylanma kapitalni to‘ldiruvchi; 
qurilish maqsadida olinadigan «oraliq»; 
qimmatli qog‘ozlar dilerlariga beriladigan; 

---

301
40-jadval. 
Kredit turlari 
 
№
 
Turkumlash
belgilari 
Kredit turlari 
1 2 
3 
1 
Kredit berish 
muddatiga qarab 
1.
Qisqa muddatli kredit (1 yilgacha) 
2.
O‘rta muddatli kredit (1 – 3 yilgacha) 
3. Uzoq muddatli kredit (3 va undan yuqori) 
2 
Kreditlash 
obyektlarining 
iqtisodiy mohiya-
tiga qarab 
1.
Tovar moddiy boyliklari uchun beriladigan 
kreditlar 
2.
Ishlab chiqarish xarajatlari (mahsulotning yangi 
turini o‘zlashtirish, mavsumiy xarajatlarni amalga 
oshirish bilan bog‘liq xarajatlar) uchun beriladigan 
kreditlar 
3.
Hisob-kitoblarni amalga oshirish uchun 
beriladigan kreditlar (akkreditiv ochilganda, tayyor 
mahsulotni jo‘natganda va b.) 
3 
To‘lash muddatiga 
qarab 
1.
Muddatli kreditlar 
2.
Muddati kechiktirilgan (prolongatsiya qilingan) 
kreditlar 
3.
Muddati o‘tib ketgan kreditlar 
4 
Kreditni to‘lash 
manbalariga qarab 
1.
Qarz oluvchining o‘z mablag‘lari hisobidan 
ta’minlanadigan kreditlar 
2.
Grant mablag‘lar hisobidan 
3.
Yangi kreditlarni jalb qilish hisobidan 
5 
Ta’minlanganlik 
darajasiga qarab 
1.
Bevosita to‘g‘ri ta’minlangan kreditlar 
2.
Bilvosita (biror korxona va tashkilot hisobidan) 
ta’minlangan kreditlar 
3.
Ta’minlangan kreditlar 
6 
To‘langan foiz 
darajasiga qarab 
1.
O‘rtacha (me’yorli) foizli stavka 
2.
Yuqori foizli stavkadagi kreditlar 
3.
Past foizli stavkadagi kreditlar 
4.
Foizsiz kreditlar 
chakana savdo bilan shug‘ullanuvchi shaxslarga beriladigan; 
o‘z aktivlari hisobidan ta’minlovchi (debitorlik qarzlari, faktoring 
va tovar-moddiy zaxiralari bilan ta’minlangan) kreditlar deb yuritiladi.