Sh. Abdullaeva pul, kredit va banklar

§. Pul oborotiga tavsifnoma va uning tuzilishi

Naqd pulsiz va naqd pul o’tkazish yo’li bilan amalga oshiriladigan to’lovlarning yig’indisi pul oborotini tashkil qiladi.

Xalk xo’jalligi tarmoqlarida yaratilgan tovarlarning barisi pul yordamida ayirbosh qilinadi. Pul oborotiga tovar aylanishining pul shaklidagi ko’rinishi deb qarab bo’lmaydi. Chunki pul oboroti tovar oborotidan kengroq bo’lib, u tovarning sotilishi va sotib olinishidan tashqari, har xil sohalarda mehnatga haq to’lash jarayonini ham o’z ichiga oladi.

Pul oborotining sodda sxemasini quyidagicha ifoda qilish mumkin, ya’ni pul harakati faqat aholi va korxona, tashkilotlar o’rtasida bo’ladi deb qaraymiz. Bu sxemada pul oborotining asosiy ikki omili: bir tomondan tovar va resurslar harakati bilan; - ikkinchi tomondan pul harakati ko’rsatilgan. Bu sxemada davlat tashkilotlari, moliyaviy bozor, pul bozorlari, eksport va import va boshqa iqtisodiy munosobatlar yo’q deb qaralgan. Aholi va korxonalar hech qanday vositachilarsiz, to’g’ridan- to’g’ri iqtisodiy munosabatda bo’ladilar. Bu sodda sxemada ko’rsatilgan.

1-sxema