Ш. А. ДЎстмуҳамедова, З. Т. Нишанова, С. Х. Жалилова


"Улуғ ақл эгалари ўз олдиларига максад кўядилар, қолган одамлар ўз



Download 4,18 Mb.
Pdf ko'rish
bet145/222
Sana16.07.2022
Hajmi4,18 Mb.
#810014
1   ...   141   142   143   144   145   146   147   148   ...   222
Bog'liq
do\'stmuhamedova va bosh. yosh davrlari psixologiyasi

"Улуғ ақл эгалари ўз олдиларига максад кўядилар, қолган одамлар ўз 
истаклари ортидаи эргашадилар" 
(Вашингтон Ирвинг). 
"Ақл - бу яхши ташкил этилган билимлар тизимидир»
 
(К.Д.Ушинский). 
Юқорида айтиб ўтилган барча сифатлар ѐш ўзгарган сари ўзгариб 
боради. Ижодий ишда фикрлашнинг мустақиллиги ва танқидийлиги зарур 
бўлиб, у ақлий фаолиятнинг маҳсулдорлигини таъминлайди. 
 
 


 
8. 5. Кўникма ва малакаларни шакллантириш 
Ўқувчилар билимларни ўзлаштирибгина қолмай хилма-хил кўникма ва 
малакаларни ҳосил қиладилар. 
 
Физиологик жиҳатдан малака бош миянинг катта ярим шарлари 
пўстлоғида ҳосил бўлиб, вақтинчалик нерв боғланишларининг барқарор 
тизимининг функциясини таъминлайди. Динамик-стереотипларни яратиш 
шароитлари бир вақтнинг ўзида автоматлашган акт билан мураккаб 
аналитик-синтетик фаолиятни юзага келтиради.Малакалар кишининг билим 
ва кўникмалари асосида таркиб топади. Малака ҳосил бўлишининг 
дастлабки босқичида унинг ҳар бир қисми ўйланган ҳолда, диққат билан 
бажарилади. Малакалар шаклланиб борган сари, уларни бажаришга 
нисбатан назорат камайиб боради. Шунинг учун ҳам маълум бир фаолиятни 
амалга оширишда малакаларнинг аҳамияти каттадир. Малакалар ҳаракат 
турларига қараб қуйидаги турларга бўлинади:
-ҳаракат малакалари; 
-сенсор малакалар; 
- ақлий малакалар 
Малакаларнинг 
нерв-физиологик 
асоси 
динамик 
стереотиплардир.
Бунинг натижасида нафақат малакалар, балки кўникмалар ҳам юзага 
келади. Шахсда малакалар шаклланишида қуйидаги қонуниятлар кўзга 
ташланади: 
1. 
Малака ҳосил бўлишининг нотекис жараѐни. Бу 
машқларнинг эгри графигида намоѐн бўлади.
2. 
Малакаларнинг 
кўчиши. 
Ижобий 
малакаларнинг 
янгиларини 
шаклланишига таъсири кўчиш дейилади. Малакалардаги салбий
таъсир эса
интерференция
деб аталади, бунда эски малака 
янгисининг шаклланишига ҳалақит беради. 
3. 
Малакани прогрессив ва регрессивлиги - малака узоқ вақт 
миқдорида хизмат қилиши учун ундан фойдаланиш лозим. Акс ҳолда
деавтоматлаштириш юзага келиб, зарур ҳаракатлар ўз тезлиги, 
янгилиги, аниқлиги ва автоматлаштирилган ҳаракатларни 
таъминловчи хусусиятларини йўқотади. 

Download 4,18 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   141   142   143   144   145   146   147   148   ...   222




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish