“Сервис” илмий-амалий журнал

5-расм. Маркетинг тадқиқотлари муаммоларини товар (иш ва хизмат)лар 
истеъмолчилари бўйича таснифлаш 
оилавий умумий фойдаланадиган товарлар (телевизор, холодильник, автомашина 
кабилар) шулар жумласига киради. Аммо жуда кўп товарларнинг бир қисми фақат 
аёлларга ёки эркакларга, айримлари эса, болаларга мўлжалланган. Бунга асосан 
кийим-кечакларни мисол қилиш мумкин. Ҳар бир кийим кечакдан қанча 
эркакларга, қайси ўлчамда, қанчаси аёлларга ва улар ҳам ўлчами ва бошқа 
ассортименти турлар бўйича ишлаб чиқариш лозимлиги, кейин уларни сотиш 
муаммоси барчаси ушбу маркетинг муаммосида жамланади. Буларнинг қай тарзда 
амалга оширилиши мумкинлигини ушбу муаммоларнинг ечими орқали ҳал 
бўлишини инобатга олиш лозим. 
Маркетинг тадқиқотлари муаммоларини товар (иш ва хизмат)лар 
истеъмолчилари бўйича таснифлашда кишиларнинг касби бўйича товар (иш, 
хизмат)ни етказиб бериш масаласи ҳам муҳим йўналишлардан биридир. Чунки, 
айрим касбдаги товарлар махсус шу касбга йўналтирилган бўлади. Буларга 
тиббиёт ходимларининг махсус касбий халати, айрим йирик компанияларнинг 
махсус кийими, ишчиларнинг иш кийими кабиларни мисол келтириш мумкин. 
Ушбу кийимларни ҳам қанча ва қаерда ишлаб чиқиш, кимларга сотиш масаласи 
ҳам ечимини кутаётган муаммо тарзида ҳамиша кун тартибидан тушмайди.
Одамларнинг менталитети ва миллий таркиби бўйича товар (иш, 
хизмат)ни етказиб бериш муаммоси ҳам маркетинг тадқиқотлари муаммоларини 
товар (иш ва хизмат)ларнинг истеъмолчилари бўйича таснифлашда алоҳида 
аҳамият берилиши лозим бўлган масалалардан биридир. Масалан, бизнинг 
менталитетимиздан келиб чиқиб миллий кийимларимиз шаклланган. Тўн, дўппи, 
белбоғ кабилар мамлакатимизда шунчалик кўп миллат ёки элатнинг кўплигига 
қарамасдан уни фақат ўзбек, тожик миллати кияди холос. Қолганларига булар 
миллий кийим эмас. Бундай ҳолат бошқа миллатларда ҳам учрайди, чунки ҳар 
бир миллатнинг ўзига хос миллий кийимлари бор. Маркетинг тадқиқотлари 
жараёнида ушбу ҳолатларни албатта инобатга олишга тўғри келади. 
Маркетинг тадқиқотлари муаммоларини товар (иш ва хизмат)лар 
истеъмолчилари бўйича таснифлашда одамларнинг ёши бўйича товар (иш, 
хизмат)ни етказиб бериш масаласига ҳам эътиборни қаратиш лозим. Чунки, бир 
хил ўлчамдаги костюм ёшига қараб турли фасонда, кўринишда тикилиши 
мумкин. Қайси рангдалиги ҳам одамларнинг ёшига қараб танлаш лозимлигини 
тақозо қилади.
Шундай қилиб, маркетинг тадқиқотлари муаммоларини товар (иш ва 
хизмат)лар истеъмолчилари бўйича таснифлаш ҳам кўрсатдики, ушбу гуруҳнинг 
ўзида ҳам жуда катта муаммолар мавжуд экан. Шу туфайли ушбу масалада тўғри 
хулосаларни чиқариш, тўпланган ахборотларни тизимга келтириш учун