“Сервис” илмий-амалий журнал 020 йил 4-сон сервис

A.Berdimurodov 
Evaluation of the efficiency of 
enterprises in free tourist zones 
Abstract: The article assesses the 
efficiency of an enterprise engaged in 
tourism activities located in the free 
tourist zone "Charvak" by analyzing the 
indicators of efficiency and profitability, 
and also emphasizes the importance of 
the free tourist zone. 
Keywords: Free tourist zone "Charvak", 
efficiency, effectiveness, profitability, 
net profit, total costs, labor force ratio, 
working capital ratio. 
K.N. Zaynalova – Samarqand davlat universiteti assistenti 
RESTORAN BIZNESIDA INTERNET RESURSLARINING AHAMIYATI 
 
Annotatsiya. Ushbu maqolada Internet resurslari, xususan, ijtimoiy tarmoqlar va veb-saytlar orqali
mijozlarni qo‗llab-quvvatlash uchun yaratilgan imkoniyatlar haqida so‗z yuritiladi. Tahlil doirasida 
milliy ilmiy adabiyotlarda ushbu sohaga deyrali e‘tibor berilmaganligi kuzatildi. Ammo hozirgi kunda 
shiddat bilan rivojlanayotgan Internet doirasidagi axborot tizimlarida restoran sohasida biznes 
vakillari o‗rin egallaganligini kuzatish mumkin. Natija sifatida maqolada restoran biznesini 
rivojlantirishda yangi yondashuv taklif etilgan. 
Кalit so„zlar: internet, ijtimoiy tarmoq, restoran, turizm, veb-sayt, Pareto
 
Kirish. Jamiyatimizda ishbilarmonlik muhitini yanada yaxshilashda va umuman inson 
hayotida Internet tizimining alohida muhim o‗ringa ega ekanligi sir emas. Masalan, 50 millionlik 
auditoriyalik tinglovchilar ko‗rsatgichiga ega bo‗lish uchun radioga 38 yil, televideniyaga esa 13 
yil vaqt ketgan, Internet esa bu ko‗rsatgichga 4 yilda erishdi. Hozirgi kunga kelib Internet 
auditoriyasi 4,5 milliarddan oshgan. Ijtimoiy tarmoqlar yetakchisi sanalgan Facebook 
auditoriyasi esa 9 oy davomida 100 million foydalanuvchidan oshgan [1]. Turistik tadqiqot 
markazlari xabarlarga qaraganda ijtimoiy tarmoqdan 25% sayohatchilar o‗z sayohatlari davomida 
faol foydalanishadi [2].
Bugun har bir sayyoh o‗zi yo‗l olgan mamlakatga borishdan avval Internet orqali u 
diyorning o‗ziga xosliklari to‗g‗risida qiziqib ko‗radi. Bugungi tilda aytadigan bo‗lsak, u 
mamlakatga avvalo ―on-layn sayohat‖ uyushtiradi. 
Restoran sohasida axborot texnologiyalari bevosita biznesni rivojlantirishga va zamonaviy 
ish o‗rinlarini yaratishga asos solmoqda. Restoran sohasini boshqaruvida esa axborot 
texnologiyalari – bu apparatli va dasturiy vositalar yordamida turistik biznesda optimal 
natijalarga erishish maqsadida har xil shakllardagi boshlang‗ich ma‘lumotlarning qayta ishlash 
orqali ishonchli axborotga ega bo‗lish va ular asosida qaror qabul qilish majmuasidir. Bu yerda 
turistik biznes ko‗p tarmoqlarni qamrab oladi, masalan, iqtisodiy, siyosiy, ijtimoiy va xattoki 
insonlarning psixologik jihatlari.
Internetning keskin rivojlanishi natijasida XXI asrga kelib u katta kuch sifatida e‘tirof 
etilmoqda. Xususan, hayotimizda barcha sohalarida ijtimoiy tarmoqlarning ta‘sirini ko‗rish 

---