Sertifikatlastiriw tiykarlari

3. 2. Xızmetlerdi sertifikatlastırıw

Xızmetlerdi sertifikatlastırıw xızmetlerdi sertifikatlastırıw boyınsha akkreditlengen keńseler tárepinen olardıń akkreditatsiya tarawı sheńberinde ámelge asırıladı.

Sertifikatlastırıwda xızmetlerdiń xarakteristikaları tekseriledi hám tómendegi tekseriw usıllarınan paydalanıladı :

- xızmetlerni identifikaciyalawdı ótkeriw hám de onıń normativ hám texnikalıq hújjetlerge muwapıq klassifikaciyaiy gruppaǵa xoslıǵıni tekseriw;

- bul xızmetti tártiplestiriwshi normativ hújjetlerde ornatılǵan, átirap -ortalıq, qarıydarlardıń mal-múlik hám turmısı hám de den sawlıǵın ushın xavsiz jáne onıń sapasın támiyinlewge jóneltirilgen talaplarǵa xızmetlerdiń muwapıqlıǵın tolıq hám ishonarlilıǵıni tastıyıqlaw.

Xızmetlerdi sertifikatlastırıw tómendegi basqıshlardan ibarat :

- sertifikatlastırıwga arzanı usınıw ;

- arzanı kórip shıǵıw hám arza boyınsha qarar qabıllaw ;

- ornatılǵan talaplarǵa xızmettiń muwapıqlıǵın bahalaw ;

- muwapıqlıq sertifikatın beriw,berishni bıykarlawhaqqındaǵı qarardı qabıllaw ;

- muwapıqlıq belgisin qollawǵa ruxsat hám muwapıqlıq sertifikatın beriw;

- sertifikatlawtırılǵan xızmet ústinen inspektsiya qadaǵalawı.

Xızmetlerdi sertifikatlastırıw ushın arzashı (xızmetti orınlawshı ) akkreditlengen sertifikatlastırıw mekemesine sertifikatlastırıwdı ótkeriw ushın arza menen, atap aytqanda, arza boyınsha qarar qabıllaw hám sertifikatlastırıwdı ótkeriw múmkinshiliklerin ornatıwshı jáne onı ekspertiza qılıw ushın zárúrli hújjetlerdi qosımsha etken halda usınıs etedi (bul maǵlıwmatlar anketa-sorawnaması kórinisinde bolıwı múmkin).

Arza forması sertifikatlastırıw milliy sisteması qaǵıydalarına muwapıq bolıwı kerek.

Akkreditlengen sertifikatlastırıw mekemesi ámeldegi bolmaǵan táǵdirde ol arzanı sertifikatlastırıwdı ótkeriw haqqında qarardı qabıllaw ushın sertifikatlastırıw milliy mekemesine usınıs etedi.

Bir qansha sertifikatlastırıw keńseleri bolǵan jaǵdaylarda arzashı qálegen túrde olardan birine arza beriwi múmkin.

Xızmetlerdi sertifikatlastırıw mekemesi sertifikatlastırıwdı ótkeriw múmkinshilikleri bar ekenligin anıqlaw maqsetinde arzanı kórip shıǵadı hám dizimge aladı.

Arzanı kórip shıǵıw nátiyjeleri boyınsha xızmetlerdi sertifikatlastırıw mekemesi arza boyınsha qarar qabıl etedi hám arzashıǵa rásmiy túrde xabar beredi. Egerde unamlı jaǵdayda bolsa, sertifikatlastırıwdı ótkeriw boyınsha xızmettiń atı hám kodı, normativ hújjetleri, sertifikatlastırıw sxemaların kórsetedi. Egerde unamsız bolsa, onıń sebepleri kórsetiledi.

Arzashı sertifikatlastırıw arzasında Qaǵıydada názerde tutılǵan sertifikatlastırıw sxemalarınan birin kórsetiw huqıqına iye bolıp, sertifikatlastırıw sxemasın tańlawda arnawlı bir túrdegi kórsetiletuǵın xızmettiń ayriqshalıǵın, arzashı sertifikatlastırıw boyınsha jumıslar menen baylanıslı ǵárejetlerdi esapqa alıwı kerek.

Arzanı ekpertiza qılıw processinde saykes emeslikler anıqlanǵan jaǵdaylarda arzashınıń shólkemlestirilgen-texnikalıq múmkinshiliklerin esapqa alıp xızmetlerdi sertifikatlastırıw mekemesi saylanǵan sertifikatlastırıw sxeması talapları hám qollaw sharayatların bul sxema boyınsha sertifikatlastırıwdı ótkeriwdi tolıq tiykarlawı yamasa basqa sertifikatlastırıw sxemasın usınıwı kerek.

Xızmetler muwapıqlıǵın bahalaw procesi 3.3-kestede keltirilgen sertifikatlastırıw sxemalarına muwapıq o'taziladi.

3. 3-keste

Xızmetlerdi qálegen sertifikatlastırıw sistemasında qollanılatuǵın xızmetlerdi sertifikatlastırıw sxemaları

Sxema nomeri	Xizmet kórsetiw sapasın bahalaw	Xızmet nátiyjelerin sınap kóriw,tekshirish	Sertifikatlanǵan xızmetlerdiń inspektsiya qadaǵalawı
1	Xızmetlerdi orınlaw xarakteristikaların bahalaw	Xızmet hám islerdiń nátiyjelerin (sınap kóriw) tekseriw	Xızmet hám islerdiń orınlaw sheberlıǵın baqlaw
2	Xizmet kórsetiw, islerdi orınlaw procesin bahalaw	-	Xizmet kórsetiw, islerdi orınlaw procesin baqlaw
3	Islep shıǵarıw jaǵdayın analiz qılıw	-	Islep shıǵarıw jaǵdayın baqlaw
4	Shólkem,korxonani bahalaw,attestatsiyalash	-	Ornatılǵan talaplarǵa muwapıqlıǵın baqlaw
5	Sapa sistemasın bahalaw	-	Sapa sistemasın baqlaw

Xızmetlerdiń muwapıqlıǵın bahalaw. Xızmetlerdiń muwapıqlıǵın bahalaw xızmetlerdi sertifikatlastırıw mekemesi tárepinen normativ hújjetlerdiń talaplarına muwapıq ámelge asırıladı.

Xızmetlerdi sertifikatlastırıw mekemesi bahalaw processinde sertifikatlastırıw boyınsha jumıslardan tısqarı sertifikatlastırılıp atırǵan xızmetke ornatılǵan talaplarǵa muwapıqlıǵın tastıyıqlaytuǵın hújjetlerdenpaydalanıwı múmkin, atapaytqanda, tómendegiler:

- siyasiy hám ekspert bahalaw nátiyjeleri;

- tekseriw aktları ;

- sertifikatlar;

- xızmetlernıń qawipsizligi hám sapası ústinen tekseriw hám qadaǵalawdı amelge asırıwshı mámleket qadaǵalaw keńseleri yamasa onıń aymaqlıq mákemeleriniń juwmaqları ;

- tutınıwshılar jámiyeti awqamı hám olardıń assotsiatsiyasi hám keńesleriniń piker hám juwmaqları ;

- normativ hújjetlerdiń talaplarına muwapıq xızmet kórsetiwshi paydalanıp atırǵan texnikalıq hújjetlerdiń analiz, ekspertiza nátiyjeleri.

Xızmetlerdi orınlawshılar paydalanıp atırǵan hám sertifikatlastırıwda tekserilip atırǵan xarakteristikalarǵa tásir etiwshi texnikalıq hújjetler normativ hújjetlerdiń talaplarına muwapıq analiz etiledi.

Ózbekstan Respublikasınıń nızamshılıq hám nızam astı hújjetleri talaplarına muwapıq xızmetler tekseriwden ótkerilip, bul xızmet ushın mámleket basqarıw hám ijroiya keńseleri bergen hújjetler (órt qawipsizligi juwmaǵı, ekologiya boyınsha juwmaq, sanitar-epidemiologiya juwmaqları hám t.b.) dıń bar ekenligi tekseriledi. Muwapıqlıq sertifikatında joqarıda aytılǵan hújjetlerge qosımshalar etiliwi kerek.

1-sxema boyınsha sertifikatlastırıwda xızmet hám islerdiń orınlaw sheberlıǵı bahalanadı hám inspektsiya qadaǵalawında olar qadaǵalaw etiledi.

2-sxema sertifikatlastırıw boyınsha xizmet kórsetiw hám islerdi orınlaw procesi bahalanıp, xızmet hám islerdiń nátiyjeleri tekseriledi. Inspektsiya qadaǵalawında xizmet kórsetiw, islerdi orınlaw processleri qadaǵalaw etiledi.

Processtiń quramalılıǵına baylanıslı halda tómendegiler bahalanadı :

- processke talaplardı belgileytuǵın hújjetlerdiń tolıqlıǵı hám aktuallıǵı qayta kórilgenlıǵı;

- zaruriy apparatlar, qurallar, úskeneler, ólshew (sınap kóriw, qadaǵalaw ) quralları, materiallar, ımaratlar hám. Menen támiyinlengenlıǵı hámde olardıń ornatılǵan talaplarǵa muwapıqlıǵı ;

- metrologik, stilistik, shólkemlestirilgen, programmalıq, informaciya, materiallıq, huqıqıy, texnikalıq hám basqa támiynatları ;

- processdıń qawipsizligi hám turaqlılıǵın ;

- islep shıǵarıw xızmetkerleri hám xizmetkerlerdiń xızmetlerdi hám islerdi orınlawdaǵı kásiplik uqıplıǵı.

3-sxema boyınsha sertifikatlastırıwda islep shıǵarıw jaǵdayı analiz etiledi, sonıń menen birge, inspektsiya qadaǵalawında xızmet hám islerdiń nátiyjeleri tekseriledi.

4-sxema boyınsha sertifikatlastırıwda shólkem,karxana bahalanadı – milliy standartlarda ornatılǵan talaplarǵa xızmetler hám islerdi orınlaw muwapıqlıǵı qadaǵalaw etiledi.

5-sxema boyınsha sertifikatlastırıwda sapa sisteması bahalanadı hám inspektsiya qadaǵalawında olar qadaǵalaw etiledi, xızmetler hám islerdiń nátiyjeleri tekseriledi.

Sapa sistemasın bahalawdıń normativ hújjetleri talaplarına muwapıqsapa sistemasın sertifikatlastırıw boyınsha ekspertiza ótkeredi. Sapa sistemasına sertifikat ámeldegi bolsa, onı xızmetlerdi sertifikatlastırıwda esapqa alıw kerek.

Xizmet kórsetiwdi bahalaw sertifikatlastırıw sxemalarına baylanıslı halda tómendegilerdi óz ishine aladı :

- xizmat hám islerdi orınlaw sheberlıǵın bahalaw ;

- xizmat kórsetiw hám islerdi orınlaw processlerin bahalaw ;

- islep shıǵarıw jaǵdayınıń analizi;

- tashkilot,korxonanıń - xızmet,ishlarni orınlawın bahalaw ;

- sapa sistemasın bahalaw.

Arnawlı bir túrdegi xızmetlerdi sertifikatlastırıwdı ámelge asırıwda muwapıqlıq ushın hújjetler dizimi uyqas túrde MHlarda keltirilgen.

Materiallıq xızmet nátiyjelerin sınap kóriw akkreditlengen sınaw laboratoriyalarında yamasa arzashınıń ólshew quralları hám texnologiyalıq apparatlarınan paydalanıwı menen birge ámelge asırıladı. Úlgilerdi tańlaw akkreditlengen sınaw laboratoriyası wákili qatnasıwında yamasa bul xızmetti sertifikatlastırıw boyınsha ekspertnıń tapsırması ga kóre ámelge asırıladı. Ónimnen úlgini alıw úlgilerdi tańlaw aktı menen rásmiylestiriledi.

Egerde bul gruppa daǵı xızmetti sertifikatlastırıw tártibinde názerde tutılǵan bolsa, xızmetlerdi sertikatlashtirish boyınsha mekemeniń ekspertiga úlgini tańlaw ruxsat etiledi. Sertifikatlastırıwdı ótkeriwde tekseriw hám bahalaw nátiyjeleri belgilengen rásmiy hújjet (akt, protokol ) lar hám sertifikatlastırıw nátiyjeleri boyınsha tiykarlanǵan qarardı qabıllaw rásmiylestiriledi. Xızmetlerdi bahalaw nátiyjeleri “Xizmet kórsetiwdi bahalaw aktı” kórinisinde usınıs etiledi.

Xızmetlerdi sertifikatlastırıw mekemesi ornatılǵan talaplarǵa xızmetlerdiń muwapıqlıǵın tastıyıqlaytuǵın aktlardı, protokoldı hám basqa hújjetlerdiń analizi tiykarında muwapıqlıq sertifikatiri beriwhaqqındaǵı qarardı qabıl etedi.

Xızmetlerdi sertifikatlastırıw mekemesiniń sheshimi unamlı bolǵan jaǵdaylarda muwapıqlıq sertifikatın rásmiylestirip, onı mámleket reestrida dizimge aladı hám arzashıǵa sertifikattı usınıs etedi. Xızmetlerdi sertifikatlastırıw mekemesi sertifikatlastırıw nátiyjelerin hám sertifikatlastırılıpatrǵan xızmettiń MHni ámel qılıw múddetin esapqa alıp, 3 jıldan kóp bolmaǵan múddette sertifikattı ámel qılıw múddetin belgileydi. Sertifikatlastırıw mekemesi arzashıǵa muwapıqlıq sertifikatı menen birge muwapıqlıq belgisinen paydalanıwǵa ruxsat beredi.

Egerde nátiyjeler unamsız bolǵan halda bıykarlaw sebeplerin kórsetip, muwapıqlıq sertifikatın bıykarlawhaqqındaǵı qarardı rásmiylestiredi jáne onı arzashıǵa usınıs etedi.

Sertifikatlastırılǵan xızmetlerdiń qadaǵalaw tártibindegi tekseriwi (inspektsiya qadaǵalawı ). Inspektsiya qadaǵalawın muwapıqlıq sertifikatın beriwshi xızmetlerdi sertifikatlastırıw mekemesi sertifikatlastırıwda tastıyıqlanǵan, sertifikatlastırılǵan xızmetlerdi talaplarǵa muwapıqlıǵın ornatıw maqsetinde sertifikattı ámel qılıw dawamında ámelge asıradı.

Muwapıqlıq sertifikatın beriwshi xızmetlerdi sertifikatlastırıw mekemesiniń iskerlik toqtatilǵan jaǵdaylarda sertifikatlastırılǵan xızmetler ústinen inspektsiya qadaǵalawı ótkeriw haqqındaǵı máselelerdi sheshiw sertifikatlastırıw milliy mekemesi tárepinen sheshiledi.

Inspektsiya qadaǵalawı rejeli hám rejeden tısqarı tekseriw formalarında ámelge asırılıp, ózinde tómendegi islerdi óz ishine aladı :

- sertifikatlawtırılǵan xızmetlerdiń sapası hám qawipsizligihaqqında túsken maǵlıwmatlardı analiz qılıw ;

- inspektsiya qadaǵalawı programmasın islep shıǵıw ;

- inspektsiya qadaǵalawın ótkeriw ushın komissiyanı dúziw;

- inspektsiya tekseriwin ótkeriw;

- qaror qabıllaw hám nátiyjelerdi rásmiylestiriw.

Rejeli inspektsiya qadaǵalawı ótkeriwdiń udayı tákirarlanatuǵınlıǵı hám kólemin xızmetlerdi sertifikatlastırıw mekemesi sertifikatlastırıw nátiyjeleri yamasa aldın ótkerilgen inspektsiya qadaǵalawı nátiyjeleri, xızmetlerdiń qáwiplilik dárejesi, onıń sapasınıń turaqlılıǵın, tekseriwdi ótkeriw ǵárejetleri hám sertifikatlastırıw sxemasına baylanıslı halda, biraq jılda bir retten kem bolmaǵan halda belgileydi.

Rejeden tısqarı inspektsiya qadaǵalawı tómendegi jaǵdaylarda ótkeriledi:

- tutınıwshılar, xızmetler qawipsizligi hám sapası ústinen qadaǵalaw ótkeriwshi ijroiya húkimet keńseleri, qarıydarlar awqamı jámiyetinen sertifikatlanǵan xızmetler sapasına shaǵımlarhaqqında maǵlıwmatlar kelip túskende;

- turli ahám rıya hám basqa qolaysızlıqlar sebeplerin tekseriw nátiyjeleri hám de mámleket texnikalıq kórigini ótkeriw nátiyjeleri boyınsha kepillikli keńselerden maǵlıwmatlar alınǵanda ;

- muwapıqlıq sertifikatınıń ámel qılıw shártleri hám sertifikatlastırıw talaplarına baylanıslı xızmetlerde ózgeris júzege kelgeni sebepli arzashınıń shaqırıǵına kóre inspektsiya qadaǵalawın ótkeriw so'ralsa.

Inspektsiya qadaǵalawı nátiyjeleri berilgen muwapıqlıq sertifikatın ámel etiliwi (toqtatılıwı, biykar etiliwi) ni tastıyıqlawhaqqındaǵı juwmaqlardan ibarat bolǵan akt menen rásmiylestiriledi. Bunda aktda qollanılıpatırǵan sertifikatlastırıw sxeması daǵı sertifikatlastırıwǵa muwapıq tańlanma tekseriw nátiyjeleri belgilengenler etiledi.

Ornatılǵan talaplarǵa xızmetler saykes emes bolǵan jaǵdaylarda sertifikatlastırıw mekemesi inspektsiya qadaǵalawın ótkeriwdi biykar etedi hám muwapıqlıq belgisin qollawǵa ruxsattı hám de muwapıqlıq sertifikatın ámel etiwin biykar etedi.

Bul maǵlıwmatlar aymaqlıq mámleket qadaǵalaw hám tekseriw keńselerine hám de sertifikatlastırıw milliy mekemesine bul xızmetlerdi ámelge asırıwdıń aldın alıw boyınsha zárúrli ilajlardı qabıllaw ushın usınıs etiledi.

Muwapıqlıq sertifikatın toqtatıwhaqqındaǵı qarar qabıl etilgen jaǵdaylarda egerde xızmet kórsetiwshi islep shıqqan tuwrılawshı ámellerdi sertifikatlastırıw mekemesi menen kelisim bolsa, anıqlanǵan saykes emesliklerdiń sebebin jónge salıw qılıw múmkinshilikleri hám múddetlerin ornatıw jolı menen ilajlar islep shıǵıladı.

Sertifikatlastırıw mekemesi to'xrilovchi ilajlardı tekseriw waqtında :

- muwapıqlıq sertifikatı hám muwapıqlıq belgisin qollawǵa ruxsattı biykar etedi;

- to',rilovchi ilajlardı orınlaw múddetin belgileydi;

- to',rilovchi ilajlardıń atqarılıwın tekseredi.

Barlıq nátiyjeler unamlı bolǵan jaǵdaylarda sertifikatlastırıw mekemesi sertifikattı qayta qayta tiklewhaqqında qarar qabıl etedi.

Appelltsiya. Sertifikatlastırıw yamasa inspektsiya qadaǵalawı nátiyjelerinen arzashı narazı bolǵan jaǵdaylarda sertifikatlastırıw milliy sisteması sovetiniń apellyatsiyasına shaqırıq etedi. Tartıslar hám tartıslar Ózbekstan Respublikası nızamchilıǵıda ornatılǵan tártipte sheshiledi.

Sertifikatlastırıw boyınsha jumıslarǵa tólewler. Sertifikatlastırıw hám inspektsiya qadaǵalawı boyınsha jumıslarǵa tólewler sertifikatlastırıw milliy sistemasınıń basshılıq hújjetleri hám xızmetlerdi sertifikatlastırıw mekemesi menen arzashı óz-ara imzolaǵan shártnama tiykarında ámelge asırıladı.