\\\***/// Aravalar bugun yetib borishsa, ular ertaga qaytib kelishlari mumkin. 2136. Berilgaulardan egasi noma’lum gaplarni aniqlang. 1. Mana uy ham qurildi, suv quvurlari o’tkazildi. 2. Yo'lda ukam menga tog’ri kelib qoldi. 3. To’garakka borish kerak. 4. Yo‘lni kesib o'tishga to‘g‘ri keladi. \\\***/// 3, 4 2137. Bilim mehnat bilan, tilak g'ayrat bilan go‘zal. Ushbu gapda ega vazifasini bajargan so'zlarni belgilang. \\\***/// bilim, tilak 2138. Bilmam, qanday ayol bo'lgan Alisherning onasi. Ushbu parchadagi kesimning turini aniqlang. 1) sodda fe’l-kesim; 2) murakkab fe’l-kesim; 3) sodda ot-kesim; 4) murakkab ot-kesim. \\\***/// 1, 4 2139. Bilmam, qanday ayol bo'lgan Alisherning onasi. Bedki uning aqliga ham lol qolgan zamonasi. Mazkur she’riy parchadagi kesimlarni aniqlang. \\\***/// bilmam, ayol bo'lgan, lol qolgan 2140. Bir kun ko‘zlarimdan qochdi uyqular, Bir kun yuragini ochdi tuyg‘ular ... Men seni esladim entikib, yonib, Men seni izladim baridan tonib. (Nazira as-Salom) Ushbu she’riy parchadagi egalarni aniqlang. \\\***/// uyqular, tuyg’ular, men, men 2141. Bir kun ko‘zlarimdan qochdi uyqular, Bir kun yuragini ochdi tuyg‘ular. Men seni esladim entikib, yonib, Men seni izladim baridan tonib. (Nazira as-Salom) Ushbu she’riy parchadagi kesimlarni aniqlang. \\\***/// qochdi, ochdi, esladim, izladim 2142. Bir oqil aytarmish: tingla, qarindosh, Siringni fosh etma, kerak bo‘lsa bosh! Ushbu she’riy parchadagi gaplarning egasini aniqlang. \\\***/// oqil, bosh 2143. Biror chaqirim yurilsa, bu yo’l katta guzarga olib chiqadi. Ushbu gapda majhul nisbatdagi fe’l shakli qanday sintaktik vazifada kelmoqda? \\\***/// kesim 2144. Birovning do’stlar-u xorijlari bor, Mening hech kimim yo‘q - o‘zingdan boshqa. (Usmon Azimov) Ushbu she’riy parchadagi kesimlarni aniqlang. \\\***/// bor, yo’q 2145. Bolaligimni eslasam, iliq yoz kechalari ko‘z oldimga keladi. Gapdagi egani toping. \\\***/// yoz kechalari 2146. Bor maqtansa topilur, yo‘q maqtansa chopilur. Ushbu maqolda qo‘llangan antonimlarning gapdagi sintaktik vazifasini belgilang. \\\***/// ega 2147. Bu tuproqning farzandlari bek bo'ladi, Topgan-tutgan davlatlari erk bo'ladi. Ildizlari Hazrati o'zbek bo'ladi. Berilgan she’riy parchadagi egalarni ko'rsating. \\\***/// farzandlari, davlatlari, ildizlari 2148. Bunday gaplar, asosan, xabar maylining hozirgi-kelasi, ba’zan esa o'tgan zamon shakllaridagina keladi. Bunday gaplar bir so'zdan iborat bo'lishi ham, aniqlovchilar bilan kengayib kelishi ham mumkin. Berilgan ta’rif gapning qaysi turi haqida? \\\***/// atov gaplar 2149. Dadam kasalxonaning bosh vrachi hisoblanadi. Gapning kesimi qaysi qatorda to'g'ri ko'rsatilgan? \\\***/// kasalxonaning bosh vrachi hisoblanadi 2150. Ega bilan kesim orasiga tire noto‘g‘ri qo‘yilgan gapni toping. \\\***/// Hunarlining qo‘li-egri. 2151. Ega ergash gapli qo'shma gapni aniqlang. \\\***/// Kim mehnat qilsa, u rohat ko‘radi. 2152. Ega ifodalangan gapni toping. \\\***/// Uquvi yo'q har qadamda yiqilar. 2153. Ega tarkibida quyidagi qo'shimchalardan qay biri bo‘lmaydi? \\\***/// kelishik 2154. Ega va kesimli gap berilgan qatorni aniqlang. \\\***/// Yaxshi niyatli kishilarning ahdi – shu. 2155. Egasi noma’lum gap tarkibida qo'llangan belgilash olmoshini toping. \\\***/// Har qanday ishda mashaqqat borligini yodda tutish kerak. 2156. Egasi umumlashgan gap qaysi qatorda berilgan? \\\***/// Yaxshi bilan sirdosh bo'lsang, yaxshilik bilan unasan. 2157. Egasi yashiringan gap qaysi qatorda berilgan? \\\***/// Manzilga mana shu yo’ldan boriladi. 2158. Gapdagi egani aniqlang. Xushbo'y hid sochar ekan Har xil gul va g'unchalar. \\\***/// gul, g'unchalar 2159. Gapning fikriy mundarijasi nimada ifodalanadi? \\\***/// grammatik asosda 2160. Har bir yangi narsada lazzat bor. Gapda ega qaysi so’z turkumi bilan ifodalangan? \\\***/// ot 2161. Har bir yangi narsada lazzat bor. Gapda ega qaysi so’z turkumi bilan ifodalangan? \\\***/// ot 2162. Hayot go‘zal, yashash maroqli. Ushbu gapda qaysi gap bo‘laklari mavjud? \\\***/// ega, kesim 2163. Hayotda go'zallik, quvvat va saodatning manbayi soddalikdir. Ushbu gapning kesimi haqidagi noto'g'ri hukmni belgilang. \\\***/// fonetik yozuv asosida yozilgan so'z 2164. Hayotdan ham qadrliroq narsa bor bo'lsa, bu — sogliq, o'limdan ham qo'rqinchliroq narsa bor bo'lsa, bu — kasallik, hayotga teng narsa — boylik, o'lim bilan barobar narsa — faqirlik. Ushbu gapda so'z yasovchi qo'shimchalar yordamida yasalgan yasama so'zlarning nechtasi ot kesim vazifasida kelgan? \\\***/// 4 2165. Illat izlaganga illatdir dunyo, G‘urbat izlaganga g‘urbatdir dunyo, Kim neni izlasa topgay begumon, Hikmat izlaganga hikmatdir dunyo. (E.Vohidov) Ushbu she’riy parchada ega vazifasida kelgan so'zlarni belgilang? \\\***/// dunyo, dunyo, kim, dunyo
2166. Kamina so‘zi men olmoshi o'rnida kelib, ega vazifasida qo‘llanganda gap kesimi qanday shaklda bo‘ladi? \\\***/// kesim asosan III shaxs shaklida bo‘ladi 2167. Kelgan mehmonlardan biri oltmishlarda, ikkinchisi yetmishlarda edi. Berilgan gapda chama sonining sintaktik vazifasini aniqlang. \\\***/// kesim 2168. kesim shakli qaysi qatorda qo'llangan? \\\***/// Agar shu ko`rganlarini hikoya qilib bersa, ular ishonmaydilar. 2169. Kesim vazifasida kelgan undov so‘z qatnashgan so‘zni toping. \\\***/// Endi ishlarimiz voy. 2170. Kesimi yasama so‘z bilan ifodalangan bog‘langan qo’shma gapni belgilang. \\\***/// Odam bahosizdir, ammo uni mehnat baholaydi. 2171. Kesimi yasama so‘z bilan ifodalangan gaplarni toping. 1. To‘g‘ri so‘z qilichdan o‘tkir, shuning uchun hamisha rost so‘zlashga odatlan. 2. Kamtar bo‘l, chunki kamtarlik insonni kamolotga boshlaydi. 3. O‘z fikrini o‘ylab, bosiqlik bilan gapirgan odam har doim yutadi. \\\***/// 1,2 2172. Kesimi yasama so’z bilan ifodalangan ergash gapli qo’shma gapni belgilang. \\\***/// Mehnatni hurmatlasak, u bizni e’zozlaydi. 2173. Kesimlarning asosi omonim xarakterga ega bo’lgan bog’langan qo’shma gapni toping. \\\***/// Po’lat qoplangan zalvorli eshik g’ichirlab ochildi-yu, qorong’i bo’shliq ko’rindi.
2174. Koinotdagi barcha narsa muayyan va ma’lum qonunga bo'ysunadi. Ushbu gapda olmosh
qanday bo’lak vazifasida kelgan? \\\***/// barcha bo’lak tarkibidagi bo’lak 2175. Men shu uzundan-uzoq umrimda-chi, bolam, hech qachon bunday ojiz, bunday ayanchli ahvolga tushmagandim. Berilgan gapda kishilik olmoshi qaysi bo‘lakka tobelangan? \\\***/// kesim 2176. Meni men istagan o‘z suhbatig‘a arjumand etmas, Meni istar kishining suhbatin ko'nglim pisand etmas. Baytda qo‘llanilgan sifatdoshlarning sintaktik vazifalarini ko‘rsating. \\\***/// faqat ega 2177. Mingbuloq o‘zi yaxshi, suvi serob, lekin u qarovsiz. Gapning kesim(lar)ini toping. \\\***/// yaxshi, serob, qarovsiz 2178. Muruvvat-u ma'rifatdir buyuklikning nishonasi, Qadam qo'ying, mana sizga asl yo'lning ostonasi. Berilgan gapda ostiga chizilgan so’z qaysi gap bo’lagi vazifasida kelgan? \\\***/// kesim 2179. Nadir millat qudratining tamadduni? Amir Temur haykalidan so‘rang buni, Ot mindirib kim qaytardi yurtga uni? Jahongiri bexonumon yurt edi bu. Ushbu she’riy parchada ot kesimli gaplar sonini aniqlang. \\\***/// 2 ta 2180. Nadir millat qudratining tamadduni? Amir Temur haykalidan so'rang buni, Ot mindirib kim qaytardi yurtga uni? Jahongiri bexonumon yurt edi bu. Ushbu she’riy parchada nechta murakkab kesimli gap bor? \\\***/// 1 ta 2181. Nomustaqil kesim shakli qaysi gapda qo'llanmagan? \\\***/// Mehnat qilsang, baxting ochiladi. 2182. Noto'g'ri hukmni belgilang. \\\***/// Ega yo kesim ko'rsatish olmoshi bilan ifodalanganda qo'yilmaydi. 2183. O’z nafsini mag’lub etgan marddir, G’iybatdan uzoq ketolgan marddir. Nomard tegib o’tar yiqilganlarga, Ojizlar qo‘lini tutolgan marddir. (Rudakiy) Ushbu she’rdagi ot-kesimli gaplar sonini aniqlang. \\\***/// 3ta 2184. Odobli va go‘zal xulqli odamlar – ko‘payaversa, xalqning do‘stligi, ularning bir-biriga bo'lgan mehr-muhabbati borgan sari rivoj topadi. Ushbu gapdagi qaysi so'zlar ega vazifasida kelgan? \\\***/// odamlar, do‘stligi, mehr-muhabbati 2185. Oldindadir hali zahmat, oldindadir imkonimiz. Gapning kesimlari qaysi so‘z turkumi bilan ifodalangan? \\\***/// ravish 2186. Ota-ona duosi o'tga, suvga botirmas. Ushbu gapning kesimi qaysi so'z turkumi bilan ifodalangan va kesimda nechta lab undoshi ishtirok etgan? \\\***/// sifatdosh; 2 ta 2187. Ot-kesim qaysi so‘z turkumi bilan ifodalanganda bog‘lama ishtirok etmasa ham tire qo‘llanilmaydi? \\\***/// sifat 2188. Ot-kesimli gap berilgan qatorni toping. \\\***/// Sevimli shoirimiz Muhammad Yusuf yuksak qalb sohibidir. 2189. Oyni etak bilan yopib bo‘lmas. Berilgan gap haqida qaysi hukm to‘g‘ri? \\\***/// egasi noma’lum gap 2190. Qars ikki qo‘ldan chiqadi. Ushbu gapda ega qaysi so‘z turkumi bilan ifodalangan? \\\***/// taqlid so‘z 2191. Qavsi javobda shaxsi ma'lum gap berilgan? \\\***/// Nazardan qochirmasliging kerak 2192. Qaysi gap kesimi sifat so'z turkumi bilan ifodalangan? \\\***/// Go'zallikdan ezgulik
