Senat (lot senatus keksa) 1) Qad. Rim Respublikasi davrida oliy hokimiyat organi; 2) Rossiyada 1711 1917-yillarda hokimlik qiluvchi S. qonun chiqaruvchi va davlatni boshqaruvchi oliy davlat organi

Senat (lot. senatus — keksa) — 1) Qad. Rim Respublikasi davrida oliy hokimiyat organi; 2) Rossiyada 1711 — 1917-yillarda hokimlik qiluvchi S. — qonun chiqaruvchi va davlatni boshqaruvchi oliy davlat organi. 19-asrning 1-yarmidan oliy sud organi; 1864-yildan esa oliy kassatsiya instansiyasi. Bosh prokuror tomonidan boshkarib turilgan (uning oʻzi 1802-yildan adliya vaziri). Senatorlarni imperator tayinlagan; 3) bir kancha davlatlarda (Italiya, Fransiya, AQSH, shuningdek, Oʻzbekistonda ham) parlament yuqori palatasining nomi. Odatda, quyi palataga nisbatan boshqacha tartibda saylanadi. Federatsiyalarda (mas, AQShda) har qaysi shtatdan 2 tadan senator saylanadi; odatda, senatorlarning 1/3 qismi har 2—3 yilda almashtirib turiladi. Baʼzi hollarda S. muayyan sud vakolatlariga ega boʻladi.

Oʻzbekiston Respublikasida S. aʼzolari (senatorlar) Qoraqalpogʻiston Respublikasi Joʻqorgʻi Kengesi, viloyatlar, tumanlar va shaharlar davlat hokimiyati vakillik organlari deputatlarining tegishli qoʻshma majlislarida mazkur deputatlar orasidan yashirin ovoz berish yoʻli bilan Qoraqalpogʻiston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahridan teng miqdorda — 6 kishidan saylanadi. S.ning 16 nafar aʼzosi fan, sanʼat, adabiyot, i.ch. sohasida, davlat va jamiyat faoliyatining boshqa tarmoqdarida katta amaliy tajribaga ega boʻlgan hamda alohida xizmat koʻrsatgan eng obroʻli fuqarolar orasidan Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan tayinlanadi. Oʻzbekiston Respublikasi Oliy Majlisi S.ining (jami 100 senator) vakolat muddati 5 y. Uning faoliyati Oʻzbekiston Respublikasining Konstitutsiyasiga, "Referendum yakunlari hamda davlat hokimiyati tashkil etilishining asosiy prinsiplari toʻgʻrisida"gi (2002-yil 4 aprel), "Oʻzbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Senati toʻgʻrisida"gi (2002-yil, 12 dekabr) konstitutsiyaviy qonunlarga, shuningdek, "Oʻzbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senatining Reglamenti toʻgʻrisida"gi (2003-yil 29 avgust) konunga muvofiq tashkil etiladi.[1]
O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Senati
Til
PDF-ni yuklab oling
Trek
Tahrirlash
Sahifaning joriy versiyasi hali tajribali mualliflar tomonidan ko‘rib chiqilmagan va 2021-yil 1-noyabrda ko‘rib chiqilgan versiyadan sezilarli darajada farq qilishi mumkin ; tekshirish uchun 1 ta tahrir kerak .
Oʻzbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Senati ( Oʻzbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Senati ) — Oʻzbekiston parlamentining yuqori palatasi hududiy vakillik palatasi boʻlib, yuz nafar senatordan iborat.

O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Senati

o'zbek Oʻzbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senati
Uzbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senati
IV chaqiriq (2020—2025)
Logotip tasviri
Turi
Turi
O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining yuqori palatasi
Boshqaruv
rais
Tanzila Narbayeva , O‘zXDP 2019
- yil 21-iyun
Tuzilishi
A'zolar
100
Konferentsiya zali
O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senati binosi – Toshkent , Mustaqillik maydoni , 6-uy
senat.uz
Wikimedia Commons logotipi Wikimedia Commons-dagi media fayllar
Senat O‘zbekistonning 2002 - yil 4 - apreldagi “Referendum yakunlari va davlat hokimiyatini tashkil etishning asosiy prinsiplari to‘g‘risida”gi 350-II-son va 2002 - yil 12 -dekabrdagi 432-II-son “Referendum yakunlari to‘g‘risida”gi Konstitutsiyaviy qonunlariga muvofiq tashkil etilgan. O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Senati to‘g‘risida” 2002 - yil 27-yanvarda o‘tkazilgan “Ikki palatali parlamentni shakllantirish va O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining konstitutsiyaviy vakolat muddatini o‘zgartirish to‘g‘risida”gi referendum natijalariga ko‘ra. [bir]

Jarayon va vakolatlar

Tahrirlash
Senat faoliyati tartibi va uning vakolatlari Konstitutsiya va “O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Senati to‘g‘risida”gi qonun bilan belgilanadi. Senat Qonunchilik palatasi bilan birgalikda : Konstitutsiya va konstitutsiyaviy qonunlarni qabul qilish va ularga oʻzgartirishlar kiritish, referendum oʻtkazish toʻgʻrisidagi qarorlar va uni oʻtkazish sanasini belgilash, davlatning ichki va tashqi siyosatini hamda uni strategik rivojlantirish dasturlarini belgilash; , qonun chiqaruvchi , ijro etuvchi va sud organlarining tizimi va vakolatlarini belgilashhokimiyat tarmoqlari, davlat byudjetini qabul qilish va uning ijrosini nazorat qilish, bojxona, soliq va valyuta qonunchiligini tartibga solish, davlat chegaralarini va mamlakatning maʼmuriy-hududiy tuzilishini oʻzgartirish toʻgʻrisida qarorlar qabul qilish, davlat mukofotlarini taʼsis etish hamda nomlar, xalqaro shartnomalarni ratifikatsiya qilish va denonsatsiya qilish. [2]

Senatning mutlaq vakolatlariga quyidagilar kiradi: Prezidentning taqdimiga binoan Konstitutsiyaviy sud, Oliy sud, Oliy xo‘jalik sudi a’zolarini saylash, Prezident – ​​Bosh prokuror va Milliy Kengash raisining taqdimiga binoan lavozimga tayinlash va lavozimidan ozod etish. Xavfsizlik xizmati va Tabiatni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi raisi, Markaziy bank boshqaruvi raisi hamda xorijiy davlatlardagi diplomatik vakillar. [3]

O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senatining vakolat muddati besh yil. Senatning majlislari zaruratga qarab, Qonunchilik palatasidan alohida , lekin yiliga kamida uch marta o‘tkaziladi.

Senat Konstitutsiyaviy sud bilan kelishilgan holda, favqulodda vaziyatlardan tashqari, Senat ichida ham , Qonunchilik palatasi va Senat o‘rtasida ham hal qilib bo‘lmaydigan kelishmovchiliklar yuzaga kelgan taqdirda, agar bu kelishmovchiliklar parlamentning normal faoliyatiga xavf tug‘dirsa, Prezident tomonidan tarqatilishi mumkin. O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisiga, agar shunday bo‘lsa, uch oy muddatda Senatga yangi saylovlar o‘tkazilishi shart.

Saylov tartibi va tarkibi
Tahrirlash
Senat aʼzolari — Qoraqalpogʻiston Respublikasidan olti nafar vakil Joʻqorgʻi Kengesi deputatlari orasidan , olti nafari respublika viloyatlari va Toshkent shahridan — viloyatlar vakillik organlari deputatlari orasidan yashirin ovoz berish yoʻli bilan saylanadi. va shaharlar.

Senatning 16 nafar aʼzosi fan, sanʼat, adabiyot, ishlab chiqarish va davlat va jamiyat faoliyatining boshqa sohalarida katta amaliy tajribaga ega boʻlgan, alohida xizmatlari boʻlgan eng obroʻli fuqarolar orasidan Prezident tomonidan tayinlanadi. Saylov kuniga qadar yigirma besh yoshga to‘lgan va kamida besh yil mamlakatimizda doimiy yashayotgan O‘zbekiston fuqarosi Senat a’zosi bo‘lishi mumkin. Xuddi shu shaxs Senat a'zosi ham , Qonunchilik palatasi deputati ham bo'lishi mumkin emas . [4] Umrbod senator boʻlish huquqi oʻz muddati tugagandan soʻng nafaqaga chiqqan Prezidentga tegishli. [2]

Senat Raisi Prezidentning taqdimiga binoan yashirin ovoz berish yo‘li bilan ko‘pchilik ovoz bilan Senat vakolat muddatiga saylanadi. Rais Senatga umumiy rahbarlikni amalga oshiradi va uning qo‘mitalari faoliyatini muvofiqlashtiradi. Amaldagi Prezident o'z vazifalarini bajarish imkoni bo'lmasa, uning vazifa va vakolatlari uch oy muddatda mamlakat Prezidenti saylovi o'tkazilib, vaqtincha Senat Raisi zimmasiga yuklanadi. Rais Senatning senatorlar umumiy sonining uchdan ikki qismidan ko‘prog‘ining yashirin ovoz berish yo‘li bilan qabul qilingan qarori bilan muddatidan avval chaqirib olinishi mumkin. [2]

Senat Kengashi

Tahrirlash
Senat Kengashi Senat qo‘mitalari faoliyatini muvofiqlashtiruvchi, kun tartibiga takliflar tayyorlaydigan , Qonunchilik palatasi tomonidan qabul qilingan qonunlarni dastlabki ko‘rib chiquvchi organ hisoblanadi . Senat Kengashi zaruratga qarab o‘z faoliyatini Senat majlislari oralig‘ida amalga oshiradi. Senat Kengashi Senat Raisi, uning o‘rinbosarlari va qo‘mitalar raislaridan iborat. Senat Kengashining qarorlari uning a’zolari umumiy sonining ko‘pchilik ovozi bilan qabul qilinadi.