Seminar mashg’ulotlari 1-mavzu. Falsafa fanining predmeti, mazmuni va jamiyatdagi roli Muhokama uchun savollar

18-MAVZU. ESTETIKANING ZAMONAVIY MUAMMOLARI 
284 
na mo yo n q ila o lad i. U ijt imo iy-e st et ik me zo n s ifat id a ba ho la s h xusu s iyat iga eg a
va s hu bila n o da mlarg a nima kerak lig ini be lg ila b bera d iga n huk mro n d idga
a yla na d i. Mo da bu nd a o da mlar ning ya s has h t arz ida n (st ilid a n) ke lib c hiq ib,
do imiy r a vis hda o ‘z gar ib bo rad iga n ha yo t ma z mu nig a mo s s ha k ln i t ak lif et ad i.
Q isqa s i, mo d a mua yya n ma ’no da ja miya t yas has h t arz in ing o ‘z ig a xo s s hak li,
za mo na v iy us u li s ifat id a e st et ik t a hliln i t aqo zo qila d i. Zo t an, u u mu me st et ik
d id n ing dara ja s i va o ‘z iga xo s lik lar ini z a mo n ko ‘zgu s id a aks et t ir is h 
xu su s iyat iga 
eg a.
SHu 
jihat da n 
u , 
yuqo r id a 
a yt ib 
o‘tganimizdek, 
o‘zgaruvchanlik tabiat iga ega, urf bo‘lgan narsalar, bir davr, hatto bir yil 
mo ba yn id a mo dad a n c hiq ib k et is hi mu mk in. M as a la n, o ‘t gan a sr ning e llig inc h i 
yillar ida erk ak va a yo llar t agc har miga ma xsu s g ‘arc h qo ‘yilga n et ik lar , t u flila r
k iyishar d i, yurga nda «g ‘arc h-g ‘urc h» q ilard i. Ho z ir es a, ilo ji bo r ic ha t o vus h 
c hiqar ma yd iga n,
yu ms ho q
po ya fza l 
u r f 
bo‘lgan, ya’ni mo dada. YOki 
o lt mish inc h i yillard a b ir o z de mo krat ik o ‘zg ar is hla r ro ‘y ber is h i t u fa yl i 
qatag‘on qilinganlar haqidagi asarlar, xususan, Habib No‘‘mo nning «YOshlikda 
berga n ko ‘ng il» q is s as i ur f bo ‘ld i, ho z ir es a, To hir M a lik ning «SH a yt a nat » 
ro ma n i mo da da. Bu nda y ho lat ni «x it » bo ‘lg a n qo ‘s hiq larg a va u lar ijro c hilar ig a
ha m t ad biq et is h mu mk in.
Ana s hu nda y xu su s iyat lar i b ila n mo d a k is hilar e st et ik t arbiya s ig a t a’s ir
o‘tkazadi. Biroq bu ta’sir do im ham ijo biy bo‘laverma ydi. Hozirg i, g lo ballashuv 
jar a yo nlar i q iz g ‘in ket a yo t ga n da vrda, bir mint aq ada n ikk inc hi mint aqag a
mo d a ning “ko ‘c his h i” ko ‘p inc ha sa lb iy xusu s iyat ga eg a. Ma sa la n, bir i bir in ing
aks i bo ‘lga n ikk i ho d is adag i mo da n i o lib ko ‘ra ylik. B ir i – hijo b. U as lid a
sa hro ga sero b ara b ma mla kat lar ida o g‘iz- buru nn i, ko ‘z n i, u mu ma n, but u n 
bada nni qu m z arra lar ida n asra s h maq sad id a k iyilad ig a n libo s, ke yinc ha lik u
is lo miy t a la bg a mo s la s ht ir ilg a n. B iz d a es a, uning vaz ifa s in i mint aq a viy 
fa s llar imiz ga mo s ke la d iga n ro ‘mo l t ur lar i (q is hk i, ba ho rg i, yo zg i, ku zg i)
ba jarad i. B ir p a yt larda g i para nji ho z ir mo d ada n c hiq ib k et gan, q immat ba ho ,
zarr in ( is lo mda bu nda y mat o lar ma n et ilis higa q ara ma y), bu ning u st iga s int et ik
mat er ia ld a n t ik ilg a n ha vo o ‘t kaz ma yd ig a n hijo b biz n ing kes k in-q it ’a vi y 
yo z imizd a ba da nni yo nd ir ib yu bo rad i, gig ie nik nuqt a i na zarda n z arar li.
Ikk inc his i – ho z ir q iz lar imiz n ing niho yat da t o r jins i s h im va be l bila n k ind ik ni 
o chib t urad iga n k a lt a ko ft a k iyis h i mo da d a. YOz c hilla s ida s him k iyib, serc ha ng
ko‘chalarimizda badanning yarmini ochib yurish ham gigiena, ham sharqo na 
o do b va mint a qa viy a x lo q bila n sig ‘is h ma yd ig a n ho lat . Bunda y ho d is a lar yuk sa k
d id bila n mo d aga a ma l q ilis h e ma s, ba lk i ko ‘r -ko ‘ro na mo dap arast lik , mo da nin g
ket ida n qu vis h, t ur mus h na fo sat in i jo ‘n la s ht ir is h s ifat ida ba ho la nis h i lo z im. Ana
s hu nd a y ho d is a larda t ur mu s h est et ika s in ing t ahlilla r i, na zar iy xu lo sa lar i
asqo t ad i.