Семинар машғулот топшириқлар

Таҳлил натидасидакелиб чиққан хулосалар: Qurbonjon dodxoh ham Toʻmaris singari farzand dogʻini koʻrgan va bu judolikka mardonavor dosh bergan ona edi. Uning oʻgʻillaridan biri Qamchibek qatl qilinadi. Bu voqeani hikoya qila turib, akademik shoir Gʻafur Gʻulom Qurbonjon dodxohga shunday baho bergandi: “Oloy malikasi – Qurbonjon dodxoh 1865 yildan to 1880 yilgacha Pomirda bir sarkarda sifatida xalqni oʻz atrofiga toʻplab, qoʻlida yalang qilich bilan fon Kaufmanga qarshi kurashdi. U shu darajada jasoratli bir xotin ediki, oʻgʻli Qamchibek Kaufman tomonidan asir qilinib, dorga osilayotganda, dor tagiga kelib, oʻgʻliga xitoban: – Xayr, oʻgʻlim, ota-bobolaring ham dushman qoʻlida halok boʻldi, shahid oʻlmoq bizga meros. Senga bergan sutim oq boʻlsin! – deya olgan va otining jilovini ters burib, oʻgʻlining tortayotgan azob – uqubatlaridan shartta yuz oʻgirib keta olgan xotindir”. Keyinroq – 1898 yilda ruslarga qarshi koʻtarilgan milliy ozodlik qoʻzgʻolonida Qurbonjon dodxohning nabiralari faol ishtirok etadi. Va momolari boshlagan qutlugʻ ish – yurt himoyasida qattiq turadilar. Dodxohning oʻzi esa uzoq yosh yashab, 96 yoshida vafot etadi. Uning tarix zarvaraqlarida oltin harflar bilan bitilgan jasoratli hayoti hali-hamon hayrat va havas, faxru iftixor bilan qayta-qayta oʻqiladi… Xullas, moziy roviylari sizu bizga maroq bilan soʻzlab beruvchi bu kabi yuragida oʻti bor momolarimiz haqidagi hikoyalar bir haqiqatdan darak: jasorat, mardlik va qahramonlik joy, millat tanlamagani kabi jinsga bogʻliq emas. Xalq doston va ertaklarida tasvirlangan Oybarchinu Oysuluvlar, malika Husnobodlar singari qadamidan oʻt chaqnagan jasur qizlar timsoli esa bejiz yaralmagan…

МАШҒУЛОТИ УЧУН САВОЛ ВА ТОПШИРИҚЛАР


1. 1873-1876 йил Қўқон хонлигидаги «Пўлатхон» қўзғолоннинг тарихий аҳамияти нималардан иборат деб ўйлайсиз?
Po’latxon qo’zg’alonini tarihiy ahamiyati juda qiziqarli va jumbushga keltiruvchi desam adashmagan bo’laman Chunki bu qo’zg’alon Turkistondagi dastlabgi qo’zg’alonlardan biri xisoblanadi o’z ichida bir necha qo’zg’alonni qamrab olganligi bilan ajablanarli. Bu qo’zg’alon ning tarihiy ahamiyati shundan iboratki bu Farg’ona vodiysidagi qo’zg’alonlarning dastlabgi o’chog’I va poydevori hisoblanadi aynan bu qo’zg’alondandan so’ng bu vodiyda birin ketitn kichik kichik qo’zg’alonlar bo’lib turadi tarihiy ahamiyati shunda deb o’yleman. O’lkadagi insonlarni mustabit tuzum uchun qarshi kurashishga undagan qo’zg’olondir bu bundan tashqari rosiya imperiyasining o’lkaga qilingan huchumlarini to’xtatishga qaratilgan desaham bo’ladi General Fo’n Kaufman naq 3 yil harakat qildi bu qo’zg’alonni bostirishga lekin qiyinchiliklar bilan bo’lsada bostirdi. Shuni aytmoqchimanki tarihga nazar tashlekon bo’lsak harbir mustamlakani ortidan albatta qo’zg’alon bo’ladi chuni nimaga degan savol paydo bo’ladi sababi insonlar erkinlik ucnun tug’ilgan erkin yashahsni istaydi irkinlik go’zal nematdur O’lkadagi yani Qo’qon xonligidagi deyarli barcha hududni qamrab olganligi va sal bo’lsham uyushib harakat qilganligi bilanham ajralib turadi. Lekin nima qilsaham oddi hal ezilgan va och qoladi ohir oqibat birin ketn taslim bo’lishga majbur bo’ladi nega deganda 3 yil mobaynida tinmsz kurash natijasida halqning sillasi quriydi charchedi hamda qurollarning kamchilikka tegishli bo’lishi va bundan tashqari bu qurollar yetishmovchiligi mag’lubiyatga sabab bo’ladi nega deganda _ Xalqning olqishlariga sazovor bo’lgan bu g’azovot keyinchalik oloy malikasi nomimi bilan bog’liq bo’lgan shahs nomi bilan shahs tarafidanham davom etti. Bu yani Po’latxon qo’zg’alonidan so’ng Kaufman o’lka nomini o’zgartirib tashlab yangi viloyatga aylantirib tashladi . lekin o’lkadagi jabir zulim xon qabul qilgan noo’rn qarorlar va dahshatli soliqlardan aziyat chekkan xal qo’zg’aloni bostirildi lekn bundan so’ng ham mayda qo’zg’alonlarning bo’lishi davom etishi Mustamlakachi tuzumni qo’rqitb turdi Lekin 1876- yil 1- martda amalga oshirilgan qo’zg’alonchilarning o’ldirilishi ayniqsa po’latxonni Marg’ilonda qatil etilishi halqniham cho;chitb qo’ydi lekin bu ko’p davom etmadi nega deganda xalqni nohaqliklar un yashashni __tomosha qilib turmaydigon martlarham topilib turdi.