Selluloza ishlab chiqarish texnologiyasi

Iv
. 
Sulfat usuli.
Sulfat usuli yarimselluloza olishda kam foy-
dalaniladi, chunki bu usulda yarimselluloza oz miqdorda ajralib 
chiqadi. Shuning uchun gofrikarton olishda neytral sulfit usulda 
olingan yarimsellulozadan foydalaniladi.

---

12
v.
Sovuq-natron usuli. 
Bu usulni 1930-yili
 
tadqiqotchi ish chi 
S.A. Sudakov taklif etgan. Usul oq qayin (beryoza) chi qin dilarini 
2 % ishqor eritmasi bilan ishlov berishga asoslangan. Natron 
(ishqor) usulida selluloza ishlab chiqarishda pishirish jarayonida 
ishqoriy eritma ishlatiladi. Sellulozani pishirish asosan ikki usulda 
olib boriladi: 1) natron yordamida; 2) sulfat kislota yordamida. 
Natron usuliga 1853-yilda asos solgan bo‘lib, soda usuli deb ham 
yuritiladi. Usul natriy ishqorini qo‘llashga asoslangan. Pishirish 
jarayonida sarflangan ishqorning miqdorini kamaytirish uchun 
ba’zida kalsirlangan soda ham ishlatiladi.
vI.
Sodali – natron usuli.
Bu usulda pishirish jarayonida 
yoqimsiz gaz ajralib chiqadi. Gaz tarkibida oltingugurtni metil 
birikmasi borligi aniqlangan. Bu texnologiya ekologiya talablarga 
javob bermaydi. Shu sababli bu usul rivojlanmagan.
vII.
 
Bosqichli usuli.
 
Yaproqli yog‘ochdan yarim tayyor sellulo-
za olishda ishqor ishlatish talab etiladi. Bu yog‘ochdagi atsetil 
guruh ni ajratishda va ularni neytrallashni osonlashtiradi, bo‘kishini 
yaqin lash tiradi va karboksil guruhini oshirishini ta’minlaydi. O‘z 
navbatidalig ninuglerod kompleksida bog‘larni uzilishiga olib keladi 
va fibrillashishni osonlashtiradi. Ba’zan ishqor bilan birga sulfit 
natriy qo‘llaniladi.
Qisqacha xulosa
Turli usullarda sellulozali xomashyoni pishirish usullari va 
olingan yarim tayyor sellulozalarni nomlanishi keltirilgan.