Selen haqida malumotlar Inson organizmidagi roli Selen haqida malumotlar

Download 40,32 Kb. bet 2/5 Sana 28.05.2022 Hajmi 40,32 Kb. #613692

Bog'liq
Selen haqida malumotlar Inson organizmidagi roli

Bu sahifa navigatsiya:

• Erish harorati
• Molyar issiqlikgi
• Panjara parametrlari
• Nomining kelib chiqishi

Oksidlanish darajasi ——————-→ −2, 0, +4, +6

Ionlanish energiyasi ——————-→ 940,4 kJ/mol; (9.45 eV);

Oddiy moddaning termodinamik xususiyatlari

Zichlik ( n.sh. da ) ——————-→ 4.79 g/sm3;

Erish harorati ——————-→ 490 K;

Qaynatish harorati ——————-→ 958,1 K;

Solishtirma erish issiqligi ——————-→ 5.23 kJ/mol;

Solishtirma buglanish issiqligi ——————-→59.7 kJ/mol;

Molyar issiqlikgi ——————-→25.4 kJ/(K∙mol);

Molyar hajmi ——————-→16.5 mol/sm3;

Oddiy moddaning kristall panjarasi

Panjara tuzilishi ——————-→ Geksagonal

Panjara parametrlari ——————-→ a=4,364; c=4,959 Å

Boshqa xususiyatlar

Issiqlik o’tkazuvchanligi ——————-→ 300 K) 0,52 Vt/(m·K);

CAS raqami ——————-→7782-49-2

Nomining kelib chiqishi
Nomi yunon tilidan olingan: Σελήνη – Oy. Element shunday nomlanishiga sababu kimyoviy jihatdan unga o’xshash tellurning sherigi hisoblanadi.
Tabiatda tarqalishi
Yer qobig’idagi selen miqdori 500 mg / t ni tashkil qiladi. Yer qobig’idagi selen geokimyosining asosiy xususiyatlari uning ion radiusi oltingugurtning ion radiusiga yaqinligi bilan belgilanadi. Selen 37 ta mineral hosil qiladi, ular orasida ashavalit FeSe, klaustalit PbSe, tirmannit HgSe, guanahuatit Bi₂(Se, S) ₃ , chastit CoSe ₂ , platina PbBi ₂ (S, Se) ₃ , ular sulfitlar bilan birga keng tarqalgandir. Selen tug’ma holida kamdan-kam uchrayd. Selen ishlab chiqarishda sulfid konlari katta sanoat ahamiyatiga ega. Sulfidlarda selen miqdori 7 dan 110 g / t gacha . Dengiz suvidagi selen konsentratsiyasi 0,4 mg / l ni tashkil qiladi. Kavkaz mineral suvida selen miqdori 110 mkg / l bo’ladi.
Olinishi
Selen kumush selenid shaklida bo’lgan mis elektrolitlar shlamidan sezilarli miqdorda selen olinadi.
Yuqori darajadagi selenni past darajadagi texnik selenni kislorod oqimida 500-550 ° C darajasida yoqish va hosil bo’lgan selen dioksidini 320-350 ° C darajasida sublimatsiya qilish orqali olish mumkin. Selen dioksidi distillangan suvda eritiladi. Keyin H₂SeO₃ ni oltingugurt dioksidi bilan qaytarib olinadi:
SeO₂ + H₂O → H₂SeO₃,
H₂SeO₃ + 2SО₂ + H₂O → Se + 2H₂SО₄.
Kimyoviy xossalari
Selen oltingugurtning analogidir va -2 (H₂Se), +4 (SeO2) va +6 (H 2 SeO 4 ) oksidlanish darajalarini namoyish etadi . Biroq, oltingugurtdan farqli o’laroq, selen birikmalari oksidlanish darajasida + 6-kuchli oksidlovchi moddalar va selen (-2) birikmalari tegishli oltingugurt birikmalariga qaraganda ancha kuchli kamaytiruvchi moddalardir.
Selen oltingugurtga qaraganda ancha kam kimyoviy faoldir. Shunday qilib, oltingugurtdan farqli o’laroq, selen o’z-o’zidan havoda yonmaydi.
Selenni oksidlash faqat qo’shimcha isitish bilan amalga oshirilishi mumkin, u asta-sekin ko’k olov bilan yonib, SeO2 dioksidga aylanadi. Ishqoriy metallar bilan selen (juda tez) reaksiyaga kirishadi, faqat erigan vaqtida.
Se + O₂ → 2SeO
Se + 2H₂SO₄ → 2SeO + 2SO₂ + 2H₂0
Selenidlarni hosil qiladi:
Se + 2K→ K₂Se
Galogenlar bilan xona haroratida reaksiyaga kirishadi:

2Se + 5F₂ → SeF₄ + SeF₆

Se + 2Cl₂ →SeCl₄
3Se + 3Br₂ → Se2Br₂ + SeBr₄
Ishqorlar bilan reaksiyaga kirishadi:

3Se + 6NaOH → Na₂SeO₃ + 2Na₂Se + 3H₂O

Download 40,32 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham: