Scientific progress volume ǀ issue ǀ

ǀ
ISSUE 2 
ǀ
2022 
ISSN: 2181-1601
Uzbekistan
 
www.scientificprogress.uz
 
Page 591
Ijtimoiy muhofazaning ijtimoiy-iqtisodiy muno-sabat sifatidagi mohiyati jamiyat 
va aholi oʼrtasidagi muxtojlik hollarida yordam, qariyalarga koʼmaklashish, sogʼliqni 
saqlash, ijtimoiy ahvol, hayotiy zaruriy vosi-
talar bilan taʼminlash bilan birga mehnat 
resurslarin ish bilan taʼminlash maqsadida
mehnat birjalarini tashkil etilishi, tadbirkorlik 
bilan shugʼullanuvchi
-
larga imtiyozli kreditlar ajratish, zarur hollarda bepul oʼqish va 
malakalarini oshirish imkoniyatlarini mavjud-ligi, kasanachilik asosida mehnat qilish 
sharoitini mujassamlashganligi kabilardan iborat. 
Ijtimoiy muhofazaning iqtisodiy negizini moddiy ishlab chiqarish tashkil etadi. 
Taqsimotchilik munosabatlari natijasida jamiyatning oldiga qoʼyilgan bosh maqsadga 
muvofiq yalpi milliy mahsulotning muayyan qismi aholi ijtimoiy muhofazasiga 
sarflanadi. Ijtimoiy muhofaza fondining aksariyat qismi taqsimotchilik jarayonida 
davlat byudjetida shakllanadi. Uning toʼpla
-nish mexanizmi soliqlar va maqsadli 
jamgʼarmalardir.
Mamlakatimizda iqtisodiyotni erkinlashtirish va modernizatsiyalash jarayonlari 
jadal surʼatlar kechayotgan bugungi kunda ijtimoiy
-iqtisodiy islohotlar umuman 
aholining samarali ijtimoiy muhofaza qilishni, xususan, korxonalar negizida 
kasanachilikni tashkil etish va ularni faoliyatini rivojlantirish ularni muhofaza qilishni 
nihoy
atda muhim vazifalardan biriga aylantirdi. Bir tomondan, bu oʼzgarishlar 
fuqarolarning ijtimoiy muhofazalanishini kuchaytiradi, ikkinchi tomondan esa, inson 
faoliyatining ayrim muhim tomon-
larida ijtimoiy muhofaza qilish boʼyicha koʼproq 
kuch-
gʼayrat sarfl
anishini: ishsizlikdan, inflyatsiyadan, kasanachilik orqali aholini ish 
bilan bandligining va boshqa iqtisodiy koʼrsatkichlarin ijobiy tomonga oʼzgarishini 
taʼminlaydi.
Аholi oʼrtasida kuchli iqtisodiy tengsizlikning oldini olish maqsadida daromadni 
taqsim
lash va qayta taqsimlash boʼyicha davlat chora
-tadbirlari tizimi ijti-moiy siyosat 
deb yuritiladi. 
Vakolatli va ijroiya hokimiyat mahalliy organlari oʼzlariga qarashli hududda 
aholining birinchi navbatdagi ehtiyojlariga binoan, ijtimoiy
–
iqtisodiy yordam tad-
birlariga aniqlik kirita boradi. Ularning asosiy masalalaridan biri 
–
ijtimoiy ishlab 
chiqarish koʼmakchi tuzilmalarini rivojlantirishdan, yaʼni gaz, suv quvur
-larini, elektr 
va telefon tarmoklarini oʼtkazishdan iborat. Faqat shunday sharoitdagina kasan
achilikda 
ish oʼrinlarini vujudga keltirish, yangi ishlab chiqarish korxonalarini tashkil etish, 
xizmatlar sohasini jadal rivojlantirish, binobarin, ijtimoiy muammolar keng majmuini 
hal etish naqsadida eng chekka qishloqlarga zarur sarmoyani jalb etish mumkin. 
Hokimiyat va oʼz 
- 
oʼzini boshqarish organlari aholining nochor toifalari uchun 
umumdavlat yordami dasturlari amalga oshirili-
shini taʼminlab, mintaqa imkoniyatlarini 
hisobga olgan holda shu qatlamlarga madad berish yuzasidan qoʼshimcha choralar 
koʼ
rish huquqini olgan.

---

SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 3