Scientific progress volume ǀ issue ǀ

Natija va taxlillar:
Agar ilmiy-texnik matnning leksik asoslari texnik va texnik 
terminologiya bo'lsa, gazeta matnida siyosiy va davlat hayoti bilan bog'liq maxsus 
atamalar bilan juda ko'p to'lanadi; Biz siyosiy partiyalar, davlat idoralari, jamoat 
tashkilotlari, jamoat tashkilotlari va ularning faoliyati masalalariga duch kelamiz, 
masalan: Hamjamiyatlar Xavfsizlik palatasi, Xavfsizlik Kengashining Xavfsizlik 
Kengashi, ofis vakolat muddati. 
Siyosiy termi
nologiya qon aylanishiga ega bo‘
lsa-da, asosan, ijtimoiy siyosiy 
nuqtai nazar sezilarli darajada tarqalgan holda, ijtimoiy-siyosiy nuqtai nazar sezilarli 
darajada tarqalgan va ular hayotning barcha sohalariga kirib boradi va umumiy meros 
bilan amalga oshiriladi.
“
Prezident Klinton jurnalistlarga maqtalganligi haqidagi taklifdan hayratda qolgan, deya 
xabaridan 
juda hayratda qolgan
.”
Matndan ma'lumki, biz hayratlanarli narsa haqida 
gapirayotganimiz ayon bo‘
ladi va endi biz tasvir elementini saqlash uchun bir vaqtning 

---

SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 3 
ǀ
ISSUE 2 
ǀ
2022 
ISSN: 2181-1601
Uzbekistan
 
www.scientificprogress.uz
 
Page 355
o‘
zida harakat qilish uchun sarlavhaning tarjimasini berishimiz mumkin. Biroq, 
qoshlarni ko‘
tarish uchun ing
lizcha iboraning qoshlarini ko‘tarish uchun tasvirni o‘zbe
k 
tiliga olib chiqishga majbur bo‘lamiz: “
Klinton ajablanib yuz (teskari tarafga) buradi
”
yoki “
Klinton nutqi xammani hayron qoldirdi
”. 
Ko‘p holatlarda, sodir bo‘
layotgan voqeani amalga oshirish istagi, aslida: Masalan, bir-
biridan ajratib bo‘
lmaydigan ma'
lumotni bajarishni to‘
xtatishga olib keladi, bunday 
h
ollarda, maqolaning matnidan qo‘
shimcha ma'lumotlarni jalb qilish orqali sarlavhani 
kengaytirishga murojaat qilish kerak. 
Ko‘
pincha sarlav
hani to‘
g'ri tushunish va tarjimasi uchun matn mazmuni bilan oldindan 
tanishishni talab qiladi. 
Inglizcha matn tarjimalari, taniqli harajat bilan ajralib turadi, qisqartirish paytida asl 
tilidagi tar
jimasi yanada silliq bo‘lishi kerak, chunki bu butun 
tarjimonlar uslubidir. 
V.V. Vinogradovning yozis
hicha, “
Terminologiya tarixi bu tabiat va jamiyat haqidagi 
bili
m qonunchiligi haqidagi hikoya”.
Til, birinchi navbatda, aloqa vositasi sifatida 
boshqa ko‘
plab funktsiy
alarni bajaradi, bu kelajakka o‘
tmishga va pardani kelajakka 
ochishga imkon beradi. Maxs
us siyosiy evfemizmlarni ifodalaydigan so‘
zlar, ba'zi 
faoliyat yo‘
nalishlari tushunchasi 
atamalar deb ataladi. Muddat bo‘
yicha fanlar 20-
asrda, ilmiy-texnikaviy ixtirolar va insoniy fikrlarni rivojlantirish paytida, yangi 
tushunchalarni va ularning har bir soha uchun aniq talqinlarni talab qilganiga qaramay 
dunyoga turli voqelikning qadimiylig
idagi rivojlanish darajasini ko‘
rsatadi.