Scienceand e ducation

"ScienceandEducation"ScientificJournal

Volume1Issue2

BOSHLANG’ICH SINFLARDA MULTIMEDIA TEXNOLOGIYALARIDANFOYDALANISHNINGSAMARASI

Hayitmatova Nilufar [e-mail]

NamanganviloyatiPoptumani№18-maktab


Annotatsiya:Bugungikundaboshlang’ichta’limsifativasamaradorliginioshirishda kompyuter va axborot texnologiyalarining zamonoviy texnologiyalaridansamarali foydalanishasosiyomil hisoblanmoqda.
Kalitso’zlar:Multimedia,maktablar,axborotlartezligi,intiluvchan,samaradorlik,o’quv materiali,zamonaviypedagogik

EFFECTIVENESS OF MULTIMEDIA TECHNOLOGIES IN PRIMARYSCHOOLS

Hayitmatova Nilufar HimmataliyevnaSchool№18,Popdistrict,Namanganregion

Abstract:Today,theeffectiveuseofmoderncomputerandinformationtechnologiesisakeyfactorinimprovingthequalityandefficiencyofprimaryeducation.
Keywords:Multimedia,schools,informationspeed,aspiration,efficiency,teaching material,modernpedagogy

O’zbekistonRespublikasing“Ta’limto’g’risidagiQonuni”va“Kadrlartayyorlashmilliydasturi”qabulqilingandanso’ngmamlakatimizta’lim tizimidaxususanboshlang’ichta’limdakengqamrovli ijobiyishlaramalgaoshirildi.

Ta’lim sifatini oshirish uchta eng asosiy tarmoqlarning birdek takomillashuvigabog’liqbo’lib,ularumumta’limmuassasalariningmoddiytexnikabazasinirivojlantirish,unio’quvmetodikadabiyotlarbilanta’minlash,o’quvjarayonidazamonaviypedagogikvaaxborottexnologiyalarnitadbiqetishdaniborat.Boshlang’ich ta’limda zamonaviy pedagogik va axborot texnologiyalarni qo’llashdao’qituvchining didaktiko’quv materiali,dars ishlanmalarikabilarkiradi.
Ta’limtizimidailg’orxalqarotajribavajamiyatningzamonaviytalablarigamuvofiq sifatli ta’lim olish imkoniyatlarini yaratish, xalq ta’limi muassasalariningmoddiy-texnik bazasini mustahkamlash va byudjetdan mablag’ bilan ta’minlashningsamaradorliginioshirish,yoshlarta’lim-tarbiyasiuchunqo’shimchasharoitlar

yaratishgaqaratilgan chora-tadbirlarniamalga ooshirish bo’yichaizchil islohotlaramalgaoshirilmoqda.
Shu bilan birga umumiy o’rta ta’lim muassasalarining mavjud holati ularningfaoliyatidagitizimlimuammolarvakamchiliklarnitezkorbartarafetishmexanizmlarini yaratish, qishloq va shahar maktablarining moddiy-texnik ta’minotiva ta’lim berish sifatidagi tafovutni qisqartirish hamda o’quvchi-yoshlarning ta’limolishlari uchunteng-sharoitlaryaratish zarurliginiko’rsatmoqda.
Boshlang’ichta’limsifativasamaradorliginioshirishdaaxborottexnologiyalardan foydalanish katta ahamiyatga ega. Shu sababdan boshlang;ich sinfdarslarini o’rganishda rivojlantiruvchi muammoli hamda pedagogik texnologiyalarniasosiy jihatlarini o’zida ifodalovchi “Multimedia- dars”, “Slaydli dars”, “Seminardars”kabilarniqo’llashtavsiyaetiladi.Seminardarso’quvchilarningmustaqilchiqishlarinijamlovchi,lozimtopilganpaytdamunozaragaasosyaratuvchidarshisoblanadi.Bundaydarslardao’qituvchiboshqarib,yo’naltiribturishvazifasinibajaradi, o’quvchilar esa mustaqil ijodiy ishlovchi o’z fikriga ega shaxs sifatida o’quvfaoliyatigakirishadilar.
“Multimediali darslar”dan foydalanish ham boshlang’ich ta’lim dars jarayonidasifatva samaradorliknioshirish imkoniniberadi.
Bujarayondao’qituvchi:

• 
  o’quvmaterialiniko’rgazmalitaqdimetadi;
  
• 
  yangimaterialnijadallikbilanyetkazabiladi;
  
• 
  axborotlartezligivahajminianimatsiyalarko’magidaboshqaraoladi;
  

Ta’limsohasidagibarchaislohatlarningasosiymaqsadima’naviyjihatdanmukammal rivojlangan insonlarni tarbiyalash, ta’lim tizimini takomillashtirish, darsjarayonlariniyangipedagogikvaaxborottexnologiyalariasosidahartomonlamazamontalabigamosravishdaamalgaoshirishdaniboratdir.Shuninguchunhambugungi kunda ta’lim - tarbiya tizimida kompyuter va axborot texnologiyalariningzamonoviy texnologiyalaridan samarali foydalanishga alohida e’tibor berilmoqda. Buesa ta’lim jarayonida o’quvchilarga turli fanlardan bilim beruvchi pedagog kadrlarniaxborottexnologiyalariningzamonaviy vositalalaridanfoydalanishlariuchun,engavvalobusohadagibilimvamalakadarajalarinioshirish,ta’limtiziminitexnikjihatdanta’minlash,internetdanfoydalanishimkoniyatlarinito’layaratibberishorqaliginasamaralinatijagaerishishmumkin.
Ta’lim tizimi sifati va samaradorligini oshirishning asosiy usullaridan biri o’quvjarayonidazamonaviyaxborotkommunikasiontexnologiyalarni,shujumladanmultimediyali o’quv kurslarini qo’llash, o’qituvchi va o’quvchining interfaol o’zaroaloqalarini ta’minlash, multimediali o’quv kurslari va darsliklarini ishlab chiqishdayuqori malakalikadrlarni jalbetishdaniboratbo’ladi.
Multimedia axborotlarni har xil ko’rinishlarda tasvirlash va dinamik obrazlariniyaratish,uniko’rishvaeshitishorganlariorqaliqabulqilishvatasavvuretishimkoniyatlariniyaratadi.
Multimedia texnologiyalarida an’anaviy texnologiyalarga qaraganda axborotlarmatn ko’rinishda emas, balki tasvir, ovoz va harakatlar ko’rinishida ifodalanilishio’quvchilarnidarslardafaolroq,diqqatliroqintiluvchanvaqiziquvchanbo’lishgao’rgatadi, chunki tavsiya qilinadigan har bir axborot ularning ishtiroki va harakatiorqali amalga oshiriladi.
O’quvchilarda esa “multimediali dars”lar fanga bo’lgan qiziqish uyg’otish, o’zbilimlarini nazorat qilish va mustahkamlash, mavzuni o’rganishda o’zi uchun qulaybolgantezlikvao’zlashtirishdarajasinitanlash imkoniyatini beradi.
Ta’lim jarayonida sifat va samaradorlikni oshirishda “Interaktiv doska” ningahamyiati katta. Interaktiv doska - zamonaviy axborot texnologiyalarni o’z ichigaqamraboluvchita’limningyangitexnikvositasibo’lib,o’quvchilargaaxborotyetkazishning zamonaviy, qulay usuli hisoblanib o’qituvching o’quvchi bilim darajasivaqiziqishidankelibchiqqan holdabilimberishimkoniyatlarini kengaytiradi.
Interaktiv doska ta’lim jarayoniga elektron o’quv va multimedia materiallarniolibkirishuchunsamaralivositadir.Kattaekrangaya’nielektrondoskadaaxborotlarniyaxshiqabulqilishlarihisobigao’quvchilarningfikrlashqobiliyatioshadi. O’quvchilar mustaqil ishlaydilar, sinfdoshlari va o’qituvchilari bilan birgafikrlaydilar. Dars jarayonidagi ushbu hamfikrlilik muhiti o’quvchilarning sinfdoshlariorasidamavqeivao’ziganisbatanishonchiningortishigasababbo’ladi.O’quvchilarningfangaqiziqishlarikuchayib,o’quvmaterialitezyoddasaqlanadi.
Yuqoridagi fikrlarga xulosa qilib shuni aytish lozimki boshlang’ich ta’lim sifatvasamaradorliknirivojlantirishdao’qituvchiningkasbiykompetentligivao’qimishlilikdarajasi,bolalarpsixologiyasi,zamonaviypedagogikaxborottexnologiyalarni puxta bilishi boshlang’ich ta’lim sifat va samaradorligi ta’minlashdamuhim ahamiyatgaega.Zamonaviypedagogikvaaxborottexnologiyalarasosidadarso’tishta’limsamaradorliginioshiradi,o’quvchilarningmustaqilfikrlashjarayonini shakllantiradi, o’quvchilarda mavzuni o’rganishga ishtiyoq va qiziqishinioshiradi, bilimlarni mustahkamlash, ulardan amaliyotda erkin foydalanish ko’nikmavamalakalarinishakllantiradi.