Schyotlar tizimi va ikkiyoqlama yozuv

Schyotlar tizimi va ikkiyoqlama yozuv

Bajardi: Abduraxmonov M,

Qabul qildi: Xudayarov R .T.

Reja: 1. Buxgalteriya schyoti 2. Balansdan tashqari schyotlar 3. Schyotlar rejasi

Buxgalteriya schyoti

• Buxgalteriya hisobining schetlari - bu xo‘jalik mablagdari, mablagdarning manbalari va xo‘jalik jarayonlarini nazorat qilish va boshqarish uchun zarur axborotlarga ega bo‘lish maqsadida, ularni dastlabki hujjatlar ma’lumotlariga asosan joriy tartibda hisobga olish, guruhlash va bir tizimga keltirish usulidir.

Buxgalteriya hisobining schetlari ikki tomonli jadval shakliga ega bo‘lib, chap tomoni - «debet», o‘ng tomoni - «kredit» deb ataladi. «Debet» va «kredit» atamalari lotincha bo‘lib, aynan tarjimasi debet - “u qarzdor” va credit - «u ishonadi» degan ma’noni bildiradi.

• Buxgalteriya hisobining schetlari ikki tomonli jadval shakliga ega bo‘lib, chap tomoni - «debet», o‘ng tomoni - «kredit» deb ataladi. «Debet» va «kredit» atamalari lotincha bo‘lib, aynan tarjimasi debet - “u qarzdor” va credit - «u ishonadi» degan ma’noni bildiradi.

Buxgalteriya schyoti - xo’jalik yurituvchi sub’ektlar iqtisodiy resurslarning holati va harakati hamda ular oldiga qo’yilgan talablar to’g’risida buxgalteriyaaxborotlarini qayd qilish va saqlash usuli

Doimiy schyotlar - bu aktivlar, majburiyatlar va kapitalni hisobga oladigan schyotlar bo’lib, ular hisobot davrining oxiriga buxgalteriya balansida aks ettiriladigan qoldiqlarga ega bo’ladilar. Doimiy schyotlar aktiv, passiv, kontr-aktiv, va kontr-passiv schyotlarga bo’linadi. Mablag‘laming iqtisodiy mazmuniga ko‘ra ikki guruhga: lj.tarkibi, joylanishi va ishlatilishi bo‘yicha; 2).tashkil topish manbalari va maqsadli tayinlanishi bo‘yicha bodinishidan kelib chiqqan holda schyotlar ham, aktiv va passiv schyotlarga bo’linadi.

Aktiv schyotlar (A) - bu aktivlarni hisobga olish uchun modjallangan schyot bodib, iqtisodiy resurslarning qoldigd va ko’payishi uning debetida, kamayishi esa kreditida aks ettiriladi. Aktiv schetlarning qoldiqlari debet tomonida Yoziladi. Aktiv schetlar balans aktividagi moddalarga asosan ochiladi

Passiv schyot (P) - majburiyatlar va kapitalni hisobga olish uchun modjallangan schyot bodib, majburiyatlar va kapitalning qoldigd hamda ko’payishi uning kreditida, kamayishi esa debetida aks ettiriladi. Passiv schetlarda esa xo‘jalik mablagdari manbalarining mavjudligi va harakati hisobga olinadi. Passiv schetlarning qoldiqlari schetning kreditida aks ettiriladi. Passiv schetlar joriy hisobda balansning passiv moddalariga asosan ochiladi:

Balansdan tashqari schyotlar (ВТ)

• bu korxonaga tegishli bo’lmagan, lekin uning qaramog’ida bo’lgan aktivlar, shartli huquqlar va majburiyatlarning mavjudligi harnda harakati to’g’risida axborotlarni umumlashtirish uchun mo’ljallangan schyotlar. Bu schyotlar boshqa schyotlar bilan o’zaro bog’lanmaydi va xo’jalik yurituvchi sub’ektning moliyalanadigan hisobotida aks ettirilmaydi.
• Buxgalteriya hisobi amaliyotida «qoldiq» so‘zining o‘rniga ko‘pincha «saldo» so‘zi ishlatiladi. «Saldo» italyancha so‘z boTib, aynan tarjimasi «hisob-kitob» degan ma’noni bildiradi.

Schet bo‘yicha hisobot davrining boshiga bodgan qoldiq boshlang‘ich saldo deb ataladi. Schet bo‘yicha hisobot davrining oxiriga.bodgan qoldiq oxirgi saldo deb ataladi. Buxgalteriya hisobida ikki yoqlama Yozuvning mohiyati Shundaki, har bir xo‘jalik muomalasi, u qanday turdagi balans o‘zgarishiga olib kelishidan qat’iy nazar, bir vaqtda va o‘zaro aloqador holda, bir xil summada bir schetning debet tomonida va ikkinchi schetning kredit tomonida aks ettiriladi.

Schyotlar rejasi

• 6 qism va 9 bo‘limdan iborat. Schyotlar rejasining qismlari quyidagilardir:

E’TIBORINGIZ UCHUN TASHAKKUR