Сборник научных трудов

ЎТКИР БАКТЕРИАЛ КОНЪЮНКТИВИТЛАР МИКРОБ ПЕЙЗАЖИНИНГ ЁШГА БО
Ғ
ЛИ
Қ
 
Қ
ИЁСИЙ КЎРСАТКИЧЛАРИ 
Нуралиева Х.О., 
1
Курбанова С.Ю., 
2
Султонова Ф.А. 
Тошкент фармацевтика институти, 
1
Тошкент Давлат стоматология институти, 
2
Тошкент тиббиёт академияси Урганч филиали 
Илмий иш ма
қ
сади ўткир бактериал конюнктивитлар 
қ
ўз
ғ
атувчилари пейзажини беморлар ёшига бо
ғ
ли
қ
қ
иёсий кўрсаткичларини ба
ҳ
олаш бўлди. Материал ва усуллар. Ўткир конъюнктивит таш
ҳ
иси 
қ
ўйилган 15 ёшгача 
бўлган болалар (n=38) ва 18-75 ёшли катта ёшдаги беморлар (n=86) кўз чи
қ
индиларидан биологик намуналар бакте-
риологик текширишдан ўтказилди. 
Қ
ўз
ғ
атувчилар идентификацияси Bergey's Manual Systematic Bacteriology (1997) 
бўйича амалга оширилди. Натижалар. Бемор болалардан жами 38 та 
қ
ўз
ғ
атувчи унган бўлиб, уларнинг барчаси моно-
культура сифатида намоён бўлди, микроорганизмлар ассоциациялари учрамади. 
Қ
ўз
ғ
атувчилар орасида етакчи ўрин 
Staphylococcus epidermidis га (31,6±10,6%) тааълу
қ
ли бўлди. Кейинги ўринда Streptococcus pyogenes бўлиб, унинг 10 
та штамми (26,3±10,1%) 
қ
ўз
ғ
атувчи сифатида унди, Escherichia coli бўлса 15,8±8,2% 
ҳ
олатда идентификация 
қ
илинди. 
Ўткир бактериал конъюнктивитлар 
қ
ўз
ғ
атувчилари орасида типик бўлмаган Escherichia coli учраши бола кўзи конъюнк-
тивасига унинг я
қ
ин 
қ
ариндошлари, айни
қ
са онаси организмидан тушган, деган муло
ҳ
аза юритдик, чунки бу грамман-
фий бактерия фа
қ
ат 3 ёшгача бўлган болалардан ажратиб олинди. Катта ёшдагилар орасида етакчи 
қ
ўз
ғ
атувчилардан 
бири бўлган Staphylococcus aureus нинг болалар орасида нисбатан кам фоизларда (10,5±7,0%) униши, Staphylococcus 
epidermidis дан ишонарли даражада кам идентификация 
қ
илиниши эса ди
ққ
атни жалб 
қ
илади. Candida spp 
(10,5±7,0%) ва Proteus spp (5,3±5,1%) 
қ
ўз
ғ
атувчи сифатида учраши эса бола организми иммун тизими фаолиятининг 
пасайганидан далолат берди, чунки со
ғ
лом болаларда меъёрда уларнинг ўткир бактериал конъюнктивитлар ча
қ
ириш 
э
ҳ
тимоли жуда паст. Катта ёшдаги беморларда 
ҳ
ам болалар кўрсаткичларига ўхшаш фа
қ
ат монокультура ажратиб 
олинди (n=86), микроорганизмлар ассоциациялари ани
қ
ланмади, аммо 
қ
ўз
ғ
атувчилар этиологик таркибида фар
қ
қ
илувчи хусусиятлар ани
қ
ланди. Етакчи 
қ
ўз
ғ
атувчи сифатида 
ҳ
амон Staphylococcus epidermidis (37,2±7,3%) 
ани
қ
лансада, кейинги ўринда Staphylococcus aureus (32,6±7,1%) 
қ
айд 
қ
илинди. 
Қ
ўз
ғ
атувчилар орасида Streptococcus 
pyogenes учраш фоизи (20,9±6,2%) бемор болалар кўрсаткичлари (26,3±10,1%) сингари ю
қ
ори бўлди. Болалардан 
олинган патологик материалда Streptococcus pyogenes унмагани 
ҳ
олда, катта ёшли беморларда кам бўлса 
ҳ
ам 
(4,7±3,2%) идентификация 
қ
илинди. Эътиборли жойи шуки, Escherichia coli катта ёшли беморлар ашёларидан унмади, 
ва
ҳ
оланки, болаларда бу кўрсаткич 15,8±8,2% ни ташкил этган эди. Proteus spp ва Candida spp ўткир бактериал конъ-
юнктивитлар учун тасодифий 
қ
ўз
ғ
атувчи эканлиги катта ёшли беморлар натижалари бўйича 
ҳ
ам бемор болалар 
кўрсаткичлари сингари ўз тасди
ғ
ини топди. Шундай 
қ
илиб, болаларда таш
ҳ
исланган ўткир бактериал конъюнктивитлар 
асосий этиологик агентлари монокультура сифатида учраган Staphylococcus epidermidis, Streptococcus pyogenes ва 
Escherichia coli бўлди, уларнинг ани
қ
ланиш фоизи бош
қ
а 
қ
ўз
ғ
атувчиларга нисбатан ю
қ
орилиги кўрсатиб берилди. Can-
dida spp ва Proteus spp ўткир бактериал конъюнктивитлар касалланган беморларда асосий 
қ
ўз
ғ
атувчилар, деб 
ҳ
исо-
бланмади, улар ушбу биотопга тасодифан тушган транзитор микроорганизмлар сифатида ба
ҳ
оланди. Катта ёшли бе-

---