Сборник научных трудов

« С Б О Р Н И К Н А У Ч Н Ы Х Т Р У Д О В »
Биология ва тиббиёт муаммолари, 2018, 3,1 (103) 111
СУРУНКАЛИ ВИРУСЛИ ГЕПАТИТ В БИЛАН О
Ғ
РИГАН БЕМОРЛАРДА ИЧАК МИКРОБИОЦЕНОЗИ ХУСУСИЯТЛАРИ 
Ахмедова М.Д., Абдулхаков С.С., Ташпулатова Ш.А. 
Тошкент тиббиёт академияси 
Тад
қ
и
қ
от ма
қ
сади. Сурункали вирусли гепатит В билан о
ғ
риган беморларда ичак микробиоценози 
ҳ
олатини 
ўрганиш. Тад
қ
и
қ
от материал ва усуллари. Олдимизга 
қ
ўйилган ма
қ
садни бажариш учун 2016-2017 йиллар мобайнида 
Ўзбекистон Республикаси Со
ғ
ли
қ
ни Са
қ
лаш Вазирлигига 
қ
арашли эпидемиология, микробиология ва ю
қ
умли касал-
ликлар илмий текшириш институти (ЭМЮКИТИ) клиникасида сурункали вирусли гепатит В ташхиси билан даволанган 
22 нафар беморлар кузатилди. Беморларнинг ўртача ёши 42,4±0,9 бўлди. Беморларнинг 59,0% аёллар, 41,0% эркаклар 
ташкил 
қ
илди. Кузатувдаги 22 нафар беморларнинг 18,2% (4) сурункали жараён максимал фаолликда, 54,5% (12) – 
ўртача фаолликда 
ҳ
амда 27,3% (6) – минимал фаолликда кечди. Кузатувдаги беморларнинг 12 (54,5%) нафарида по-
стгепатитли спленомегалия, 2 (9,1%) нафарида 
қ
изилўнгач веналарини варикоз кенгайиши 
ҳ
амда 1 (4,5%) – асцит каби 
асоратлар ани
қ
ланди. Беморлар динамикада клинико-лаборатор текширувдан ўтказилди, ЎзР ССВ 
қ
арашли 
ЭМЮКИТИ нинг коллекция лабораториясида (лаборатория мудири т.ф.н. Г.К.Абдухалилова) нажаснинг микробиологик 
тахлили ўтказилди. Олинган натижалар. Беморлар нажасининг микробиологик тахлили натижаларига кўра, кузатувдаги 
сурункали вирусли гепатит В билан о
ғ
риган беморларнинг барчасида (100,0%) ичак дисбиози ани
қ
ланди, яъни бифи-
добактериялар етишмовчилиги, Кандида оиласига мансуб замбру
ғ
лар, лактозанегатив ичак таё
қ
чалари ми
қ
дорини 
ошиши, шу билан бир 
қ
аторда лактозапозитив ичак таё
қ
чалари ми
қ
дорини пасайиши, бош
қ
а шартли патоген микро-
организмларнинг ми
қ
дорий ва сифатий ўзгаришлари билан характерланди. Ушбу ўзгаришларнинг даражасига кўра, 
ичак дисбиози 
ҳ
ам даражаларга ажратилди: кузатувдаги беморларнинг 9,1% (2) I даражали дисбактериоз, 40,9% (9) II 
даражали, 36,4% (8) III даражали 
ҳ
амда 13,6% (3) IV даражали дисбактериоз кузатилди. Чу
қ
ур дисбактериоз 
ҳ
олатида 
эса патоген микроорганизмлар 
ҳ
ам ажратиб олинди. Ичак дисбиози сурункали инфекцион жараён фаоллиги билан 
қ
иёсланганида маълум бўлдики, минимал фаолликда бўлган 6 нафар беморларнинг 33,3% да I даражали, 66,7% II 
даражали дисбактериоз хос бўлди. Сурункали вирусли гепатит В ўртача фаолликда кечган 12 нафар беморларнинг 
41,7% - II даражали 
ҳ
амда 58,3% III даражали дисбактериоз ани
қ
ланган бўлса, максимал фаолликдаги 4 нафар бемор-
ларнинг 1 тасида (25,0%) - III даражали, 3 (75,0%) – IV даражали дисбактериоз ани
қ
ланди. Асцит 
ҳ
амда 
қ
изилўнгач 
веналарининг варикоз кенгайиши каби асоратлар кузатилган беморларда ичак дисбактериозининг IV даражаси хос 
бўлди. Ичак дисбиози даражаси беморларнинг жинсига бо
ғ
ли
қ
лиги ўрганилганида, тад
қ
и
қ
от гуру
ҳ
идаги аёлларнинг 
катта 
қ
исмида (61,5%) III даражали дисбактериоз кузатилди, шу билан бир 
қ
аторда кузатувдаги беморларда ани
қ
лан-
ган IV даражали дисбактериознинг 66,7% (2) аёллар ташкил 
қ
илди. Эркакларнинг 
ҳ
ам 66,7% II даражали дисбактериоз 
хос бўлиб, кузатувдаги беморларда ани
қ
ланган I даражали дисбактериознинг 100,0% (2) эркаклар ташкил 
қ
илди. Ху-
лоса. 1. Сурункали вирусли гепатит В билан о
ғ
риган 100,0% беморларнинг ичак микрофлорасида дисбиотик ўзгари-
шлар кузатилади 
ҳ
амда ушбу ўзгаришлар беморлар жинсига бо
ғ
ли
қ
бўлиб, аёлларга чу
қ
ур дисбиотик ўзгаришлар 
кўпро
қ
хос. 2. Ичак микрофлорасидаги дисбиотик ўзгаришлар сурункали инфекцион жараён фаоллиги билан бо
ғ
ли
қ
бўлиб, максимал фаолликдаги беморларнинг 75,0% дисбактериознинг IV даражаси ани
қ
ланиб, ушбу беморларда асо-
ратлар ривожланиш даражаси 
ҳ
ам ю
қ
ори бўлди.