|
354
XALQARO MIQYOSIDAGI ILMIY-AMALIY KONFERENTSIYA MATERIALLARI
“Bilib oldim , mendan o’rganing” usulidan foydalanib “Fazoda vektorlar” mavzusini
o’tilganda o’quvchilarning mavzuni yaxshi o’zlashtirishganliklari sezilarli bo’ldi. Boshqa fan
o’qituvchilari tamonidan qo’llanilganida ham yaxshi natiga olinganligi aytilmoqda.
“Konferensiya” usuli esa guruxdagi ba’zi o’quvchilarning ilmiy izlanishlar qilish,
ijodkorlik qobilyatlarini shakillantiradi va rivojlantiradi. Bu usulda o’quvchilar avvaldan ma’lum
bo’lgan biror chuqurroq o’rganishadi va uni o’zlari uchun kashif etishadi. Matematika darslarida
yuqoridagi usuldan foydalanishning afzalligi shundaki: dars qiziqarli chiqadi, o’quvchining ilmiy
nutqini o’stiradi,
o’quvchida ilmiy dunyoqarash paydo bo’ladi, o’tilayotgan mavzuni faqat test topshirig’ini
yechishga emas boshqa masalalarni yechishga qo’llash mumkinligini tushunib yetadi, kitob bilan
ishlashga o’rgatadi.
“Konferensiya” usulidan “Tenglamalar sistemasini yechish” mavzusini o’tishda qo’llab
ko’rilganda o’quvchilar tamonidan Gaus usuli, Kramer formulalari hech qanday qiyinchiliksiz
o’rganilganini kuzatildi. “Tenglalamalar sistemasini yechishning grafik usuli”ni qo’llashda bir
o’quvchi tamonidan Exel dasturidagi funksiya grafigini tuzish imkoniyatini qo’llash tavsiya qilindi
va o’quvchilarga namoish etildi.
Shuni aytish mumkinki , matematika darslarida qo’llanilgan har qanday usul bolani
matematikani tushunishiga, uni musiqani sevgandek sevib qolishiga, masala javobini chiqargandagi
g’alaba nashidasini his qilishga o’rgata olsa bas.
Zero, “…faqat zamonaviy bilim va kasb – hunarni puxta egallagan, mustaqil fikrlaydigan,
doimo el-yurt taqdiriga daxildorlik tuyg’usi bilan yashaydigan…”yoshlar hayotning o’zi oldimizga
qo’yayotgan vazifalarni hal etishga qodir.
Bugungi davr faol harakatlar, izlanishlar, tezkor axborotlar, ilg`or texnologiyalar
zamonidir. Ayniqsa, aniq fanlar muallimi bo’lish o’qituvchidan alohida mas’uliyat, kuchli bilim,
tinimsiz izlanishni talab qiladi. Bu sohada muvaffaqiyat qozonish, tilga tushish o’z-o’zidan
bo’lmaydi. Ammo tinimsiz mehnat o’z samarasini bermasdan qo’ymaydi.
Tafakkur — bu inson ijodiy faolligining yuksak shakli. Shuning uchun o’quvchilarda
ijodiy faollik zaminida yotuvchi mustaqil fikrlash qobiliyatini shakllantirish umumta’lim maktablari
oldida turgan eng dolzarb vazifalardan biri sanaladi. Zero, mustaqil ijodiy fikr yurituvchi
yoshlargina mamlakatimiz
kelajagining porloq bo’lishiga o’zlarining munosib hissalarini qo’sha oladilar.
Ma’lumki, o’quvchi faoliyati butun ta’lim-tarbiya jarayonining asosi hisoblanib, o’qituvchi
turlituman usullardan foydalangan holda o’quvchi faoliyatini aniq maqsadlar tomon yo’naltirib
turadi.
Umumta’lim maktablarining asosiy maqsadi yoshlarni fan asoslari bilan qurollantirish,
ularni bilim olishga, mustaqil va erkin fikrlashga o’rgatishdan iboratdir.
Prezidentimiz alohida ta’kidlaganlaridek, «Agar bolalar erkin fikrlashga o’rganmasa,
berilgan ta’lim samarasi past bo’lishi muqarrar. Albatta, bilim kerak. Ammo bilim o’z yo’liga.
Mustaqil fikrlash esa katta boylikdir. O’qituvchining bosh vazifasi o’quvchilarda mustaqil fikr
yuritish ko’nikmalarini hosil qilishdan iboratligini ko’pincha yaxshi tushunamiz, lekin afsuski,
amalda, tajribamizda unga rioya qilmaymiz».
Hozirgi kunda ta’lim jarayonida interfaol metodlar, innovastion texnologiyalar, pedagogik
va axborot texnologiyalarini o’quv jarayonida qo’llashga bo’lgan qiziqish kundan-kunga kuchayib
bormoqda. Innovastion texnologiyalar, pedagogik jarayon hamda o’qituvchi va talaba faoliyatiga
yangilik, o’zgartirishlar kiritish bo’lib, uni amalga oshirishda asosan interfaol metodlardan to’liq
foydalaniladi. Interfaol metodlar pedagogik ta’sir etish usullari bo’lib, ta’lim mazmunining
tarkibiy qismi hisoblanadi. Bu metodlarning o’ziga xosligi — ular faqat pedagog, o’quvchi va
talabalarning birgalikda faoliyat ko’rsatishi orqali amalga oshiriladi. Bunday pedagogik hamkorlik
jarayoni o’ziga xos
xususiyatlarga ega bo’lib, ularga quyidagilar kiradi:
BOSHLANG‘ICH TA’LIMGA XALQARO BAHOLASH DASTURLARINI JORIY ETISHNING ISTIQBOLLARI
Do'stlaringiz bilan baham: |
